ListeList
  • Ana Sayfa
  • Gündem
  • ListeList Özel
  • Alışveriş
  • Yaşam
  • Sinema
  • Seyahat
  • Diğer
    • Edebiyat
    • Sağlıklı Yaşam
    • Kadın
    • İş Yaşamı
    • Tiyatro
    • Hayvansever
    • Spor
    • İstanbul
    • Koronavirüs
    • Tarih
    • Müzik
    • Astroloji
    • Ekoloji
    • Tasarım
    • Dizi
    • Oyun
    • Teknoloji – Bilim
    • Yeme – İçme
    • Pürtelaş
    • Testler
    • Video
  • Yazı Gönder
Sonuç bulunamadı
Tüm sonuçları görüntüle
  • Ana Sayfa
  • Gündem
  • ListeList Özel
  • Alışveriş
  • Yaşam
  • Sinema
  • Seyahat
  • Diğer
    • Edebiyat
    • Sağlıklı Yaşam
    • Kadın
    • İş Yaşamı
    • Tiyatro
    • Hayvansever
    • Spor
    • İstanbul
    • Koronavirüs
    • Tarih
    • Müzik
    • Astroloji
    • Ekoloji
    • Tasarım
    • Dizi
    • Oyun
    • Teknoloji – Bilim
    • Yeme – İçme
    • Pürtelaş
    • Testler
    • Video
  • Yazı Gönder
Sonuç bulunamadı
Tüm sonuçları görüntüle
ListeList
Sonuç bulunamadı
Tüm sonuçları görüntüle

Ana sayfa » Tarih » Akad İmparatorluğu’ndan Maya Uygarlığına: İklim Değişikliği Nedeniyle Yok Olan 5 Medeniyet

Akad İmparatorluğu’ndan Maya Uygarlığına: İklim Değişikliği Nedeniyle Yok Olan 5 Medeniyet

Eski medeniyetlerin gündelik yaşamını tamamen coğrafi koşullar şekillendiriyordu. İşte iklim değişikliğinin yıkıma sürüklediği medeniyetler.

Yunus Aygün Yazar: Yunus Aygün
23 Ağustos 2024
Kategori: Tarih
Google Haberler'de ListeList'e Abone OlGoogle Haberler'de ListeList'e Abone Ol
0
Share on FacebookShare on Twitter

İklim değişikliği, insanlık tarihinin en büyük medeniyetlerini bile yerle bir edebilecek kadar güçlü bir etkendir. Geçmişte büyük şehirler inşa eden, gelişmiş tarım ve ticaret ağları kuran uygarlıklar, ani iklim değişiklikleri karşısında ayakta kalamamıştır. Tarımsal üretimdeki düşüşler, su kaynaklarının tükenmesi ve doğal afetler, toplumları krizlere sürüklemiş; sonunda büyük göçler, iç savaşlar ve çöküşler meydana gelmiştir. Bu yazıda, iklim değişikliğinin yıkıma sürüklediği medeniyetler ve hikayelerine yakından bakacağız. İşte iklim değişikliği nedeniyle yok olan medeniyetler…

1. Khmer İmparatorluğu, Kamboçya

İklim değişikliği nedeniyle yok olan medeniyetler listemize Khmer İmparatorluğu ile başlıyoruz. Bugün, Kamboçya’daki Angkor Wat tapınak kompleksinin kalıntıları her yıl 2 milyondan fazla ziyaretçi ağırlıyor. 12. yüzyılın başlarında inşa edilen bu tapınak, Khmer İmparatorluğu’nun dini başkenti olarak hizmet vermiştir.

Khmer İmparatorluğu’nun 1431’de komşu Ayutthaya İmparatorluğu (günümüz Tayland’ı) tarafından başkentinin yağmalanması sonucu çöktüğü düşünülüyordu. Ancak Sidney Üniversitesi’ndeki Greater Angkor Projesi’nde çalışan bilim insanları, iklim değişikliğinin asıl neden olabileceğine inanıyor.

Angkor, İmparatorluğun diğer bölgeleri gibi, 1 milyon nüfusa su sağlamak için kanallar ve rezervuarlarla desteklenen bir “hidrolik şehir”di. 1300’lerde başlayan Küçük Buzul Çağı ile birlikte küresel sıcaklıklar düşmeye başladı ve bu durum 1800’lere kadar sürdü. Ağaç halkalarından elde edilen veriler, Angkor’un su altyapısının aşırı musonlar yüzünden tıkanmaya başladığını gösteriyor. Şehirdeki nüfus azalınca sulama sistemini onarmak imkansız hale geldi.

