ListeList
  • Ana Sayfa
  • Gündem
  • ListeList Özel
  • Alışveriş
  • Yaşam
  • Sinema
  • Seyahat
  • Diğer
    • Edebiyat
    • Sağlıklı Yaşam
    • Kadın
    • İş Yaşamı
    • Tiyatro
    • Hayvansever
    • Spor
    • İstanbul
    • Koronavirüs
    • Tarih
    • Müzik
    • Astroloji
    • Ekoloji
    • Tasarım
    • Dizi
    • Oyun
    • Teknoloji – Bilim
    • Yeme – İçme
    • Pürtelaş
    • Testler
    • Video
  • Yazı Gönder
Sonuç bulunamadı
Tüm sonuçları görüntüle
  • Ana Sayfa
  • Gündem
  • ListeList Özel
  • Alışveriş
  • Yaşam
  • Sinema
  • Seyahat
  • Diğer
    • Edebiyat
    • Sağlıklı Yaşam
    • Kadın
    • İş Yaşamı
    • Tiyatro
    • Hayvansever
    • Spor
    • İstanbul
    • Koronavirüs
    • Tarih
    • Müzik
    • Astroloji
    • Ekoloji
    • Tasarım
    • Dizi
    • Oyun
    • Teknoloji – Bilim
    • Yeme – İçme
    • Pürtelaş
    • Testler
    • Video
  • Yazı Gönder
Sonuç bulunamadı
Tüm sonuçları görüntüle
ListeList
Sonuç bulunamadı
Tüm sonuçları görüntüle

Ana sayfa » Hayvansever » “Hayvanlar Rüya Görüyor mu?” Sorunsalı ve Bilinmesi Gerekenler

“Hayvanlar Rüya Görüyor mu?” Sorunsalı ve Bilinmesi Gerekenler

Gökhan Bitiren Yazar: Gökhan Bitiren
24 Şubat 2019
Kategori: Hayvansever
Google Haberler'de ListeList'e Abone OlGoogle Haberler'de ListeList'e Abone Ol
0
Share on FacebookShare on Twitter

Toplumumuzda yaygın olan inançla birlikte genellikle görülen rüyalar sonrası evdeki rüya tabirleri açılır. Evde yoksa internetteki aynı paragrafların kelime kelimesine bir olduğu farklı sitelerden yardım istenir. Yöntemin işe yaramaması halinde bir “bilen”e sorulur ve rüyanın yorumu istenir ki bu sırada yaşanan telaşı ve panik havalarını yazmaya gerek var mı bilinmez. Eğer yine olmazsa akan suya anlatılır görülen rüyalar. Suyun kutsallığının yanlış anlaşılmasından ileri geliyor herhalde. Üstelik bunların dışında da başka yöntemlerin olduğu bilinir ancak yine hiçbirinin bilimsel temeli olmadığını da bilinenler arasına eklemiş olalım.

Rüya tabiri olarak bildiğimiz İslami kökenli açıklamalardan sadece bilimsel metotların kullanılmasına dek geniş bir yelpazede incelenen rüya kavramının merak konusu olması yüzlerce yıl öncesine dayanıyor. Freud’un da psikanaliz kavramı üzerinden açıkladığı kavram için en ciddi araştırmalar 21. yüzyılda yapıldı ve tam olarak çözülemese de rüyanın ne olduğuna, nasıl bir işlev yüklendiğine dair birçok veri elde edildi.

Peki hayvanlar rüya görür mü?

İşte çeşitli araştırmalardan derlediğimiz veriler ve sonuçları.

Asıl konuya girmeye başlayabiliriz

Konu, buradan sonra biraz yön değiştirecek ve detaylı veri elde etmek için insanların gördükleri rüyalar ve bu sıradaki beyin aktiviteleri bir kenarda dursun, hayvanların da rüya görüp görmediğinin merak edilen konular arasına dahil olmasıyla ne tür sonuçların elde edildiğini anlatmaya devam edelim.

Uyku durumu kasların gevşemesi mi?

