Savaş belgeselleri; arşiv görüntülerinin toplanması, savaş deneyimi yaşamış kişilerle röportajlar yapılması ve tarihi olayların yeniden canlandırılması ile çekiliyor. Savaş belgesellerindeki ciddiyet, şiddet ve ölüm içerikleri göz önüne alındığında, herhangi bir savaş belgeselini izlemek zor olabilir. Ancak tarih tutkunları için bu belgeselleri izlemek vazgeçilmezdir. Savaş belgeselleri izlemeyi sevenler için şimdiye kadar yapılmış en iyi savaş belgesellerini derledik. İşte sizler için hazırladığımız savaş belgeselleri.
Ünlü belgesel yapımcısı ve yönetmeni Alex Gibney’den gelen Taxi to the Dark Side’ın ana konusu işkence ve sorgulama yöntemlerindeki tüyler ürpertici ayrıntıları anlatmaktadır. Belgeselde, Afganistan’daki savaşın 2001’de başlaması ve 2021’e kadar resmi olarak sona ermemesi ele alınıyor.
Yönetmen: Alex Gibney
2. Hayaletler Kenti – City of Ghosts (2017) – IMDb: 7.4
Savaş belgeselleri arasında yer alan City of Ghost, 2011’de başlayan ve 2024’ün başlarında teknik olarak hala devam eden karmaşık ve yıkıcı Suriye İç Savaşı’nı anlatıyor. Bu belgesel, yaşanan çatışma hakkında şimdiye kadar yapılmış en iyi yapımlardan biridir ve aynı zamanda hayatlarını sürekli olarak tehlikeye atan özverili ve korkusuz gazetecilerden oluşan bir grubun yaşadıklarına da yakından bakıyıor.
Yönetmen: Matthew Heineman
3. Sevgili Amerika: Vietnam’dan Eve Mektuplar – Dear America: Letters Home from Vietnam (1987) – IMDb: 7.9
Belgesel, Vietnam Savaşı sırasında Amerikalı askerlerin, denizcilerin, hava kuvvetleri mensuplarının ve deniz piyadelerinin ülkelerindeki ailelerine ve arkadaşlarına yazdıkları gerçek mektupları konu alıyor. Sevgili Amerika: Vietnam’dan Eve Mektuplar, şimdiye kadar yapılmış olan tüm belgeseller arasında en etkileyici oyuncu kadrosuna sahip olabilir.
Yönetmen: Bill Couturié
4. Mariupol’da 20 Gün – 20 Days in Mariupol (2023) – IMDb: 8.5
Savaş belgeselleri arasında yer alan yapım, Şubat ve Mart 2022’de kuşatma altındaki Mariupol şehrinde yaşanan olayları anlatıyor. Gazetecilerin çeşitli zorluklarla elde ettiği görüntülerden oluşan belgesel dünyada büyük ses getirmiştir. Belgesel, Haziran 2023’te Docudays UA Uluslararası İnsan Hakları Belgesel Film Festivali’nde sunuldu. Sundance Film Festivali’nde (ABD) Seyirci Ödülü’nü kazandı ve Mart 2024’te En İyi Belgesel Oscar’ını kazandı.
‘Life to the Limit’, daha önce ‘Winter on fire: Ukraine’s fight for freedom’ adlı filmiyle 2016 yılında En İyi Belgesel dalında Oscar adayı olan yapımcılar Pavlo Peleshko ve Yurko Ivanyshyn’in ortak projesidir. Yönetmen Pavlo Peleshok, “Belgeseli anlatma mantığımızın temel amacı, yalnızca Batılı izleyici kitlesi için değil, Ukrayna’da neler yaşandığını anlamaya çalışan herhangi bir izleyici kitlesi için uygun bir uyarlama yapmaktı.” diye açıklıyor.
‘Life to the Limit’ Ukrayna sinemalarında 16 Mart 2023’te gösterime girdi. Yapımcılar Tayvan, Kanada, Çin, Türkiye, Japonya, Avustralya ve Avrupa ülkelerinde gösterimler planlıyor.