Bu durum mahsul kıtlığına ve su sıkıntısına yol açtı, bu da toplumda huzursuzluk yarattı. Halk Budizm’e yöneldi, prensler arasında iktidar mücadelesi başladı ve Ayutthaya İmparatorluğu bu zayıflığı fırsat bilerek şehri işgal etti. 1431’de gerçekleşen bu yağma, Angkor’un sonunu getirdi.

2. Mississippian Kültürü, Amerika Birleşik Devletleri

Cahokia, bir zamanlar Mississippian kültürünün en büyük kentsel merkeziydi ve bugün Illinois eyaletinde UNESCO Dünya Mirası olarak korunan bir alan. Modern St. Louis’e sadece 15 dakika mesafede bulunuyor.

Mississippian kültürü, 800 ile 1500 yılları arasında ABD’nin güneydoğu ve orta batı bölgelerinde gelişti. Halk, karmaşık toprak işleri, geniş ticaret ağları ve mısır bazlı tarım sistemleriyle tanınıyordu. Cahokia, küçük bir tarım köyünden on binlerce insanın yaşadığı önemli bir politik ve dini merkeze dönüştü.

Ancak Küçük Buzul Çağı’nın başlangıcıyla birlikte bu kültür çökmeye başladı. Yakındaki göllerden alınan çekirdek örnekleri, yağışların batıya kaydığını ve bunun mısır üretimini etkilediğini gösteriyor. Ayrıca, Mississippi Nehri’nin taşmasıyla Cahokia MS 1150 civarında sular altında kaldı.

Arkeologlar, bu dönemde savunma amaçlı inşa edilen duvarların arttığını ve yakılmış köyler olduğunu belirtiyor. Yani o döneme ait her kalıntı iç karışıklığa işaret ediyor. Avrupalılar 1500’lerde bölgeye ulaştığında, Mississippian kültüründen geriye sadece harabeler kalmıştı.

3. Maya Uygarlığı, Orta Amerika

iklim değişikliği nedeniyle

Günümüz güneydoğu Meksika, Guatemala ve Belize bölgelerinde gelişen Maya Uygarlığı, mimarisi, hiyeroglif yazısı ve astronomi bilgisiyle tanınır. Ancak MS 900 civarında Maya Uygarlığı bir siyasi çöküş yaşadı.

Maya toplumu, her biri dini ve politik olarak bir “k’uhul ajaw” tarafından yönetilen yaklaşık 60 şehir devleti içeriyordu. Her şehir devleti kendi bölgesine göre ormanları temizleyip tarım alanları kurdular ve sulama sistemleri geliştirdiler. Mayalar, Orta Amerika’daki koşullara uyum sağlamışlardı, ta ki büyük bir kuraklık baş gösterene kadar.

Belize’deki bir mağara sarkıtlardan elde edilen verilere göre, Mayalar alışılmadık derecede yağışlı bir dönemde gelişmişlerdi ve çöküşleri tarihin en büyük kuraklıklarından biriyle çakıştı.

Zaten kaynaklar konusunda rekabet eden Maya şehir devletleri, bu kuraklıkla birlikte birbirleriyle savaşa girdi. Halk şiddetten kaçmak için göç etmeye başladı ve ticaret yolları değişti. Birkaç nesil içinde, bir zamanlar büyük olan şehirler terk edilip neredeyse unutuldu.

4. İndus Vadisi Uygarlığı, Pakistan ve Hindistan

iklim değişikliği nedeniyle

Harappan kültürü, MÖ 3300 civarında Pakistan ve Hindistan’ın İndus Nehri Vadisi’ne yerleşerek İndus Vadisi Uygarlığı’nı kurdu. Bu uygarlık, şehirlerin su yönetim sistemleri sayesinde nehrin yıllık taşkınlarından faydalanarak dikkat çekici bir kentsel planlama geliştirdi.

Yaklaşık 4200 yıl önce gerçekleşen ani bir iklim değişikliği İndus Vadisi Uygarlığı’nı vurdu. Okyanus akıntılarındaki kesintiler muson yağmurlarını zayıflattı, bu da nehrin taşkınlarına engel oldu. Bu durum, uygarlığın şehirlerini terk edip kıyı bölgelerine taşınmalarına neden oldu. Arkeologlar, bu göçün Antik Mısır ve Orta Doğu ile olan ticareti de bozduğunu düşünüyor.