Hızlı göz hareketlerinin var olduğu rüya aşamasını anlatmak için kullanılan REM uyku aşamasına ilişkin dikkati çeken araştırmalardan biri 1960’da gerçekleştirildi ve deneklerin rüya gördükleri esnada sıra dışı hareketler yaptıkları gözlemlendi. Bu araştırmadan çıkarılan sonuç, uyku sırasında kasların gevşemesi varsayımıydı.

İnsan ve hayvanların uyku durumundaki ortak tepkileri hayvanların da rüya gördüklerini kanıtlıyor mu?

Bilime göre bu fiziksel tepkiler büyük bir olasılıkla rüyalardan kaynaklanan bilinç karışıklığının dışa yansıması.

Rüya, bilindiği üzere beynin bir etkinliğidir. Bu sırada vücut hareketlerinden sorumlu beyin hücreleri de aktif durumda ancak bunlardan hareket sistemine herhangi bir sinyal gitmediği için vücut hareket etmez. Buna rağmen kimi zaman rüya sırasında iletim sisteminde kaçakların şekillenmesi ve sinyallerin hareket edecek uzuvlara gitmesiyle birtakım istemsiz hareketler gözlenebilir.

Bilim dünyası noktayı koyamıyor ancak çok önemli araştırmalar yapıyor

Çeşitli araştırmalardan elde edilen bilgiler başka araştırmalara sebep ve kaynak oluştururken daha tatmin edici cevapların verilmesi için araştırmaların devam ettiğini biliyoruz.

“İsviçreli bilim insanlarının son araştırmasına göre…” geyiğine girmeden çeşitli araştırma merkezlerinin farklı zamanlardaki araştırmalarına ve bunların sonuçlarına değinelim.

Fareler, yiyeceklerine ulaşmak için uykularında haritalandırma yapıyor

Londra Üniversitesi Akademisinde deneysel psikolog olarak çalışmalarını sürdüren Hugo Spiers’a göre “hayvanlar çok büyük olasılıkla rüya görüyorlar”

Spiers’in ekibiyle gerçekleştirdiği bir çalışmanın sonucuna göre fareler, yiyeceklerine ulaşmak için öncesindeki uykularında haritalandırma yapıyor. Araştırmacılar, bu küçüklere uyumadan önce yiyecek gösterdiklerinde, beyinlerindeki bazı hücrelerin uyku esnasında o yiyeceğe nasıl ulaşacaklarını haritalandırdıklarını gösteren bulgular elde etmişler.

Buz Devri animasyonundan hatırladığımız ilk çağ sincabı olarak bilinen Scrat’ın, meşe palamudunun peşinde koşması ve bunun sanrıları içinde olması gibi fareler de rüyalarında ödül olarak gösterilen yiyeceklere nasıl ulaşacaklarını görüyor ve hatta haritalandırma yaparak yiyeceklerine nasıl ulaşacaklarını düşlüyor.

Rüya benzeri olguların benzerleri hayvanlarda da var

Boston Üniversitesinin Evrimsel Nörodavranış Laboratuvarı direktörü Patrick McNamara ise “İnsanların rüya dediği olguların benzerinin hayvanlarda da görüldüğünü düşünmek mantıklı bir davranış olacaktır,” diyor.

McNamara’nın bu söyleminde etkili olan gelişme, 1954 yılında Fransız nörobilimci Michel Jouvet ve ekibinin kedi beyinlerine müdahale ederek REM uykusu sırasında hareket etmeyi engelleyen mekanizmayı devre dışı bıraktığı sonucunu doğuran bilimsel çalışma.

“Bu davranışlara dayanarak kedilerin REM uykusu sırasında bir şeyler gördüğünü söylemek mümkün” diyor McNamara. Ama bunların bizim gördüğümüz anlamda rüya olup olmadığını kesin olarak söylemenin mümkün olmayacağını da ekliyor. Çünkü araştırmalarda gözlemlenen beyin aktiviteleri, rüya gibi karışık bir kavramın açıklanması için yeterli bilgiyi oluşturmuyor.

Sıçanlardaki labirent ve rüya ilişkisi

2001’de Neuron dergisinde yayımlanan başka bir ufuk açıcı araştırmadaysa bilim insanlarının sıçanlar üzerinde yürüttükleri bir dizi çalışma. Sıçanların bir labirentte hareket ederken oluşan beyin hareketleriyle rüya görürken oluşan beyin hareketlerinin kıyaslanması dikkat çekici sonuçları ortaya döktü.

