28 Nisan 1928’te Amerika Birleşik Devletleri’nin Kaliforniya eyaletine dünya gelen Eugene Shoemaker isimli bilim insanın oldukça ilginç bir ünvanı ve hikâyesi var. O, naaşı gezegenimizin uydusu olan Ay’a gömülen ilk insan! Bu nedenle aynı zamanda Dünya’dan başka bir yere gömülen ilk isim. İşte, külleri 1999 yılında Ay’a gönderildikten sonra bu ilginç ünvanının sahibi olan Eugene Shoemaker ve sıra dışı hikayesi hakkına bilmeniz gerekenler.
Eugene Merle Shoemaker 28 Nisan 1928’de Amerika Birleşik Devletleri’nin Kaliforniya eyaletinde dünyaya geldi
Yaşama gözlerini Los Angeles şehrine açan Shoemaker daha çocukluk yıllarında gezegenimizdeki taş ve kaya oluşumlarına karşı büyük bir merak geliştirmişti. Öyle ki henüz dördüncü sınıfa giderken, önemli bir mineral koleksiyonu oluşturmuştu. Yalnızca bir yıl sonra bu alanda lise düzeyinde derslere katılacak ve bir anlamda akademik kariyerine başlayacaktı.
1942 yılında, ailesinin işleri sebebiyle ayrılmak zorunda kaldıkları Los Angeles’a geri döndü ve on üç yaşındayken liseye başladı
Liseyi yalnızca üç yılda bitirdi. Bu süre zarfında okul orkestrasında keman çalıyor ve jimnastik ile ilgileniyordu. Tatil dönemlerini ise bir taş ustasının yanında çıraklık yaparak geçiriyordu.
1944 yılında, sadece on altı yaşındayken Kaliforniya Teknoloji Enstitüsüne (Caltech) kaydoldu
Üniversitedeki jeoloji eğitiminin ardından uzay ve özellikle de Ay jeolojisi alanında faaliyet gösterdi. Takip eden süreçte astrojeoloji disiplinin en önemli ve kurucu isimlerinden biri haline gelecek olan Eugene Shoemaker, Ay jeolojisi ve çarpma kraterleri üzerine yaptığı çalışmalarla alanın gelişmesine önemli katkılar sağladı.
Arizona’daki Barringer Meteor Krateri üzerinde yaptığı çalışmalar, çarpma kraterlerinin oluşumunu anlamada kilit rol oynadı
Bu tutkulu bilim insanının öncü çalışmaları, Dünya üzerindeki çarpma kraterlerinin tanımlanmasına ve incelenmesinde ciddi şekilde katkı sağladı.
1960’ların başında Amerika Birleşik Devletleri’nin Astrojeoloji Araştırma Programı’nın ilk direktörü olarak hizmet verdi
Gezegenimizin uydusu Ay, Eugene Shoemaker’ın inceleme alanlarının başında geliyordu
Kraterler ve kuyruklu yıldızlar bilim insanın en çok ilgilendiği unsurlardı. Ancak Ay, Shoemaker’ın asıl tutkusuydu. Ay’ı ve daha genel olarak Ay yüzeyini ve yüzeydeki oluşumları keşfetmek için yoğun bir çaba harcıyordu. Ay’a gitmeyi ve burada kolonileşme fikrine öncülük etmeyi hedefliyordu.
Ay’a insanlı bir görev düzenleme fikrini ilk ortaya atan bilim insanlarından biri olarak tarihe geçti
1960 yılında, Ay’ın ilk jeolojik haritasını oluşturmak üzere kurulan ekibe liderlik etti
Takip eden süreçte Shoemaker Surveyor, Apollo11, Apollo12 ve Apollo13 uay görevlerinin Ay jeolojisi baş araştırmacısı olarak seçildi. Görevi kapsamında astronotların Ay yüzeyinde toplayacakları jeolojik örneklerin seçimine ve analizine yardımcı oldu.
1993 yılında, eşi Carolyn Shoemaker ve astronom David Levy ile birlikte Shoemaker-Levy 9 kuyruklu yıldızını keşfetti
Bu keşif, bilim insanın en önemli başarıları arasında yer alıyordu. Tüm bilim dünyasının yakından takip ettiği Shoemaker-Levy 9, 1994 yılında Jüpiter’e çarptı, büyük bir patlamaya neden oldu ve gezegen bilimleri alanında önemli bilgilerin açığa çıkarılmasına olanak tanıdı. İşte bu bilgiler de kuyruklu yıldızı keşfeden Eugene Shoemaker sayesinde elde edildi.
Uzun yıllar boyunca NASA bünyesinde çalışan ve astrojeoloji biliminin gelişmesine büyük katkı sunan Eugene Shoemaker, 1997 yılında hayatını kaybetti
Temmuz 1997’de Avustralya’da geçirdiği trafik kazası sebebiyle 67 yaşında aramızdan ayrılan Shoemaker, ardında uzay bilimleri için hayati önem taşıyan onlarca keşif bıraktı.
Eugene Shoemaker en büyük hayalini hiçbir zaman gerçekleştiremedi
Gündelik yaşamını etkilemeyen ancak uzay seyahatini imkansız hale getiren bir hastalığı vardı. Oysa tutkusu olan Ay’a gitmek de elbette Shoemaker’ın en büyük hayaliydi. Ne var ki bu hayalini hiçbir zaman gerçekleştiremedi. Bu nedenle NASA, onun Ay’a olan ilgisini hatırlamak ve bilim dünyasına yaptığı katkıların bir simgesi olarak küllerini Ay’a gönderdi.
Shoemaker’ın küllerinin bir kısmı 1998 yılında Ay’a gönderildi
Bu tarihi yolculuğa insan küllerini uzaya fırlatan Celestis isimli şirket aracı oldu. Böylece 31 Temmuz 1999’da, küllerinin bir kısmı Carolyn Porco isimli bilim insanı tarafından tasarlanan özel bir kapsüle yerleştirildi ve Lunar Prospector uzay aracıyla Ay’a taşındı. Milyonlarca dolara inşa edilen uzay aracı keşif görevini tamamladıktan sonra,1999 yılında kasıtlı olarak Ay yüzeyine çarptı ve böylece Shoemaker naaşı gezegenimizin dışında başka bir gök cismine gömülen ilk insan olarak tarihe geçti.
Kaynak: 1