Günümüz dünyasında temsil krizi, yoksullaşma, kutuplaşma ve eşitsizlik gibi birçok sorun yaşanıyor. Bu sorunların çözümüne yönelik ise “sosyal devlet” ve “refah devleti” gibi kavramlar ön plana çıkıyor. İskandinav ülkeleri olarak bilinen Norveç, İsveç, Danimarka ve Finlandiya gibi ülkeler, kendilerine özgü uygulamalarla refah devleti politikaları izliyor. Bu politikalarla insanların eğitime ve sağlık hizmetlerine eşit koşullarda erişmesi sağlanıyor. Aynı zamanda gelir dağılımında adaleti sağlamak ve yoksullukla mücadele etmek de en temel amaçlar arasında bulunuyor. Bu uygulamalar sadece vatandaşlara değil ülkelere de birçok fayda sağlıyor. Örneğin Finlandiya hükümeti, her aileye doğumdan önce birçok ihtiyaca cevap veren bir kutu gönderiyor. Peki bu kutunun gönderilmesindeki amaç ne olabilir? Sadece bir bebek kutusu hem ailelere hem de ülkeye nasıl fayda sağlayabilir? Detaylara birlikte bakalım.
Finlandiya’da 1938 yılından beri ailelere bebek kutusu gönderiliyor. Bu uygulama ilk başladığında kutunun değeri, bir sanayi işçisinin aylık kazandığı miktarın üçte birine denk geliyordu
Finlandiya hükümetinin en temel amacı nüfus artışını teşvik etmek ve anne ile bebeğin sağlığını korumaktı. 1930’lu yıllarda Finlandiya nüfusunun %80’i kırsal bölgelerde yaşıyordu. Bu nedenle kadınların büyük çoğunluğu evde doğum yapıyor ve her doğan 100 bebekten 66’sı hayatını kaybediyordu. Doğum sırasında hijyen sağlamak için ilk paketler arasında kağıt çarşaf da vardı. Öte yandan hamile kadınların doğumdan önce doktora gitmelerini teşvik etmek için kutu teslimi muayeneden sonra yapılıyordu.
Birinci Dünya Savaşı’nın ardından ülke nüfusu önemli ölçüde azalmıştı. Nüfusun azalması ise Finlandiya’nın en büyük kaygılarından biriydi
Yeni bir savaş tehlikesine karşı ülke nüfusunun acilen artması gerekiyordu. Bu nedenle anne ve bebeklerin sağlığı korunmalıydı. Öte yandan nüfusun artması, vergi ödeyen insan sayısının da artması demekti. Yani bu uygulama hem vatandaşa hem de devlete yarayacaktı.
Bebek kutularının muayeneden sonra teslim edilmesi, anneleri doktora gitmeye teşvik etmişti. Bu ise hem anne hem de bebek ölüm oranlarının azalmasını sağladı
Örnek vermek gerekirse doğum sırasında kadınların ölüm oranı 1960 yılında 100 binde 71,8’di. Bu oran 2016 yılında 100 binde 5,7’ye düştü. Bu başarı elbette sadece bebek kutularına bağlanamaz. Aşılama programları, yaşam standartlarının yükselmesi, tıptaki gelişmeler, beslenme ve sağlık bilincinin artması gibi birçok etken sayabiliriz. Ancak bu başarıda bebek paketlerin büyük bir rol oynadığı da su götürmez bir gerçek.
1949 yılından beri Finlandiya’daki her ebeveyn adayına bu kutulardan dağıtılıyor. Öyle ki 2018 yılında doğan oğlu için Cumhurbaşkanı Sauli Niinistö’ye dahi bu paketten gönderildi
Uzmanlar, zengin-yoksul demeden tüm çocukların aynı malzemeleri kullanmasının, toplumda güven ve eşitlik duygusu yarattığını düşünüyor. Öte yandan paketin içinde bulunan kıyafet ve malzemeler sadece pembe ve mavi renklerinden oluşmuyor. Finlandiya hükümeti son yıllarda her bebek için nötr renklerde bir kutu hazırlıyor. Bu da kız ve erkek bebeklerin eşit olduğu mesajını veriyor.
Kutunun içinde uyku tulumundan diş kaşıma oyuncağına, bebek bezinden kıyafetlere kadar ihtiyaç duyulan birçok şey bulunuyor
Aynı zamanda kutunun kendisi de yenidoğanlar için beşik işlevi görebiliyor. Finlandiya hükümeti günümüzde ebeveynlere iki ayrı seçenek sunuyor: bebek kutusu ya da nakit. Ancak çoğu anne-baba kutuyu almayı tercih ediyor. Çünkü bu geleneksel kutunun nakitten daha değerli olduğu düşünülüyor.
Geçmişte bebek kutuları, yoksulluk ve hastalık gibi olumsuz durumları ortadan kaldırmak için dağıtılıyordu. Bugün ülke zenginleşmiş olsa da uygulama sürdürülüyor
Çünkü hükümet, tüm çocuklara “hayata eşit başlama” fırsatı sunmak istiyor. Günümüzde bu uygulamanın hükümete maliyeti 11 milyon euro civarında. Ancak doğumu teşvik etmek için yeni ürünlerin eklenmesi bekleniyor. Aynı zamanda kadınların istihdamını desteklemek için ücretsiz çocuk bakım olanakları gibi seçenekler tartışılıyor.
Son olarak bu kutular, kuşaklar arasında bir bağ kurma işlevi de görüyor. Ülkedeki birçok kişi kutunun içindeki malzemelerin Finlandiya’ya özgü değerleri temsil ettiğini düşünüyor.
