ListeList
  • Ana Sayfa
  • Gündem
  • ListeList Özel
  • Alışveriş
  • Yaşam
  • Sinema
  • Seyahat
  • Diğer
    • Edebiyat
    • Sağlıklı Yaşam
    • Kadın
    • İş Yaşamı
    • Tiyatro
    • Hayvansever
    • Spor
    • İstanbul
    • Koronavirüs
    • Tarih
    • Müzik
    • Astroloji
    • Ekoloji
    • Tasarım
    • Dizi
    • Oyun
    • Teknoloji – Bilim
    • Yeme – İçme
    • Pürtelaş
    • Testler
    • Video
  • Yazı Gönder
Sonuç bulunamadı
Tüm sonuçları görüntüle
  • Ana Sayfa
  • Gündem
  • ListeList Özel
  • Alışveriş
  • Yaşam
  • Sinema
  • Seyahat
  • Diğer
    • Edebiyat
    • Sağlıklı Yaşam
    • Kadın
    • İş Yaşamı
    • Tiyatro
    • Hayvansever
    • Spor
    • İstanbul
    • Koronavirüs
    • Tarih
    • Müzik
    • Astroloji
    • Ekoloji
    • Tasarım
    • Dizi
    • Oyun
    • Teknoloji – Bilim
    • Yeme – İçme
    • Pürtelaş
    • Testler
    • Video
  • Yazı Gönder
Sonuç bulunamadı
Tüm sonuçları görüntüle
ListeList
Sonuç bulunamadı
Tüm sonuçları görüntüle

Ana sayfa » Edebiyat » Homo Sapiens: İnsan Türünün Kısa Bir Tarihi’nden 11 Rahatsız Edici Alıntı

Homo Sapiens: İnsan Türünün Kısa Bir Tarihi’nden 11 Rahatsız Edici Alıntı

Gülşah Özgen Yazar: Gülşah Özgen
11 Kasım 2016
Kategori: Edebiyat, Tarih
Google Haberler'de ListeList'e Abone OlGoogle Haberler'de ListeList'e Abone Ol
0
Share on FacebookShare on Twitter

“Hayvanlardan Tanrılara” kitabının yazarı, Yuval Noah Harari, insan bilimleri ve tarih konusunda uzmanlığa sahip bir akademisyen. Türkçeye çevrilen ilk kitabı “Homo Sapiens: İnsan Türünün Kısa Bir Tarihi”nin her cümlesi çarpıcı, nihai sorulara birer cevap. Aslında biraz da rahatsız edici. Ama diğer yandan da hislerin kelimelere dönüşmüş hali diyebiliriz. Jared Diamond, James Gleick, Matt Ridley ve Robert Wright’ın eserlerine aşina, evrimin ve modern hayatın sorularını merak edenler için buluştuğumuz nokta tam da burası.

Ama bahsettiğimiz konu sadece bir ‘kaynak’ değil. Mesela, sizin şaşkın gözlerinizle göz göze gelip, cevapların tatminliğini yaşadığınızı görebiliyor. Cümlelerinin her biri birer tirada dönüşürken, geçmişi günümüze uyarlayıp örneklendirme yaparak her şeyi açıklamak istiyor. Homo Sapiens’i biz insanların ataları olarak tanımlamış 76 doğumlu, Filistinli yazar. İnsanların hayvanlardan farkını, nasıl dünyaya hükmedebildiğimizi, paranın değeri gibi kurgusal boyuta getirdiğimiz inançlarımızı basit bir dilde anlatmak istemiş.

İnanışlar, izm’ler, millet, yasa ve yazarın söylemleri bir filozofun sözünü anımsatır: “Keder ile hiçlik arasında bir seçim yapacak olsam, ben kederi seçerdim.” Yani, siz arzu ettiğiniz tüm deneyimlere sunacak bir makineye bağlı olsanız ve bunu bilmiyor olsaydınız, gerçek hayatta yaşayacağınız deneyimlere tercih eder miydiniz?

İyi okumalar…

1. “Aramızdaki fark bireysel seviyede değil, toplumsal seviyededir, Homo sapiens’in yani bizim dünyaya hükmedebilme sebebimiz uyumlu şekilde ortaklık kurabilmemizdendir.”

yuval-noah
“Bunu insan türü dışında açıklayalım; arıların tek düze işbirliğinde bahsederken herhangi bir olay karşısında savunma olarak, kraliçe arıyı idam edip komünist işçi sınıfı arılar ve sosyal bir toplum oluşturmasını bekleyebilir miyiz?”

