1 Eylül 1939. Saat sabah 05:00. Polonya sınır birlikleri üzerine yoğunlaşan Alman savaş uçakları Polonya’da küçük bir kent olan Wielun’a saldırdı. Bundan 1 saat sonra Alman hava saldırısını panzer tümenlerinin sınırı geçişi izledi. Yaklaşık 1, 5 milyon Alman askeri Polonya sınırını geçmişti. Milyonlarca insanın ölümüne sebep olan tarihin en büyük savaşı başlamıştı. Hitler için ise Polonya’nın işgali sadece küçük bir seferdi, büyük savaş daha yeni başlıyordu.
1. Dünya Savaşı, 1939-45 yılları arasında hemen hemen dünyanın her yanını kapsayan, 100 milyondan fazla askerin dahil olduğu dünya tarihindeki en büyük savaştır. Bu savaşa dönemin büyük güçleri olan İngiltere, Fransa, Amerika Birleşik Devletleri ve Çin Müttefik Devletleri olarak, Almanya, İtalya ve Japonya Mihver Devletler olarak katılmıştır. 6 yıl süren, milyonlarca sivilin öldüğü, 57 devletin birbiriyle 6 yıl süreyle çarpıştığı bu büyük harpte dünyanın politik yapısı ve sosyal düzeni tamamen değişti. Dünyanın medeniyet ve insanlık açılarından uğradığı kayıp ise tahmin edilemez boyuttaydı.
Sinema tarihine göz attığımızda savaş filmlerinin önemli bir yere sahip olduğunu görüyoruz. I. Dünya Savaşı, Amerikan İç Savaşı, Vietnam, Soğuk Savaş, II. Dünya Savaşı ve özellikle son dönemde Körfez Savaşı. Fakat II. Dünya Savaşı, gerek coğrafi yayılımı gerek yaşanılan kayıpları, hikayeleri ile diğer savaşların arasından sıyrılıyor. Bu nedenle hakkında yapılan filmler, belgeseller her zaman ön plana çıkıyor ve izleniyor. Savaş sonrası günümüze kadar gelen birçok film, oyun, belgesel, kitap II. Dünya Savaşı’nı konu almıştır ve almaya devam ediyordur.
Biz ise, bu listemizde, savaş filmlerinin alt kategorisi olan II. Dünya Savaşı filmlerini farklı bir açıdan inceledik. Savaşta olan çıkarmaların, önemli harekatların ve cephelerin hangi filmlere konu olduğunu hazırladık.
Dünya tarihinin en kanlı savaşına farklı bir açıdan bakmaya hazır mısınız?
1. Normandiya Çıkarması
6 Haziran 1944’de tarihin bu güne kadar en büyük çıkartması yapıldı. 160 bin kişilik müttefik devletler ordusu tarihin en kapsamlı deniz, kara ve hava indirme operasyonunu yaptı. Önemli kayıplara rağmen çıkartma başarılı oldu. Normandiya Çıkarmasının sinemadaki en önemli temsilcisi Saving Private Er Ryan (Er Ryan’ı Kurtarmak)’dır. Gerek savaş sahneleri gerek konusu itibari ile gelmiş geçmiş en iyi savaş filmleri arasında yer almaktadır. Bu film haricinde; The Longest Day ve Ike:Countdown to D-Day filmleri Normandiya Çıkarmasını konu almıştır. The Longest Day filminde; büyük operasyonun arka planını ve iki tarafın içinde bulunduğu durumu göreceksiniz. Ike:Coundown to D-Day ise; savaşın en önemli komutanlarından Eisenhower’ın çıkarmadan önce yaşadığı olayları ve yaşadığı baskılar konu edilmiştir.
Saving Private Ryan (1998)
The Longest Day (1962)
Ike:Countdown to D-Day (2004)
2. Stalingrad Muharebesi
1. Dünya Savaşı’nın en büyük ve belirleyici savaşlarından birisidir. Mihver ordularıyla Kızıl ordu arasında 23 Ağustos 1942 – 2 Şubat 1943 yılları arasında Stalingrad kenti içinde yapılan savaştır. Bu kanlı muharebeyi, atmosferi ve savaş sahneleri ile bizlere sunan iki tane güzel yapıt vardır. Bunlardan birisi 1993 yapımı Stalingrad filmidir. Diğeri ise Sovyet keskin nişancısı Vasiliy Zaytsev ile Alman rakibi Erwin König’in Stalingrad savaşındaki mücadelesini anlatan Kapıdaki Düşman filmidir.
Stalingrad (1993)
Enemy at the Gates (2001)
3. Ardenler Taarruzu
Normandiya Çıkarmasından sonra, Avrupa’daki en büyük muharebedir. Bir diğer adı Bulge Muharebesidir. Alman ordularının, Müttefik Orduları’na karşı Ardenler bölgesinde Almanya dışındaki birliklerini kurtarabilmek amacıyla yaptığı taarruzdur. Henry Fonda, Charles Branson ve Robert Shaw’ın oynadığı Battle of the Bulge, savaşı hem Amerikan hem Alman cephesinden anlatması ile takdiri hak ediyor.