Araştırmayı gerçekleştiren MIT (Massachusetts Teknoloji Enstitüsü)’teki bilim insanları Michael Wilson ve Kenway Louie beyin izlerinin çok benzediğini görmüş. Benzerliğin ne kadar güçlü olduğunu anlamak için sıçanların rüyalarında labirentin hangi bölümünü gördüklerinin tahmin edilebildiğini söylemek yeterli olacaktır. Sıçanların beyninde hipokampus (hafızanın oluştuğu ve kodlandığı )bölgesindeki sinir hücrelerinin (nöronlar) uyku sırasında aktif halde olduğunun tespit edilmesi dönüm noktasını ifade ediyor.

Dolayısıyla, uyku sırasında da aynı hücrelerin aktif olması sıçanların rüyalarında labirentte koştuklarının göstergesi sayıldı. Öyle ki nöronların aktivitesi takip edilerek sıçanların rüyalarında labirentin hangi noktasında oldukları dahi görülebiliyordu.

Söz konusu araştırma labirent gibi fiziksel mekanların REM uykusu sırasında uzun süreli hafızaya kaydedildiği fikrini de destekliyor.

Tıpkı Spiers’in araştırmasındaki gibi.

Kuşların ötme provası

Bir başka araştırma Chicago Üniversitesi araştırmacılarına aitti.  Zebra ispinozlarının beynini inceleyen araştırmaya göre bu kuşlar ötüş melodilerini sonradan öğreniyor. Uyanık olduklarında öterken çıkardıkları notalara göre ön beyinlerindeki hücreler belli elektrik akımları oluşturuyor ve bu akımlara bakarak hangi notanın çıktığını tespit edebiliyor.

Araştırmaların ilerleyen aşamalarındaki veriler, gözlemlenen kuşların bu beyin aktivitelerini bilinçli bir şekilde gerçekleştirdiğini ortaya koyuyor. Bu ne anlama geliyor? Uykudayken uyanık kalacakları zamandaki ötme melodilerinin provasını yaptıklarını…

Mürekkepbalığı uykudayken renk değiştiriyor

Plos ONE dergisinde 2012 yılında yayımlanan bir araştırmaya göre mürekkepbalıkları uyku benzeri bir durum yaşıyor ve bu esnada renk değişikliği, seğirme ve REM uykusundakilere benzeyen hızlı göz hareketleri de gözlemlenenler arasındaki birer bulgu olarak duruyor.

Hayvanların beyin aktiviteleri rüya olmayabilir

Araştırmalarda elde edilen veriler yeni tartışmaları, yeni tartışmalar da beraberindeki araştırmaları zorunlu kılıyor. Bu döngüyle gün geçtikçe daha çok bilgi sahibi olacağımız bir gerçek ancak tartışmaların odaklandığı konu oldukça ilginç.

Bilim çevreleri ikiye ayrılıyor

Bu araştırmalarda gözlemlenen beyin aktiviteleri rüya olarak değerlendirilmeyebilir. İşte tartışmanın bir kanadı bunu dillendiriyor.

İnsanlar da uyku sırasında rüya gördüklerini bilmiyor, fakat uyandığında bunun farkına varıyor. Aynı durumun hayvanlar için de geçerli olup olmadığı hala yeni araştırmalar için zemin yaratıyor.

Sonuç olarak “tüm hayvanlar rüya görür” gibi bir genelleme söz konusu değil ancak büyük bir olasılıkla tüm hayvanlar rüya görüyor.  Çelişki gibi görünen bu durumda gerekli çözüm bilimsel kanıt bulunup bulunmamasında yatıyor. Mevcut teknoloji ile hayvanların rüya gördükleri şimdilik açıklanamıyor ancak emareler göz ardı edilemez bulguları işaret ediyor.

Hayvanların “rüya gördüğü” kanıtlanabilecek mi?

Fakat bu sonuçlar aksi yönde de gelişebilir ve belki de rüya gibi komplike bambaşka bir bilimsel keşif ortaya konulur. Bilinmezliğin bir süre daha devam edeceği kesin ancak güzel olan şu ki bizim kısmen de olsa uzak olduğumuz bilim dünyası çalışmalarını aksatmıyor ve bu yazıyı okumanızı sağlayan verilerin çıkmasını sağlayan araştırmalarını sürdürüyor.