Bu iklimsel olaya dair kanıt, Hindistan’ın Meghalaya Mağaraları’ndaki sarkıtlardan elde edilmiştir. Bu olay o kadar etkiliydi ki 2018’de Uluslararası Jeolojik Bilimler Birliği, mevcut jeolojik dönemi “Meghalayan Çağı” olarak tanımladı.

5. Akad İmparatorluğu, Irak

iklim değişikliği nedeniyle

İklim değişikliği nedeniyle yok olan medeniyetler listemizin sonuna geldik.Dünyanın ilk imparatorluğu olarak kabul edilen Akad İmparatorluğu, MÖ 2300’den 2150’ye kadar hüküm sürdü. Bu medeniyet, kayıp şehir Akad’da kurulmuş ve günümüz Irak topraklarında genişlemiştir.

İndus Vadisi Uygarlığı’nı yok eden iklim krizi Akad İmparatorluğu’nu da sert vurdu. Irak, Ürdün ve Suriye’de “shamal” adı verilen ve genellikle kum fırtınasına dönüşen sert rüzgarlar eser. Bu rüzgarlar saatte 40 mile ulaşabilir ve toprakta kum birikmesine neden olabilir. Soğuyan ve kuruyan iklim, shamalların daha sık ve uzun süreli hale gelmesine yol açtı. Ömer Körfezi’nden alınan tortu örnekleri, bölgenin yiyecek yetiştirmek için elverişsiz hale geldiğini gösteriyor. Arkeolojik bulgular, kuzeydeki şehirlerin terk edildiğini ve güneye kitlesel bir göç yaşandığını ortaya koyuyor.

Ancak Akadlar, kendi çöküşlerini ilahi bir ceza olarak görüyordu. Tanrıları kızdırdıklarına ve Gutian halkının bu yüzden gönderildiğine inanıyorlardı. Ancak tıpkı Khmer İmparatorluğu’nda olduğu gibi, işgalciler yıkımın gerçek nedeni değildi; imparatorluğun sonu, iklim değişikliği tarafından çoktan belirlenmişti.

Kaynak: 1

PaylaşTweetleGönder
Yunus Aygün

Yunus Aygün

İleri
Yalnız Değilsiniz! Sabah İnsanı Olmayanların Bilmesi Gereken 10 Gerçek

Yalnız Değilsiniz! Sabah İnsanı Olmayanların Bilmesi Gereken 10 Gerçek

Yorum yapabilmek için bir ListeList hesabınız olması gerekmektedir. Aşağıdaki bağlantı ile hemen bir hesap oluşturabilirsiniz.

Listelist'e üye ol

Lütfen tartışmaya katılmak için giriş yapın

İlgili İçerikler

Şahsiyet’ten Ezel’e: IMDb Puanlarına Göre Tüm Zamanların En İyi 30 Türk Dizisi
Dizi

Şahsiyet’ten Ezel’e: IMDb Puanlarına Göre Tüm Zamanların En İyi 30 Türk Dizisi

Türkiye’deki Bazı Yolların Asfaltı Neden Kırmızı? Mastik Asfalt Nedir?
ListeList Özel

Türkiye’deki Bazı Yolların Asfaltı Neden Kırmızı? Mastik Asfalt Nedir?

Fata Morgana: Optik Yanılgı Nedeniyle Gemilerin Havadaymış Gibi Göründüğü Tuhaf Bir Fenomen
Teknoloji - Bilim

Fata Morgana: Optik Yanılgı Nedeniyle Gemilerin Havadaymış Gibi Göründüğü Tuhaf Bir Fenomen

Şehir Direklerin Üstüne Kurulmuş! Amsterdam Hakkında Bilmeniz Gereken 10 Gerçek
Seyahat

Şehir Direklerin Üstüne Kurulmuş! Amsterdam Hakkında Bilmeniz Gereken 10 Gerçek

Dünyaca Ünlü Ressamların Birbirinden Çarpıcı Gün Batımı Resimleri
Tasarım

Dünyaca Ünlü Ressamların Birbirinden Çarpıcı Gün Batımı Resimleri

Okurken Keyfinizi Yerine Getirecek Haftanın En Güzel Tweetleri
ListeList Özel

Okurken Keyfinizi Yerine Getirecek Haftanın En Güzel Tweetleri

Biraz Huzur Arayanlara: Ev İçi Ses Yalıtımı Yapmak İsteyenlere 9 Etkili Çözüm
Yaşam