2. “Evrende hiçbir tanrı, millet, para, insan hakkı, yasa ve adalet insanların ortak hayal gücü dışında var olmaz. Ne demek bu? Uyduruyoruz! Her şey tamamen bizim hayal gücümüzle var oluyor.”

homo-sapiens
Yani, nesnel olmayan, gerçekliğin dışında hatta ‘uydurduğumuz hikayeler’ olarak yaklaştığı bu kavramları öylesine benimsediğimiz, bağlandığımız ve en önemlisi inandığımız için yazarın kışkırtıcı açıklamaları yerinizde oturmayı zorlaştırıyor. Yine nesnel gerçekliği bulunmayan para için yaptığı çıkarımları/tanımlamaları günümüze uyarlıyor.

3. “İnsanlar neden paraya inandı? Cevabı çok basit. Çünkü komşum inanıyordu. En önemlisi kralım da buna inanıyordu.”

yuval-noah-2
İnsanların ortak hayal gücüne dayanan zihinsel devrimden biriydi. Kurgusallaştırılan bu değerin ortak paydada birleşip, birbirini tanımayan insanların bile güveneceği tek sistem para sayesinde olduğudur.

4. “Biyolojik açıdan her şeyi yapabiliyorken kurgusal kültürün oluşumuyla bu durum kısıtlanır.”

yuval-noah-ted
“Hindu inanışının temelinde -günümüzdeki bir çok inanış gibi- temizlik ve kirlilik yatar. Öyle ki bu inanış, kirli olan her şey kötü temiz olan her şey güzel anlatımıyla basitçe açıklanır. Siyahileri beyazlardan ayıran tek şey dış görünüşü olmasına rağmen ‘kirli’ temsilini onlar üstlenir, beyazlar ise ‘temiz’i temsil ederken sadece bu tesadüfi çıkarım sayesinde hiyerarşinin üst kademesinde yerini alır.” Yazar buna kısır döngü demiş. Bu farklılıklar erkek-kadın ilişkisinde de bir geçiş olarak görüyor.

5. “Dünyanın dört bir yanındaki insanlar Fransız Devrimi’nden bu yana eşitlik ve bireysel özgürlüğü temel değerler olarak görmeye başladılar, ki bu değerler aslında birbiriyle çelişir.”

yuval-noah-6
Günümüzde Amerika politikası da bu çelişkiyle işliyor ve örnek şu; fakirlere, yardıma muhtaç insanlara yapılan yardım vergilerimizle ödenirken bunu neden okula gönderdiğimiz çocuklar için harcayamıyoruz? Bu da paramı istediğim gibi harcayamamama neden olur ve çelişkinin doğduğu yer tam da burasıdır.

6. “Para sayesinde birbirini hiç tanımayan ve güvenmeyen insanlar etkin işbirlikleri yapabilirler.”

yuval-noah-8
Para, insanlar tarafından yaratılmış ve neredeyse tüm kültürel farkları aşabilen tek güven sistemidir, ayrıca din, cinsiyet, ırk, yaş ve cinsel yönelim üzerinden ayrımcılık da yapmaz.

7. “Para dışında ayrımcılık, anlaşmazlık ve nifak kaynağı olarak görülen dindir. İnsanlığı para ve imparatorluklarla birlikte en iyi birleştiren üçüncü şey olarak sayılabilir.”

yuval-noa
Din, insanüstü düzene olana inanca dayanan bir insani değerler ve normlar sistemi olarak tanımlanabilir. Mesela futbolun bir din olmadığını açıklayacaksak, -istek ya da uzlaşılardan bağımsız bir düzen dediğimiz için- pek çok kuralına, usulüne ve hatta bazen tuhaf ritüellere karşın herkes insanların futbolu icat ettiğini bilir. FIFA isterse kaleyi büyütebileceğini ya da ofsaytı da kaldırabileceğini bilir.

8. “İnsanlar yıllar boyunca aşkı bulmak isterler ama bulduklarında da nadiren hoşnut olurlar. Bazıları partnerlerinin kendilerini bırakacağından endişe eder, bazıları da razı olduklarından daha iyisini bulabileceğini bilirler.”

yu-no
Bu yüzden de insan hep doyumsuz ve huzursuzdur. Öte yandan bu istenilen şeyleri başaran insanları tanımışızdır.