Kim bilir? Belki de yakın zamanda beklendiği şekilde ya da beklenmedik yeni gelişmelerle sorularımıza cevap bulabiliriz.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Paylaş7TweetleGönder
Gökhan Bitiren

Gökhan Bitiren

Yaklaşık 8 yıl boyunca çeşitli dijital reklam ajanslarının bünyesinde pek çok markanın projelerinde metin yazarlığı yapmamın yanı sıra hala akademik öğretim danışmanlığı ve iletişim danışmanlığı alanlarında hizmet veriyorum. İstanbul Üniversitesi Halkla İlişkiler ve Tanıtım Bölümünün "okulu uzatan kıdemli öğrencilerinden biri" olarak; 2016 yılındaki mezuniyetimi takiben yeniden metin yazarlığı, eğitmenlik gibi görevlerinde bulunmaya başladım. Bununla birlikte 2017 yılında Nayn.co internet haber sitesinde baş editörlük görevini üstlendim. 2019 Şubat itibariyle, Listelist.com’da okuyucularımızın keyif almasını, yeni bilgiler edinmesini umduğum tarihi ve güncel içerikli yazılar üretme gayretinde olan bir editörüm. Bu bağlamda sıklıkla tarihi ve güncel konularla birlikte bilimsel araştırmalara yönelik içerikleri, kağıtlarım kalemim ve klavyemin ortaklığında beğeninize sunuyorum.

İleri
Yılın En Kısa Ayına Veda: 25 Şubat – 3 Mart Haftalık Burç Yorumları

Yılın En Kısa Ayına Veda: 25 Şubat - 3 Mart Haftalık Burç Yorumları

Yorum yapabilmek için bir ListeList hesabınız olması gerekmektedir. Aşağıdaki bağlantı ile hemen bir hesap oluşturabilirsiniz.

Listelist'e üye ol

Lütfen tartışmaya katılmak için giriş yapın

İlgili İçerikler

Osmanlı İmparatorluğu’nun Paşa Ünvanı Verdiği Tek Kadın: Emine Valide Paşa Kimdir?
Kadın

Osmanlı İmparatorluğu’nun Paşa Ünvanı Verdiği Tek Kadın: Emine Valide Paşa Kimdir?

Kanserden Böbrek Yetmezliğine: Doktorların Kokuyla Tespit Edebildiği 12 Hastalık
Teknoloji - Bilim

Kanserden Böbrek Yetmezliğine: Doktorların Kokuyla Tespit Edebildiği 12 Hastalık

İstanbul’un En Temiz Plajları: Fazla Uzağa Gitmeden Tatil Yapmak İsteyenlere 10 Yer
İstanbul

İstanbul’un En Temiz Plajları: Fazla Uzağa Gitmeden Tatil Yapmak İsteyenlere 10 Yer

Mozaiklerden Kubbelere: Ayasofya Hakkında Bilmeniz Gereken 20 Şey
Seyahat

Mozaiklerden Kubbelere: Ayasofya Hakkında Bilmeniz Gereken 20 Şey

The Sandman Benzeri Diziler: İzlemeye Doyamayacağınız 7 Harika Dizi
Dizi

The Sandman Benzeri Diziler: İzlemeye Doyamayacağınız 7 Harika Dizi

Okurken Keyfinizi Yerine Getirecek Haftanın En Komik Tweetleri
ListeList Özel

Okurken Keyfinizi Yerine Getirecek Haftanın En Komik Tweetleri

Bir Gün 24 Saat Değil Mi? Bilim İnsanlarına Göre Bu Yaz Dünya’nın En Kısa Günlerini Yaşadık
Teknoloji - Bilim

Bir Gün 24 Saat Değil Mi? Bilim İnsanlarına Göre Bu Yaz Dünya’nın En Kısa Günlerini Yaşadık

Merak Edilen Tüm Detaylarıyla: Lo Fi Müzik Türü Nedir, Nasıl Yapılır?
Müzik

Merak Edilen Tüm Detaylarıyla: Lo Fi Müzik Türü Nedir, Nasıl Yapılır?

