Hiçbirimiz mükemmel değiliz. Ancak hatalarımızdan ders alarak, kendimizi geliştirebiliriz. Zaman zaman hatalarımızın ya da yeterince iyi olmadığımız konuların farkına varamayız. Bu noktada ise devreye arkadaşlarımız ya da birlikte çalıştığımız kişiler girer. Özellikle iş hayatında geri bildirimler son derece önemlidir. Geri bildirim almanın bizi geliştireceğine, işimizde ya da sosyal yaşantımızda daha iyi olacağımıza yardımcı olduğunu düşünürüz. Ancak Harvard araştırmacıları bunun en iyi strateji olmadığını keşfettiler. Şaşırtıcı sonuçlar veren birkaç deney yaptılar. Bunun sonucuna göre ise, geri bildirim yerine tavsiye istemenin çok daha faydalı olduğu ortaya çıktı. Peki bunun nedenleri neler? Detaylara birlikte bakalım.
1. Geri bildirimler genellikle çok belirsizdir
Aldığımız geri bildirimler genellikle çok net değildir ve neleri iyileştirebileceğimizi vurgulamaz. Araştırmaya göre, belirsiz geribildirim özellikle kadınların kariyerlerini geliştirmelerine engel olabilir. Erkekler genellikle daha spesifik geri bildirimler alırken, kadınların ise ayrıntılı geribildirim alma olasılığı ne yazık ki daha düşük. Başka bir çalışma ise, azınlık öğrencilerinin önyargılı görünmek istemedikleri için değerlendiricilerden daha az eleştirel geribildirim aldığını gösteriyor.
2. Geri bildirimler genellikle övgü şeklindedir
İnsanlardan geri bildirim sağlamalarını istediğinizde, bunu genellikle övgü şeklinde yaparlar. Yapılan bir deneyde öğrencilerin yıl sonunda bir dersi değerlendirmeleri istendi. Öğrencilerin ise genellikle “Bu fakültenin içeriği ve öğretim tarzı çok iyiydi” gibi övgü dolu sözlerle değerlendirme yaptığı gözlendi. İş hayatında ise cinsiyet ayrımcılığı da işin içine girdiğinde kadınlara verilen geri bildirimler genellikle “kadın olmalarına rağmen” ne kadar iyi iş çıkardıklarıyla ilgilidir.
3. Bildirimler genellikle değerlendirmeyle ilişkilidir
Geri bildirim vermeyi genellikle değerlendirmeye bağlarız. Bunun nedeni, okulda genellikle notlarla birlikte geri bildirim almamızdır. Büyüdüğümüzde ve bir kariyer oluşturmaya başladığımızda, performans değerlendirmeleri şeklinde geri bildirim alırız. Dolayısıyla, insanlardan geri bildirim vermeleri istendiğinde, gelecekteki olası eylemlerden çok, başkalarının geçmişte nasıl performans gösterdiğini düşünürler.
Tavsiye istendiğinde, insanlar genellikle değerlendirmeye daha az, gelecekte neler yapılabileceğine daha çok odaklanır. Geçmişi değiştiremezsiniz ancak geleceğiniz şu anda gerçekleştirdiğiniz eylemlere bağlıdır. Araştırmalar, tavsiye veren kişilerin daha çok geliştirebileceği fırsatlara odaklandığını gösteriyor.
5. Tavsiyeler size ayrıntılı bir açıklama verir
İnsanlardan geri bildirim yerine tavsiye vermeleri istendiğinde, genellikle nelerin iyileştirilmesi gerektiğine dair daha fazla ayrıntı verirler. Örneğin, dersi değerlendirmeleri istenen öğrencilerle yapılan aynı deney, tavsiye istemenin neyin işe yarayıp neyin yaramadığına dair ayrıntılı açıklamalarla sonuçlandığını gösterdi.