9. “Gautuma’ya yani ‘aydınlaşmış kişi’ ve Budist geleneğine göre, arzular acı çekmeye sebep olur, acı çekmekten tamamen kurtulmanın tek yolu da arzu duymaktan tamamen kurtulmaktır.”

sid-gua
Siddharta Gautuma, MÖ 500 yılları civarında, Himalaya krallığının tek varisiydi. 29 yaşında evden kaçtığında aradığı ‘acılardan’ kurtulmaktı. Özgürleşmekti. Tatmin olmaktı. Bunu, ‘Acı vardır, acıdan nasıl kaçabilirim.’ ile zihnin eğitilebileceğini bilmiştir.

10. “Ama budizm ve diğer modernite öncesi dinler de tanrıya ibadet etmekten asla tamamen kurtulamadılar. Hatta Nirvanaya ulaşamadıkları gibi büyük bölümü dünyevi başarıların peşinde koşarak geçirdiler.”

budizm-budist
Bunlar, acı çekmekten tamamen kurtulma becerisine sahip olmasına rağmen hâlâ bu sefalet döngüsünden çıkamamış sayısız insana yardımcı olmak için bu özgürleşme hamlesinden vazgeçen varlıklardı.

11. “Tarihin altın kurallarından biri, geriye dönüp bakınca bariz olarak görünen şeyin olay esnasında son derece belirsiz olmasıdır.”

President-Barack-Obama
Bu, günümüzde de aynıdır. Küresel ekonomik krizden çıktık mı, yoksa daha kötüsü mü gelecek? Çin süper bir güç olana de büyüyecek mi? ABD hegemonyasını kaybedecek mi? Bütün bu durumlar için çok güçlü argümanlar geliştirebilir ama asla emin olamayız.

Paylaş229TweetleGönder
Gülşah Özgen

Gülşah Özgen

İleri
Bas Pedalı Bak Gökyüzüne: İstanbul’un En İyi 11 Bisiklet Topluluğu

Bas Pedalı Bak Gökyüzüne: İstanbul'un En İyi 11 Bisiklet Topluluğu

Yorum yapabilmek için bir ListeList hesabınız olması gerekmektedir. Aşağıdaki bağlantı ile hemen bir hesap oluşturabilirsiniz.

Listelist'e üye ol

Lütfen tartışmaya katılmak için giriş yapın

İlgili İçerikler

Dune ve Yüzüklerin Efendisi Gibi Unutulmaz Filmlerin Çekildiği UNESCO Dünya Mirası Alanları
Seyahat

Dune ve Yüzüklerin Efendisi Gibi Unutulmaz Filmlerin Çekildiği UNESCO Dünya Mirası Alanları

Fidye İçin Diri Diri Mezara Gömülen Barbara Mackle’ın Kan Donduran Kurtuluş Hikayesi
ListeList Özel

Fidye İçin Diri Diri Mezara Gömülen Barbara Mackle’ın Kan Donduran Kurtuluş Hikayesi

İdeal Toplumda Yaşama Niyetiyle Kurulsalar da Sonunda Başarısız Olan 10 Ütopya
Tarih

İdeal Toplumda Yaşama Niyetiyle Kurulsalar da Sonunda Başarısız Olan 10 Ütopya

Toplanın Açıklıyoruz! Çoğu İnsanın Kurtarıcısı Olan Kafeinsiz Kahve Nedir, Nasıl Üretilir?
Yeme - İçme

Toplanın Açıklıyoruz! Çoğu İnsanın Kurtarıcısı Olan Kafeinsiz Kahve Nedir, Nasıl Üretilir?

Haftalık Burç Yorumları: 16-22 Haziran Haftasında Sizi Neler Bekliyor?
Astroloji

Haftalık Burç Yorumları: 16-22 Haziran Haftasında Sizi Neler Bekliyor?