Avustralya’dan Türkiye’ye: Günümüzde Hâlâ Mağarada Yaşayan Topluluklar
Seyahat

Avustralya’dan Türkiye’ye: Günümüzde Hâlâ Mağarada Yaşayan Topluluklar

Fransa Hakkında Muhtemelen Daha Önce Duymadığınız 30 İlginç Gerçek
Seyahat

Fransa Hakkında Muhtemelen Daha Önce Duymadığınız 30 İlginç Gerçek

Acı Kaybımız: Eskişehir Orman Yangınında 10 Görevli Hayatını Kaybetti, Yangınlarda Son Durum Ne?
Gündem

Acı Kaybımız: Eskişehir Orman Yangınında 10 Görevli Hayatını Kaybetti, Yangınlarda Son Durum Ne?

Her Organda Kanser Hücresi Gelişiyorken Neden Hiç Kalp Kanseri Vakası Duymuyoruz?
Sağlıklı Yaşam

Her Organda Kanser Hücresi Gelişiyorken Neden Hiç Kalp Kanseri Vakası Duymuyoruz?

Akıllara Durgunluk Veren Olay! Ailesinin İhmali Nedeniyle Konuşmak Yerine Havlayan Çocuk
ListeList Özel

Akıllara Durgunluk Veren Olay! Ailesinin İhmali Nedeniyle Konuşmak Yerine Havlayan Çocuk

Kavruluyoruz! Türkiye’yi Etkisi Altına Alan Isı Kubbesi Hakkında Bilmeniz Gerekenler
Gündem

Kavruluyoruz! Türkiye’yi Etkisi Altına Alan Isı Kubbesi Hakkında Bilmeniz Gerekenler

76 Yaşında Hayatını Kaybeden Rock Müziğin Efsane İsmi Ozzy Osbourne Kimdir?
Gündem

76 Yaşında Hayatını Kaybeden Rock Müziğin Efsane İsmi Ozzy Osbourne Kimdir?

Araştırma: Yeni Gen Düzenleme Teknolojisiyle Down Sendromu Tamamen Tedavi Edilebilir
Teknoloji - Bilim

Araştırma: Yeni Gen Düzenleme Teknolojisiyle Down Sendromu Tamamen Tedavi Edilebilir

Model, Komedyen, Otobüs Şoförü: Dünya Liderlerinin Siyasete Atılmadan Önceki Meslekleri
Tarih

Model, Komedyen, Otobüs Şoförü: Dünya Liderlerinin Siyasete Atılmadan Önceki Meslekleri

Adam Weishaupt: Komplo Teorilerinin Merkezindeki İlluminati Topluluğunu Kuran Adam
Tarih

Adam Weishaupt: Komplo Teorilerinin Merkezindeki İlluminati Topluluğunu Kuran Adam

TBMM’de Tıbbi Kenevir Teklifi Yasalaştı: Şimdi Neler Olacak, Tıbbi Kenevir Nedir?
Gündem

TBMM’de Tıbbi Kenevir Teklifi Yasalaştı: Şimdi Neler Olacak, Tıbbi Kenevir Nedir?

Onlar Da Depresyona Giriyor! Terapistlerin Depresyonla Mücadele Ederken Yaptıkları 12 Şey
Yaşam