Biraz Huzur Arayanlara: Ev İçi Ses Yalıtımı Yapmak İsteyenlere 9 Etkili Çözüm

Onlar Da Depresyona Giriyor! Terapistlerin Depresyonla Mücadele Ederken Yaptıkları 12 Şey
Sağlıklı Yaşam

Onlar Da Depresyona Giriyor! Terapistlerin Depresyonla Mücadele Ederken Yaptıkları 12 Şey

Duyduğunuzda Ufkunuzu İkiye Katlayacak Ortamlarda Satmalık 48 Kısa Bilgi
ListeList Özel

Duyduğunuzda Ufkunuzu İkiye Katlayacak Ortamlarda Satmalık 48 Kısa Bilgi

Spoan Sendromu: Nüfusun Büyük Kısmının Kuzen Olduğu Küçük Bir Kasabada Görülen İlginç Hastalık
Sağlıklı Yaşam

Spoan Sendromu: Nüfusun Büyük Kısmının Kuzen Olduğu Küçük Bir Kasabada Görülen İlginç Hastalık

Yeteneği ve Güzelliğiyle Sinema Tarihinde İz Bırakan Catherine Zeta-Jones’un En İyi Filmleri
Film

Yeteneği ve Güzelliğiyle Sinema Tarihinde İz Bırakan Catherine Zeta-Jones’un En İyi Filmleri

Stresi Azaltmaktan Zihni Güçlendirmeye: Evinizde Sanat Eseri Bulundurmanın 5 Faydası
Tasarım

Stresi Azaltmaktan Zihni Güçlendirmeye: Evinizde Sanat Eseri Bulundurmanın 5 Faydası

Nishiyama Onsen Keiunkan: 52 Nesildir Aynı Ailenin İşlettiği Dünyanın En Eski Oteli
Seyahat

Nishiyama Onsen Keiunkan: 52 Nesildir Aynı Ailenin İşlettiği Dünyanın En Eski Oteli

Dakikalar İçinde Hazır! Yapay Zeka İle Vesikalık Fotoğraf Yapma Uygulamaları
Teknoloji - Bilim

Dakikalar İçinde Hazır! Yapay Zeka İle Vesikalık Fotoğraf Yapma Uygulamaları

Daha Önce Kemikleriniz Kırılmadıysa İlahi Olarak Korunduğunuzu İddia Eden Tiktok’taki Viral Kırık Kemik Teorisi
Gündem

Daha Önce Kemikleriniz Kırılmadıysa İlahi Olarak Korunduğunuzu İddia Eden Tiktok’taki Viral Kırık Kemik Teorisi

Doğduğunuz Ayın Çiçeği Karakter Özellikleriniz Hakkında Ne Söylüyor?
ListeList Özel

Doğduğunuz Ayın Çiçeği Karakter Özellikleriniz Hakkında Ne Söylüyor?

Son Dönemlerin En Popüler İsimlerinden Biri Olan Sabrina Carpenter Hakkında Bilmeniz Gereken 20 Gerçek
Müzik

Son Dönemlerin En Popüler İsimlerinden Biri Olan Sabrina Carpenter Hakkında Bilmeniz Gereken 20 Gerçek

Duvar Dekoru Fikirleri: Evinizin Havasını Anında Değiştirecek 15 Muhteşem Öneri
Yaşam

Duvar Dekoru Fikirleri: Evinizin Havasını Anında Değiştirecek 15 Muhteşem Öneri

Kushim: Tarihte İsmi Kayıtlara Geçen İlk İnsan Hakkında Bilmeniz Gerekenler
Tarih

Kushim: Tarihte İsmi Kayıtlara Geçen İlk İnsan Hakkında Bilmeniz Gerekenler

Yaz Aylarında Rahat Etmenizi Sağlayacak Sivrisinek Kovucu 9 Doğal Ürün
Yaşam

Yaz Aylarında Rahat Etmenizi Sağlayacak Sivrisinek Kovucu 9 Doğal Ürün

Galileo Galilei’nin Yargılanmasından Michelangelo’nun Maaş Talebine: Vatikan’ın Özel Arşivinde Yer Alan 14 Belge
Tarih

Galileo Galilei’nin Yargılanmasından Michelangelo’nun Maaş Talebine: Vatikan’ın Özel Arşivinde Yer Alan 14 Belge

