Güney Amerika renkli olduğu kadar çeşitliliğe de sahip bir kıta. Sömürgecilik tarihi göz önüne alındığında, Güney Amerika, Avrupalı sömürgecilerin kültürünü zengin yerli kültürü ve Afrika gelenekleriyle bir araya getiren bir yer. Güney Amerika’nın pek çok yeri yoksulluk ve şiddetle boğuşmaya devam ederken, bu kültürel buluşma noktası inanılmaz çeşitlilikte sanatçıların ortaya çıkmasına neden oldu. İşte bilmeniz gereken Güney Amerikalı sanatçılar 👇
1. Jesus Rafael Soto (Venezuela)
Güney Amerikalı sanatçılar listemize harika bir isimle başlıyoruz. Heykeltıraş ve ressam Jesus Rafael Soto, deneysel bir sanatçıydı. 1923’te doğumlu Venezuelalı sanatçı, sürükleyici sanat enstalasyonları ile tanınıyor. Heykellerinin çoğu, ziyaretçileri eserlerin içine girmeye davet ederek insanları sanat eserinin önemli bir parçası haline getiriyor. Jesus Rafael Soto bunu yaparak, sömürgecilerin dayattığı, özne ile nesneyi birbirinden ayıran dünya görüşüne meydan okuyor. Soto’nun sanat eserleri, her şeyin bir olduğu bir dünya görüşünün fiziksel tezahürünü oluşturur.
2. Roberto Mamani Mamani (Bolivya)
Bolivyalı sanatçı Roberto Mamani Mamani’nin renkli sanat eserleri Aymara halkının estetiğinden büyük ölçüde etkileniyor. Güney Amerika kıtasının sömürgeleştirilmesinden bu yana yerli kültürü ve sanatı bastırıldı ve küçümsendi, bu da onun uluslararası başarısını daha da önemli hale getirdi. Ancak Roberto Mamani Mamani’nin sanatı, sanat galerileri ve müzelerle sınırlı değil. Ayrıca dünyanın çeşitli şehirlerindeki binaların tamamını kaplayan birçok duvar resmi çizdi.
3. Tarsila do Amaral (Brezilya)
Tarsila do Amaral 1886’da doğdu. Brezilya sanat dünyasının ulusal kimliğini başka hiçbir sanatçının yapamadığı şekilde etkiledi. Sanatsal tarzı birçok aşamadan geçmiş olsa da, en çok kocaman ayaklı bir insanı gösteren Abaporu adlı tablosuyla tanınıyor. Bazılarının Brezilya’nın en ünlü tablosu olarak gördüğü bu tablo, arkadaş çevresinin Antropofaji hareketi adını verdiği bir sanatsal hareketin ortaya çıkmasına neden oldu.
Antropofaji yamyamlık anlamına geliyor ve Brezilya’nın çeşitli kültürlerle birleşmesini ifade ediyor. Hareketi ateşleyen sanatçılara göre, kölelik ve sömürgecilik geçmişinden kaynaklanan yerli, Avrupalı ve Afrika etkilerinin eşsiz karışımı, Brezilya’yı bugünkü haline getirdi. Brezilya, dünyanın her yerindeki kültürel uygulamaları mecazi anlamda tüketerek, artık sömürgeci güç yapıları tarafından kontrol edilemeyecek benzersiz bir kimliğe sahiptir.
Antropofaji hareketine yaptığı katkı Tarsila do Amaral’a Brezilya sanat dünyasında sağlam bir yer kazandırmış olsa da, kendisi 1972’deki ölümüne kadar çeşitli sanatsal tarzları denemeye devam etti. Çalışmaları Brezilya’nın renkli ulusal sanatının akışkanlığına ve çeşitliliğine saygı duruşu niteliğinde.
4. Fernando Botero (Kolombiya)
Fernando Botero, 1932’de Medellín’de doğdu. Kolombiyalı sanatçıya uluslararası beğeni kazandıran kendine özgü stiline Boterizm deniyor. Sanatçının heykelleri ve resimleri, abartılı derecede şişman özellikleriyle tanınıyor ve çalışmalarına hem eleştirel hem de mizahi bir boyut kazandırıyor.