Aman Dikkat! Mutluluğu Yanlış Yerlerde Aradığınızı Gösteren 16 İşaret

Fantastik Film Değil! Gerçek Hayatta Süper Güçlere Sahip Olan İnsanlar
Yaşam

Fantastik Film Değil! Gerçek Hayatta Süper Güçlere Sahip Olan İnsanlar

Bilmeniz Gereken Güvenilir Kripto Para Borsaları
Teknoloji - Bilim

Bilmeniz Gereken Güvenilir Kripto Para Borsaları

22 Mart 2024
Binance’e Para Nasıl Yatırılır? Binance Para Yatırma İşlemi
Teknoloji - Bilim

Binance’e Para Nasıl Yatırılır? Binance Para Yatırma İşlemi

29 Mart 2024
İstanbul’daki İş Otelleri: Evinizde Gibi Hissetmenizi Sağlayacak Oteller
Sponsorlu İçerik

İstanbul’daki İş Otelleri: Evinizde Gibi Hissetmenizi Sağlayacak Oteller

6 Mart 2021
Hepsiburada Premium İle Daha Fazla Ürünü Keşfedin, Avantajlarından Faydalanın
Sponsorlu İçerik

Hepsiburada Premium İle Daha Fazla Ürünü Keşfedin, Avantajlarından Faydalanın

22 Ağustos 2023
Osmanlı İmparatorluğu’nun Paşa Ünvanı Verdiği Tek Kadın: Emine Valide Paşa Kimdir?
Kadın

Osmanlı İmparatorluğu’nun Paşa Ünvanı Verdiği Tek Kadın: Emine Valide Paşa Kimdir?

26 Temmuz 2025
Kanserden Böbrek Yetmezliğine: Doktorların Kokuyla Tespit Edebildiği 12 Hastalık
Teknoloji - Bilim

Kanserden Böbrek Yetmezliğine: Doktorların Kokuyla Tespit Edebildiği 12 Hastalık

26 Temmuz 2025
İstanbul’un En Temiz Plajları: Fazla Uzağa Gitmeden Tatil Yapmak İsteyenlere 10 Yer
İstanbul

İstanbul’un En Temiz Plajları: Fazla Uzağa Gitmeden Tatil Yapmak İsteyenlere 10 Yer

26 Temmuz 2025
Mozaiklerden Kubbelere: Ayasofya Hakkında Bilmeniz Gereken 20 Şey
Seyahat

Mozaiklerden Kubbelere: Ayasofya Hakkında Bilmeniz Gereken 20 Şey

26 Temmuz 2025
The Sandman Benzeri Diziler: İzlemeye Doyamayacağınız 7 Harika Dizi
Dizi

The Sandman Benzeri Diziler: İzlemeye Doyamayacağınız 7 Harika Dizi

25 Temmuz 2025
Okurken Keyfinizi Yerine Getirecek Haftanın En Komik Tweetleri
ListeList Özel

Okurken Keyfinizi Yerine Getirecek Haftanın En Komik Tweetleri

25 Temmuz 2025
Kokusuyla Hafızalara Kazınan 16 Erkek Parfümü Önerisi
Alışveriş

Kokusuyla Hafızalara Kazınan 16 Erkek Parfümü Önerisi

10 Şubat 2024
Hepsiburada Premium İle Daha Fazla Ürünü Keşfedin, Avantajlarından Faydalanın
Sponsorlu İçerik

Hepsiburada Premium İle Daha Fazla Ürünü Keşfedin, Avantajlarından Faydalanın

22 Ağustos 2023
Evde Verimli Vakit Geçirmek İçin Faydalanabileceğiniz 16 Online Eğitim Platformu
ListeList Özel

Evde Verimli Vakit Geçirmek İçin Faydalanabileceğiniz 16 Online Eğitim Platformu

16 Mart 2020

Sosyal Medya'da ListeList

  • Hakkımızda
  • Künye
  • Gizlilik Politikası
  • Muvafakatname
  • Yazı Gönder
  • Reklam
  • İletişim

© 2021 ListeList - Yeni Nesil Medya Platformu

Welcome Back!

Login to your account below

Forgotten Password? Sign Up

Create New Account!

Fill the forms bellow to register

All fields are required. Log In

Retrieve your password

Please enter your username or email address to reset your password.

Log In

Add New Playlist

Sonuç bulunamadı
Tüm sonuçları görüntüle
  • Ana Sayfa
  • Gündem
  • ListeList Özel
  • Alışveriş
  • Yaşam
  • Sinema
  • Seyahat
  • Diğer
    • Edebiyat
    • Sağlıklı Yaşam
    • Kadın
    • İş Yaşamı
    • Tiyatro
    • Hayvansever
    • Spor
    • İstanbul
    • Koronavirüs
    • Tarih
    • Müzik
    • Astroloji
    • Ekoloji
    • Tasarım
    • Dizi
    • Oyun
    • Teknoloji – Bilim
    • Yeme – İçme
    • Pürtelaş
    • Testler
    • Video
  • Yazı Gönder

© 2021 ListeList - Yeni Nesil Medya Platformu