Bilmeniz Gereken Güvenilir Kripto Para Borsaları
Teknoloji - Bilim

Bilmeniz Gereken Güvenilir Kripto Para Borsaları

22 Mart 2024
Binance’e Para Nasıl Yatırılır? Binance Para Yatırma İşlemi
Teknoloji - Bilim

Binance’e Para Nasıl Yatırılır? Binance Para Yatırma İşlemi

29 Mart 2024
İstanbul’daki İş Otelleri: Evinizde Gibi Hissetmenizi Sağlayacak Oteller
Sponsorlu İçerik

İstanbul’daki İş Otelleri: Evinizde Gibi Hissetmenizi Sağlayacak Oteller

6 Mart 2021
Hepsiburada Premium İle Daha Fazla Ürünü Keşfedin, Avantajlarından Faydalanın
Sponsorlu İçerik

Hepsiburada Premium İle Daha Fazla Ürünü Keşfedin, Avantajlarından Faydalanın

22 Ağustos 2023
Şahsiyet’ten Ezel’e: IMDb Puanlarına Göre Tüm Zamanların En İyi 30 Türk Dizisi
Dizi

Şahsiyet’ten Ezel’e: IMDb Puanlarına Göre Tüm Zamanların En İyi 30 Türk Dizisi

17 Mayıs 2025
Türkiye’deki Bazı Yolların Asfaltı Neden Kırmızı? Mastik Asfalt Nedir?
ListeList Özel

Türkiye’deki Bazı Yolların Asfaltı Neden Kırmızı? Mastik Asfalt Nedir?

17 Mayıs 2025
Fata Morgana: Optik Yanılgı Nedeniyle Gemilerin Havadaymış Gibi Göründüğü Tuhaf Bir Fenomen
Teknoloji - Bilim

Fata Morgana: Optik Yanılgı Nedeniyle Gemilerin Havadaymış Gibi Göründüğü Tuhaf Bir Fenomen

17 Mayıs 2025
Şehir Direklerin Üstüne Kurulmuş! Amsterdam Hakkında Bilmeniz Gereken 10 Gerçek
Seyahat

Şehir Direklerin Üstüne Kurulmuş! Amsterdam Hakkında Bilmeniz Gereken 10 Gerçek

17 Mayıs 2025
Dünyaca Ünlü Ressamların Birbirinden Çarpıcı Gün Batımı Resimleri
Tasarım

Dünyaca Ünlü Ressamların Birbirinden Çarpıcı Gün Batımı Resimleri

16 Mayıs 2025
Okurken Keyfinizi Yerine Getirecek Haftanın En Güzel Tweetleri
ListeList Özel

Okurken Keyfinizi Yerine Getirecek Haftanın En Güzel Tweetleri

16 Mayıs 2025
Kokusuyla Hafızalara Kazınan 16 Erkek Parfümü Önerisi
Alışveriş

Kokusuyla Hafızalara Kazınan 16 Erkek Parfümü Önerisi

10 Şubat 2024
Hepsiburada Premium İle Daha Fazla Ürünü Keşfedin, Avantajlarından Faydalanın
Sponsorlu İçerik

Hepsiburada Premium İle Daha Fazla Ürünü Keşfedin, Avantajlarından Faydalanın

22 Ağustos 2023
Evde Verimli Vakit Geçirmek İçin Faydalanabileceğiniz 16 Online Eğitim Platformu
ListeList Özel

Evde Verimli Vakit Geçirmek İçin Faydalanabileceğiniz 16 Online Eğitim Platformu

16 Mart 2020

Sosyal Medya'da ListeList

  • Hakkımızda
  • Künye
  • Gizlilik Politikası
  • Muvafakatname
  • Yazı Gönder
  • Reklam
  • İletişim

© 2021 ListeList - Yeni Nesil Medya Platformu

Welcome Back!

Login to your account below

Forgotten Password? Sign Up

Create New Account!

Fill the forms bellow to register

All fields are required. Log In

Retrieve your password

Please enter your username or email address to reset your password.

Log In

Add New Playlist

Sonuç bulunamadı
Tüm sonuçları görüntüle
  • Ana Sayfa
  • Gündem
  • ListeList Özel
  • Alışveriş
  • Yaşam
  • Sinema
  • Seyahat
  • Diğer
    • Edebiyat
    • Sağlıklı Yaşam
    • Kadın
    • İş Yaşamı
    • Tiyatro
    • Hayvansever
    • Spor
    • İstanbul
    • Koronavirüs
    • Tarih
    • Müzik
    • Astroloji
    • Ekoloji
    • Tasarım
    • Dizi
    • Oyun
    • Teknoloji – Bilim
    • Yeme – İçme
    • Pürtelaş
    • Testler
    • Video
  • Yazı Gönder

© 2021 ListeList - Yeni Nesil Medya Platformu