Bugün dünyanın her yerindeki galerilerde resimleri bulunuyor. Sanatçının heykellerine Erivan, Singapur, Kudüs gibi yerlerde rastlanabilir. Botero, ölümüne kadar memleketi Medellín’i ziyaret etmeye devam ederken, hayatının son on yılını Avrupa’da geçirdi. 2023 yılında 91 yaşında vefat etti.
5. Pedro Lira (Şili)
Pedro Lira, Şili’nin sanat ortamının yaratılmasında önemli bir figür olarak tarihe geçmiş durumda. 1845’te varlıklı bir ailede doğan sanatçının farklı sosyal sınıflardan kadın portreleri, 19. yüzyıl Şili’sinin gerçekliğini belgeliyor. Ayrıca Şili Ulusal Güzel Sanatlar Müzesi’nin kurucularından biri olarak kendi ülkesine olan bağlılığını kanıtlamış durumda.
Uruguaylı sanatçı María Freire 1917’de doğdu. Kendisi en çok renkli, figüratif olmayan tablolarıyla tanınıyor. Stili, Afrika maskeleri ve yerli Güney Amerika halklarının sanatı üzerine yaptığı çalışmalardan etkilenerek, zamanın sömürgecilerin empoze ettiği estetiği aşan benzersiz bir sanatsal dilini ortaya çıkardı. Eşi José Pedro Costigliolo ile birlikte Uruguay ve ötesindeki sanat dünyasını etkileyen Grupo De Arte No Figurativo’yu kurdu. 2015 yılında hayatını kaybetti.
7. Ignacio Núñez Soler (Paraguay)
1891’de doğan Paraguaylı sanatçı Ignacio Núñez Soler’in sanat eserleri sosyal adalete olan ilgisini gösteriyor. Kendisi işçi haklarını savunan biri olarak Paraguay’daki yaşamın gerçekliğini gösteren resimler yaratmıştı. Ayrıca ataerkil toplumsal standartlara uymayı reddetmiş ve bu nedenle resimlerini imzalarken annesinin soyadını kullanmaya karar vermişti. Sanatçı, 1983’teki ölümüne kadar pazarları, meydanları ve folklorik sahneleri tasvir ederek Paraguay’ın sokak yaşamını ve kültürünü belgelemeye devam etti.
8. Pablo Amaringo (Peru)
1938 doğumlu Pablo Amaringo, şaman bir sanatçıydı. Halüsinojenik manzara tasvirleri bakanları adeta hipnotize ediyor. Karmaşık resimleri, şamanik bitki ilacı ayahuasca ile olan deneyiminden ilham almıştır. Perulu ressam on yaşında ayahuasca içmeye başlamıştı. Şaman olarak yaptığı çalışmalar onu sanat ve maneviyatın kesişim noktasına yerleştiriyor. Resimleri, Peru bitki tıbbı törenleri sırasındaki vizyonlarına dayanıyor ve izleyiciye yerli kozmolojisi ve manevi bilgeliğin görsel tadını veriyor.
9. Araceli Gilbert (Ekvador)
Güney Amerikalı sanatçılar listemizin sonuna geldik. Araceli Gilbert, 20. yüzyılın en önemli Ekvadorlu ressamı olarak kabul ediliyor. 1913’te varlıklı bir ailede dünyaya gelmiş ve birkaç yılını yurt dışında eğitim alarak ve çalışarak geçirmişti. Bu onun çeşitli sanatsal etkilerle tanışmasına vesile olmuştu. 1950’lerde Ekvador’a döndükten sonra kısa sürede ülkenin entelektüel dünyasının önemli isimlerinden biri haline geldi. Zamanın birçok sanatçısı gibi o da kendini sol siyasetle özdeşleştirdi. Çoğunlukla Ekvador’a figüratif olmayan sanatı tanıtan ilk sanatçı olarak hatırlanıyor. 1993 yılında hayatını kaybetti ve Ekvador modern sanatının öncülerinden biri olarak arkasında bir miras bıraktı.