Kilerinizde Mutlaka Olması Gerekiyor! Asya Lezzetlerini Evinize Taşıyacak 8 Muhteşem Sos
Yeme - İçme

Kilerinizde Mutlaka Olması Gerekiyor! Asya Lezzetlerini Evinize Taşıyacak 8 Muhteşem Sos

Yeni Başlayanlar İçin En Etkili Core (Merkez) Bölgesi Egzersizleri
Spor

Yeni Başlayanlar İçin En Etkili Core (Merkez) Bölgesi Egzersizleri

Aman Dikkat! Farklı Kültürlerde Kötü Şans Getirdiğine İnanılan 13 Şey
ListeList Özel

Aman Dikkat! Farklı Kültürlerde Kötü Şans Getirdiğine İnanılan 13 Şey

Tokyo’dan Paris’e: Popüler Video Oyunlarına İlham Veren Gerçek Yerler
Oyun

Tokyo’dan Paris’e: Popüler Video Oyunlarına İlham Veren Gerçek Yerler

Toplanın Açıklıyoruz! Sabun Mikropları Ve Kirleri Nasıl Temizler?
Teknoloji - Bilim

Toplanın Açıklıyoruz! Sabun Mikropları Ve Kirleri Nasıl Temizler?

İngiliz Heykeltıraş Robin Wight’ın Masal Kitaplarından Fırlamış Gibi Görünen Peri Heykelleri
Tasarım

İngiliz Heykeltıraş Robin Wight’ın Masal Kitaplarından Fırlamış Gibi Görünen Peri Heykelleri

Çiçek Desenlerinden Matcha Yeşiline: Yaz Aylarına Damgasını Vuracak 9 Pedikür Trendi
Kadın

Çiçek Desenlerinden Matcha Yeşiline: Yaz Aylarına Damgasını Vuracak 9 Pedikür Trendi

Saraylardan Köşklere: Dünya Liderlerinin Yaşadığı 15 Ünlü Başkanlık ve Kraliyet Konutu
ListeList Özel

Saraylardan Köşklere: Dünya Liderlerinin Yaşadığı 15 Ünlü Başkanlık ve Kraliyet Konutu

Okurken Keyfinizi Yerine Getirecek Haftanın En Komik Tweetleri
ListeList Özel

Okurken Keyfinizi Yerine Getirecek Haftanın En Komik Tweetleri

Zihin Körlüğü Olarak da Tanımlanan Afantazya Hakkında Bilmeniz Gerekenler
Sağlıklı Yaşam

Zihin Körlüğü Olarak da Tanımlanan Afantazya Hakkında Bilmeniz Gerekenler

Bilim Dünyası Açıklıyor! İnsan DNA’sının %60’ı Muzla Aynı Mı?
Teknoloji - Bilim

Bilim Dünyası Açıklıyor! İnsan DNA’sının %60’ı Muzla Aynı Mı?

Peru Hakkında Muhtemelen Daha Önce Duymadığınız 20 İlginç Bilgi
Seyahat

Peru Hakkında Muhtemelen Daha Önce Duymadığınız 20 İlginç Bilgi

Nörobilimciler Açıklıyor! İnsan Zihni Bilgisayara Yüklenebilir mi?
Teknoloji - Bilim

Nörobilimciler Açıklıyor! İnsan Zihni Bilgisayara Yüklenebilir mi?

Ekran Süresini Azaltmak İsteyenlerin Bilmesi Gereken 8 İpucu
Yaşam

Ekran Süresini Azaltmak İsteyenlerin Bilmesi Gereken 8 İpucu

Tükettikten Sonra Vücut Kokunuzun Değişmesine Neden Olabilecek 7 Besin
Yaşam

Tükettikten Sonra Vücut Kokunuzun Değişmesine Neden Olabilecek 7 Besin

İçinizi Isıtacak Resimler: Sanat Tarihinin Mutluluk Temalı En Ünlü 11 Tablosu
Tasarım

İçinizi Isıtacak Resimler: Sanat Tarihinin Mutluluk Temalı En Ünlü 11 Tablosu

Bilmeniz Gereken Güvenilir Kripto Para Borsaları
Teknoloji - Bilim

Bilmeniz Gereken Güvenilir Kripto Para Borsaları

22 Mart 2024
Binance’e Para Nasıl Yatırılır? Binance Para Yatırma İşlemi
Teknoloji - Bilim

Binance’e Para Nasıl Yatırılır? Binance Para Yatırma İşlemi

29 Mart 2024
İstanbul’daki İş Otelleri: Evinizde Gibi Hissetmenizi Sağlayacak Oteller
Sponsorlu İçerik

İstanbul’daki İş Otelleri: Evinizde Gibi Hissetmenizi Sağlayacak Oteller

6 Mart 2021
Hepsiburada Premium İle Daha Fazla Ürünü Keşfedin, Avantajlarından Faydalanın
Sponsorlu İçerik

Hepsiburada Premium İle Daha Fazla Ürünü Keşfedin, Avantajlarından Faydalanın

22 Ağustos 2023
Dune ve Yüzüklerin Efendisi Gibi Unutulmaz Filmlerin Çekildiği UNESCO Dünya Mirası Alanları
Seyahat

Dune ve Yüzüklerin Efendisi Gibi Unutulmaz Filmlerin Çekildiği UNESCO Dünya Mirası Alanları

