Birinin size bedava ev verme olasılığını muhtemelen hayatınızda hiç düşünmemişsinizdir. Hele bir de bu ev Japonya’daysa… Olacak iş değil gibi geliyor ama CNN’in ve Pultizer Center’ın haberine göre gerçek. Peki, nasıl oluyor ve daha da önemlisi neden bu evler bedavaya veriliyor? Gelin birlikte inceleyelim…
Japonya’daki ev sayısı, oradaki insan sayısından daha fazla
“Bedava ev” kalıbı biraz aldatmaca gibi duruyor. Ama değil. Japonya alışılmadık bir mülkiyet sorunuyla karşı karşıya: Evlerin sayısı Japonya’da artık o kadar fazla ki yeterince insan olmadığı için bu evlerden bazıları boşta kalmaya başladı. Japonya Politika Forumu’na göre 2013 yılında 61 milyon ev ve 52 milyon hane vardı. Ve açıklamaya göre bu durum daha da kötüye gidiyor. Nüfus ve Sosyal Güvenlik Ulusal Enstitüsü’ne göre, Japonya nüfusunun 2065 yılında 127 milyondan 88 milyona düşmesi bekleniyor. Bu da daha az insanın evlere ihtiyacı olacağını gösteriyor. Gençlerin de şehirlerde çalışmak için kırsal bölgelerden ayrılmaları, Japonya’nın kırsal kesimlerini adeta boş “hayalet evleri”yle dolu bölgeler haline getiriyor. Böyle evlerin bulunduğu kırsal alanları Japonlar “akiya” olarak adlandırıyor.
2040 yılında 900’e yakın Japon köyü ve kasabası yok olacak!
2040 yılına gelindiğinde, Japonya genelinde 900’e yakın kasabanın ve köyün artık bulunmayacağı tahmin ediliyor. Okutama bölgesi de bu yok olacağı tahmin edilen bölgelerden biri. Bu bağlamda mülkiyeti ücretsiz şekilde vermek, buraları yaşatmak için daha mantıklı görünüyor. Bölgenin yeniden canlandırılmasını desteklemek ve yok olmasını önlemek için kurulan Okutama Gençliğini Canlandırma (OYR) derneğinden Kazutaka Niijima “2040 yılına kadar yok olması beklenen üç Tokyo kasabasından birinin de bizim burası olduğunu görebiliyoruz.” diyor.
Dört yıl önce ücretsiz evlerden birini alan Naoko ve Takayuki Ida
Tokyo iline bağlı küçük Okutama kasabasında, bir köy yolu üzerinde ağaçlar arasında bulunan iki katlı bir ev burası. Naoko ve Takayuki Ida çifti buraya taşınmadan önce, ikisi ergen ve biri beş yaşında 3 çocuklarıyla birlikte Naoko’nun anne ve babasının evinde yaşıyorlarmış. Naoko şöyle diyor: “Bu yeni evimiz için çok fazla bakım ve onarım yapmamız gerekti. Ama olsun, biz hep kırsal bir alanda bulunan böyle büyük bahçeli bir evde yaşamak istemiştik…” Çift bu evi aynı zamanda bir kafeye de dönüştürmüş ve artık hayatlarını burada idame ediyor.
Tokyo merkeze iki saat uzaklıkta bedava ev!
Naoko ve Tajayuki Ida çiftinin bedava evi aldıkları yer olan Okutama kasabası, Tokyo şehir merkezine trenle iki saat uzaklıkta. 1960’larda, 13 binden fazla nüfusa sahip bu yerde kerestecilikle geçiniliyordu. Ancak kendi yağında kavrulan bu küçük kasaba, 1990’dan sonraki ekonomik gelişmeler ve değişimler doğrultusunda büyük bir nüfus kaybı yaşadı ve bugün burada yaşayan kişi sayısı beş binlere kadar düştü. Kasabadan özellikle gençler büyük şehirlere gittikleri için Okutama gibi diğer pek çok kasaba da burasıyla aynı kaderi paylaşıyor.
Bedava ev sahibi olmanın ilk şartı 40 yaşından küçük olmak!
2014 yılında Japonya’nın bu ve benzeri durumdaki köy ve kasabaları için “akiya bankası” adında bir düzenleme yapıldı. Bu düzenleme yaşlanan ev sahipleri ve onların boş mülkleri ile bu evlerin potansiyel yeni sahiplerini eşleştirmeyi içeriyordu. Japonya’da akiya bankaları artık oldukça yaygın. Ancak yine de her bir kasaba kendi koşullarını belirliyor. Örneğin, Okutama’da yeni akiya sakinlerinin bedava eve sahip olması için bu evi restore etmesi isteniyor. Evin restorasyonu için de yeni ev sahipleri kurulan akiya bankalarından belirli oranlarda kredi alabiliyor. Ancak ücretsiz bir ev ya da yenileme yardımı alanlar için 40 yaşın altında olmaları şart koşuluyor. Ya da bu yeni ev sahibi olacak çiftlerden en az birinin 50 yaş altında olması ve 18 yaşın altında da en az bir çocuğunun olması gerekiyor.
İkinci el evlere ne dersiniz?
Bu da tam 33 yıl önce inşa edilen mavi çatılı ve beyaz duvarlı, kutu gibi boş bir ev… Dışarıdan oldukça sağlam görünmesine rağmen, boş kaldığı son on yılda iç kısmı tamamen küf kokuyordu. Mutfağının özenli bir yenilenmeye ve temizliğe ihtiyacı vardı. Zeminlerinin de ayrıca elden geçmesi gerekiyordu. Okutama kasabasında bulunan üç bin evden yaklaşık dört yüz tanesi böyle boş. Ve uzmanlar bu dört yüz evin sadece yarısının kurtarılabilir olduğunu düşünüyor. Diğerleri çok harap olmuş durumda ve yıkılma tehlikesiyle karşı karşıya…
Japonya’daki bedava evler yabancılara da açık!
Japonya’daki bu gelişmeyi Türkiye’den okuyoruz ama bu bizi neden ilgilendirsin ki, diye düşünüyor olabilirsiniz. Ve evet, bizi de ilgilendirebilir. Çünkü Japonya’daki bu boş ve bedava evler sadece Japonlar için değil. (Ki zaten kendilerinin çok da talep etmediğini görüyoruz…) Bu evlerin yeni sahipleri Japonya dışından da olabilir. Bölgedeki halk, kasaba ve köylerinin yaşamaya devam etmesini istiyor. Şu ana kadar New Yorklu ve Çinli insanlar da bu boş evlere ilgi göstermiş. Ve boş evler de yavaş yavaş yeni sahipleriyle buluşmaya başlamış. 2019’un başında bir Filipinli aile de bu boş evlerden birine yerleşecek. Kim bilir, belki Türkiye’den birileri de bu bedava evlere ilgi gösterebilir…
Kaynak kanal: https://edition.cnn.com/2018/12/05/asia/japan-vacant-akiya-ghost-homes/index.html?utm_medium=social&utm_content=2018-12-17T08%3A48%3A48&utm_term=link&utm_source=fbCNN
Kaynak kanal: https://pulitzercenter.org/