Battle Of The Bulge (1965)
4. Market Garden Harekatı
Mareşal Bernard Montgomery tarafından büyük bir operasyon planı hazırladı. Birleşik Krallık ile Amerika Birleşik Devletleri ortak güçleri Hollanda üzerinden Almanya’ya girmeyi planlıyorlardı. Almanların saldırısı ve taktiksel zekaları ile operasyon başarısızlıkla sonuçlandı. Amerikalılar büyük kayıplar verdi. Bu harekatın başarısızlık hikayesini bizlere sunan, kadrosu ile göz kamaştıran 1977 yapımı A Bridge Too Far (Uzaktaki Köprü) filmini her sinema sever izlemeli.
A Bridge Too Far (1977)
5. Iwo Jima Muharebesi
Bu kez Pasifik Cephesindeyiz. Japon İmparatorluğu ile Amerika arasında Iwo Jima adlı küçük bir adada 27 gün süren büyük bir çatışma yaşandı. ABD’nin zaferi ile sonuçlanan muharebede, Japonlar büyük kayıplar yaşamıştır. Usta oyuncu ve yönetmen Clint Eastwood’un yönetmenliğini üstlendiği ve aynı dönemde çektiği iki tane film vardır. Letters from Iwo Jıma filminde Japon askerlerinin yaşadıkları anlatılırken diğer filmde Amerikan askerlerinin hikayesini görüyoruz.
Letters from Iwo Jima (2006)
Flag’s of our Fathers (2006)
6. Pearl Harbor Baskını
7 Aralık 1941. Japon İmparatorluk Deniz Kuvvetleri, Hawaii adalarının Ohau adasında bulunan ABD deniz üssüne saldırı düzenledi. Bu saldırı savaşta tarafsız kalmayı yeğleyen ABD’nin savaşa girmesine neden olmuştur. Yönetmenliğini Michael Bay’in üstlendiği, Ben Affleck, Alec Baldwin, Josh Harnett’in oynadığı 2001 yapımı Pearl Harbor filmi, baskını ve sonrasını bizlere çok iyi bir şekilde sunan bir yapıt. Diğer filmimiz ise; 1970 Amerika-Japonya ortak yapımı Tora ! Tora ! Tora !. Baskını her iki taraftan da anlatan savaş filmidir.
Pearl Harbor (2001)
Tora ! Tora ! Tora ! (1970)
7. Malmedy Katliamı
17 Aralık 1944. Ardenler ormanlarında 150 silahsız Amerikan askerleri S.S. subaylarının verdikleri emirler ile soğukkanlılıkla öldürülür. Bazı Amerikalı askerler kurtulmayı başarır. 2003 yapımı Azizler ve Askerler filminde bu katliamı ve sonrasında yaşanan olayları göreceksiniz.
Saints and Soldiers (2003)
8. Atlantik Cephesi
1. Dünya Savaşı tüm hızı ile devam ederken, Atlas Okyanusu’nda Destroyer ve denizaltı taktik savaşları başlamıştı. La Plata Deniz Muharebesi ve Rheinübung harekatları yaşanmış, Nazilerin Enigma Şifreleme makinesi çözülmeye çalışılıyordu. Çatışmaların ve cephelerin gerisine sizleri götürüyoruz. Taktiksel savaşlara hazırsanız sizlere iki film sunuyoruz. U-571 ve Das Boot. Her iki filmimizde bizi okyanusun binlerce metre altına götürüp farklı bir macera sunuyor. Alman U-Boot’u U-96 mürettebatının yaşadığı maceraları bize anlatırken, U-571 Enigma Şifreleme Makinesi hakkında çarpıcı gerçekleri gözler önüne seriyor.
U-571 (2000)
Das Boot (1981)
9. Pasifik Cephesi
7 Temmuz 1937 Çin-Japon savaşı ile başlayan 14 Ağustos 1945 yılında sona eren bir savaştır. Savaşın, ABD’nin Pearl Harbor saldırısı sonrası girmesi ile dünya savaşı halini aldığını söyleyebiliriz. 2010 yapımı mini dizi Pacific ve 2001 yapımı on bölümlük dizi Band Of Brothers önerebileceğimiz en güzel örnekler. Her iki yapımda birbirine benzerdir. Amerikan Deniz Piyade Kolordusu’nun Pasifik Cephesi’ndeki mücadeleleri anlatılır.
Bands Of Brothers (2001)
The Pacific (2010)
10. Guadalcanal Muharebesi
Solomon adalarında gerçekleşen bu muharebe, ABD’nin kesin zaferi ile sonuçlandı. Oldukça yeşillikli bir ortamda gerçekleşen savaş 7 ay sürdü. Askerlerin stres dolu zamanlarını yansıtan, savaşın ne kadar gereksiz bir şey olduğunu gösteren The Thin Red Line türünün en iyi örneklerden birisi diyebiliriz. Film geniş oyuncu kadrosu ile ön plana çıkıyor.
The Thin Red Line (1998)
