Cenazeler, Gana toplumundaki en önemli olaylardan biri. Bu Batı Afrika ülkesinde, ölüm bir son değil, aksine kişilerin atalarının manevi alemine geçişi olarak kabul ediliyor. Ganalılar, ölümden sonra yaşamın devam ettiğine inandıkları için cenazelere büyük önem veriyor. Cenaze törenleri birkaç saat sürse de, aslında vefat eden kişiler sonsuzluğa uğurlandıkları için törenleri mümkün olduğunca “şık” geçirmek önemli. Bu nedenle hiçbir detay atlanmıyor. Afrika ülkelerinde ölenleri uğurlamak için pek çok farklı gelenek bulunuyor. Daha önce de sosyal medyada viral olan Coffin Dance Akımı’ndan bahsetmiştik. Bu geleneğin amacı ölüleri neşe içinde uğurlamaktı. Gana’da en az bu kadar popüler olan bir başka gelenek daha var; farklı şekillerde üretilen tabutlar! Her biri adeta bir sanat eseri olan bu tabutlara ve Gana’daki ilginç geleneğe gelin daha yakından bakalım!
Gana’da cenaze törenleri büyük önem taşıyor. Cenaze törenlerinde ölenlerin yakınları kaybettikleri kişilere saygılarını çeşitli şekillerde sunuyorlar
Bu nedenle de ölen kişilerin, çoğunlukla sevdikleri nesneleri tabuta dönüştürüyorlar. Bu gelenek, uzun süredir devam ediyor. Geçtiğimiz yarım yüzyıl boyunca ise bu ilginç figürlerden oluşan tabutlar, Gana’nın en önemli ihracat ürünlerinden biri haline geldi
Tabutlar, Gana’nın Accra bölgesinde üretiliyor. Bölgede, bu eşsiz tabutları üreten birkaç atölye bulunuyor. Accra halkının cenaze töreni geleneği, 1950’lerde ve 1960’larda birkaç pratik marangoz tarafından başlatıldı
Gelenek, o dönemden bugüne dek süregeldi. Tabutların işlenme şekli büyük ölçüde değişmeden kaldı. Bu değişik figürlü tabutlar, tamamen el işçiliğiyle yapılıyor ve yapımlarında ahşap malzeme kullanılıyor
Süslü bir şekilde tasarlanmış tabutlar, yaşamın ölümden sonra da devam ettiğine inanıldığı için yapılıyor. Ayrıca yaşamdan ölüme geçiş töreninde, ölünün uygun bir tabutun içerisinde olması gerektiğine inanılıyor
Tabutun şekli birçok şeyi sembolize edebiliyor. Ancak genellikle hayvan formlarına dayanıyor. Tabutlar; ıstakoz, aslan ve kartal figüründe tasarlanabiliyor
Ayrıca tabut, ölen kişinin sosyal durumunu veya mesleki uzmanlığını yansıtabiliyor. Endüstriyel bir balıkçı, dev bir yengeç tasarımında gömülebiliyor, öte yandan kutsal bir kılıç ya da bakanlık nişanı gibi birçok tabut şekli krallığı çağrıştırıyor
Fantezi tabut üretiminin popülerliği ve sanatsal yeniliği, zanaatın orijinal amacını aşmasına neden oldu. Günümüzde her yıl yüzlerce tabut üretiliyor ve cenazeden ziyade estetik değeri nedeniyle ihraç ediliyor
Gömülme amacıyla tasarlanan tabutlar Gana’ya özgü yumuşak bir ağaçtan yapılıyor. Sergilenmek için yapılanlar ise sert maundan üretiliyor. (Seyahat hasarına ve böcek istilasına karşı korumak için). Danimarka, İngiltere ve Rusya’daki sanat galerileri, sergi alanlarında bu tür fantezi tabutları çoktan sergiledi.
Tabutların fiyatları ise değişiklik gösteriyor. Fiyatlar; zaman, coğrafi varış noktası, uygun malzeme mevcudiyeti ve tasarım karmaşıklığı gibi değişkenlere bağlı olarak düşüyor ya da yükseliyor
Zanaatın çağdaş bir öncüsü olan tasarımcı Eric Adjetey Anang, bu kültürel pratiği paylaşmak ve daha fazla göstermek için dünyayı dolaştı. ABD’nin Wisconsin eyaletine seyahatinde Anang, ülkenin tartışmalı silah mevzuatına dikkat çeken tabanca şeklinde bir tabut yaptı
Roads & Kingdoms’a konuşan Anang, zanaatının başarısını şöyle anlatıyor: “Daha fazla izleyici kitlesi kazanıyorum ve tabutlara olan talep artıyor.”
1. Her biri adeta bir sanat eseri olan tabutlardan bazıları;
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
10.
11.
12.
13.
14.
15.
16.
17.
18.
Kaynak: 1
