11 Yıllık Araştırma Sonunda Kafka’nın Kudüs’te Ortaya Çıkan El Yazmaları

Çek Cumhuriyeti’ne bağlı Bohemyalı Yahudi yazar Franz Kafka (1883 – 1924), Çağdaş Dünya Edebiyatı’nın en ses getiren isimlerinden biridir. Hakkında sayısız araştırma, makale, deneme ve biyografik çalışmalar yapılmıştır. Modern insanı, yalnızlığı, travmatik boyuttaki kederleri anlatırken ona yapılan atıfların haddi hesabı olmamıştır. Hala daha öyle. 1900’lerin başında yazdığı kısa romanı Dönüşüm bir sabah kendini bir böceğe dönüşmüş bulan Gregor Samsa’nın acı öyküsünü anlatır. Aile bağlarının, toplum hayatının, çalışma dünyasının ve hiyerarşi sisteminin sorgulandığı bu eser, son derece soğukkanlı bir dille anlatıldığı için okuyucu da ürpertir. Hatta Albert Camus de Kafka’nın Dönüşüm’ü için şunları söyler: ”Eğer şaşkınlıktan ve tedirginlikten bu kadar uzak bir anlatım olmasaydı okuyucuyu olarak bu kadar gerilmezdik.” Biz Kafka’nın bu ve bunun gibi eserlerine nasıl ulaşabildik peki? Yazarın kendisi aslında bunu hiç mi hiç istememişti. Ölümünden sonra yok edilmesi şartıyla el yazmalarını yakın arkadaşı Max Brod’a bırakmış, Brod ise bu isteği yerine getirmeyerek yazmaları muhafaza etmişti. Bugün Kafka’dan bahis açabiliyorsak bunu biraz da Max Brod’un bu yazmaları yok etmek yerine saklamasına borçluyuz, demek yanlış olmaz herhalde. İşte bugün Kudüs’te Kafka’nın ortaya çıkan el yazmaları da vaktiyle Max Brod’un muhafaza ettikleri arasında.

Franz Kafka’nın el yazmalarını bir araya getirmek adına 11 yıldır süren çalışma İsrail Kudüs’te nihayete erdi

Kudüs’teki Millî Kütüphane’de bulunan bu belgelerin daha önce onlarca yıl İsviçre Bankası olan UBS’nin Zürih’teki merkezinde muhafaza edildiği de ortaya çıktı

Çek yazar Franz Kafka, yakın arkadaşı yazar Max Brod’a el yazmalarını bir şartla verdi, o da kendi ölümünden sonra bunların yakılması şartıyla. Kaldı ki Max Brod’a kalanlar, Kafka’nın yaktıklarının yanında da oldukça azdı

Max Brod ise bu isteği yerine getirmedi ve el yazmalarını aldıktan sonra onları korudu

Çekoslovakya’nın Nazi ordusunca işgal edilmesi nedeniyle İsrail’in Tel Aviv kentine kaçan Max Brod 1968’de burada yaşamını yitirdi

Ölmeden önce sekreteri Esther Hoffe’ye bıraktığı Kafka’nın bu el yazmalarının Kudüs İbrani Üniversitesi’ne, Tel Aviv’deki şehir kütüphanesine veya İsrail’deki ya da yurt dışındaki bir başka kuruluşa verilmesini istedi

Sekreteri Hoffe ise Max Brod’un vasiyetini yerine getirmek yerine bu el yazmalarını saklamayı tercih etti

Yıllarca saklanan bu el yazmalarını bulmak için Almanya, İsviçre, İsrail’deki banka kasalarında yürütülen “Kafkaesk” araştırmasıysa 2008’de başladı ve tam 11 yıl sürdü

Nihayet İsrail Kudüs’te Millî Kütüphane’de bulunan belgelerde yazarın İbranice yazı yazdığı bir defter, “Taşrada Düğün Hazırlıkları” adlı öyküsünün üç ayrı taslağı, yüzlerce şahsi mektubu ve bir çizim defteri var

El yazmaları Millî Kütüphane’nin aldığı karara göre çevrimiçi olarak yayımlanıp insanlara da erişimi açılacak

Kaynak: 1