16 Haziran 2025
Fidye İçin Diri Diri Mezara Gömülen Barbara Mackle’ın Kan Donduran Kurtuluş Hikayesi
ListeList Özel

Fidye İçin Diri Diri Mezara Gömülen Barbara Mackle’ın Kan Donduran Kurtuluş Hikayesi

16 Haziran 2025
İdeal Toplumda Yaşama Niyetiyle Kurulsalar da Sonunda Başarısız Olan 10 Ütopya
Tarih

İdeal Toplumda Yaşama Niyetiyle Kurulsalar da Sonunda Başarısız Olan 10 Ütopya

16 Haziran 2025
Toplanın Açıklıyoruz! Çoğu İnsanın Kurtarıcısı Olan Kafeinsiz Kahve Nedir, Nasıl Üretilir?
Yeme - İçme

Toplanın Açıklıyoruz! Çoğu İnsanın Kurtarıcısı Olan Kafeinsiz Kahve Nedir, Nasıl Üretilir?

16 Haziran 2025
Haftalık Burç Yorumları: 16-22 Haziran Haftasında Sizi Neler Bekliyor?
Astroloji

Haftalık Burç Yorumları: 16-22 Haziran Haftasında Sizi Neler Bekliyor?

15 Haziran 2025
Kilerinizde Mutlaka Olması Gerekiyor! Asya Lezzetlerini Evinize Taşıyacak 8 Muhteşem Sos
Yeme - İçme

Kilerinizde Mutlaka Olması Gerekiyor! Asya Lezzetlerini Evinize Taşıyacak 8 Muhteşem Sos

15 Haziran 2025
Kokusuyla Hafızalara Kazınan 16 Erkek Parfümü Önerisi
Alışveriş

Kokusuyla Hafızalara Kazınan 16 Erkek Parfümü Önerisi

10 Şubat 2024
Hepsiburada Premium İle Daha Fazla Ürünü Keşfedin, Avantajlarından Faydalanın
Sponsorlu İçerik

Hepsiburada Premium İle Daha Fazla Ürünü Keşfedin, Avantajlarından Faydalanın

22 Ağustos 2023
Evde Verimli Vakit Geçirmek İçin Faydalanabileceğiniz 16 Online Eğitim Platformu
ListeList Özel

Evde Verimli Vakit Geçirmek İçin Faydalanabileceğiniz 16 Online Eğitim Platformu

16 Mart 2020

Sosyal Medya'da ListeList

  • Hakkımızda
  • Künye
  • Gizlilik Politikası
  • Muvafakatname
  • Yazı Gönder
  • Reklam
  • İletişim

© 2021 ListeList - Yeni Nesil Medya Platformu

Welcome Back!

Login to your account below

Forgotten Password? Sign Up

Create New Account!

Fill the forms bellow to register

All fields are required. Log In

Retrieve your password

Please enter your username or email address to reset your password.

Log In

Add New Playlist

Sonuç bulunamadı
Tüm sonuçları görüntüle
  • Ana Sayfa
  • Gündem
  • ListeList Özel
  • Alışveriş
  • Yaşam
  • Sinema
  • Seyahat
  • Diğer
    • Edebiyat
    • Sağlıklı Yaşam
    • Kadın
    • İş Yaşamı
    • Tiyatro
    • Hayvansever
    • Spor
    • İstanbul
    • Koronavirüs
    • Tarih
    • Müzik
    • Astroloji
    • Ekoloji
    • Tasarım
    • Dizi
    • Oyun
    • Teknoloji – Bilim
    • Yeme – İçme
    • Pürtelaş
    • Testler
    • Video
  • Yazı Gönder

© 2021 ListeList - Yeni Nesil Medya Platformu