Savaş belgeselleri arasında yer alan yapım, Kiev’in kontrolü altında kalan Luhansk bölgesinin ön cephe yerleşiminden beş gencin, acı bir gerçekle yüzleşmesini ve verdikleri mücadeleleri anlatıyor. Hala hayal kuruyorlar, maceralar arıyorlar ve günlük sıkıcılığa karşı bir duruş sergiliyorlar. Maceracı Valentyn Shcherbachov’un Himalaya dağlarına yaptığı keşif gezisine katılma daveti, gençlere savaş bölgesinin ötesinde bir dünyayı keşfetme fırsatı sunuyor. Ancak çekimlerin yapıldığı Stanytsia Luhanska daha sonra Şubat 2022’de Rus ordusu tarafından ele geçirildi. Yakındaki Zolote kasabası, aynı yılın Haziran ayında ele geçirildi. Bu belgesel de 2 yıldan uzun bir süredir devam eden Rusya-Ukrayna savaşına etkileyici bir bakış sunuyor.
Çok sayıda Amerikan belgeseli Vietnam Savaşı’nı Amerika gözünden bakarak ele alır. Bu savaş belgeselinde ise Vietnam halkına da yer verildi. Bu nedenle Vietnam Savaşı’nı farklı bir açıdan sunan bu savaş belgeseli kesinlikle izlenmeli.
En İyi Belgesel Uzun Metraj Film Oscar’ını kazanan The Last Days, Holokost’tan etkilenen çeşitli insanların deneyimlerine bakan, özellikle Auschwitz toplama kampına gönderilenlere odaklanan Amerikan yapımı bir savaş belgeselidir. Bu yapım, olaylara tarihsel bir bakış açısı sunar, ancak en çarpıcı yanı, hepsi Macar Yahudisi olan beş kişi ile yapılan röportajlara odaklanarak hikayenin anlatılmasıdır.
Savaş belgeselleri arasında yer alan yapım, Vietnam Savaşı sırasında uçağı düşürülen ve gazi Dengler’ın yakalanmasına, hapsedilmesine ve özgürlüğüne kavuşmak için kaçmadan önce aylarca işkence görmesini anlatıyor.
Çatışma devam ederken yayınlanan bir II. Dünya Savaşı filmi olan Why We Fight: The Battle of Russia, temel bir tarihi belgedir ve ilgi çekici bir belgesel olarak karşımıza çıkmaktadır. Belgesel, Sovyet Rusya’nın Nazi Almanyası’na karşı mücadele çabalarına odaklanıyor. Ancak bu yapımda olaylar Amerikan bakış açısından anlatılıyor.
Yönetmenler: Frank Capra, Anatole Litvak
11. Yüz Yılın İtirafları – The Fog of War (2003) – IMDb: 8.1
Amerika’nın 20. yüzyıl savaşlarına içgörü getiren The Fog of War, Errol Morris tarafından yönetilen bir belgeseldir. Belgesel, Robert McNamara’nın hayatına ve kariyerine genel bir bakış açısı sunuyor ve Vietnam Savaşı’nın ilk yıllarında bu görevi yürüten eski Amerika Birleşik Devletleri Savunma Bakanı ile yapılmış çok sayıda röportaj görüntüsü içeriyor.
Pek çok Michael Moore belgeseli birçok nedenden ötürü tartışmalı olarak adlandırılabilir, ancak hiçbiri Fahrenheit 9/11 kadar büyük bir karışıklığa yol açmamıştır . Bu film, ABD’nin 11 Eylül saldırılarına nasıl tepki verdiğine öfkeli ve yoğun bir politik bakış açısıyla yaklaşarak, o zamanlar yakın zamanda gerçekleşen 2003 Irak işgalini ve 11 Eylül’den sonra gelen ve 2000’lerin başlarının çoğunu tanımlayan tartışmalı Teröre Karşı Savaş’ı eleştiriyor. Savaş belgeselleri arasında yer alan bu yapım, birçok karışıklığa sebep oldu. Fakat Cannes Film Festivali’ndekiler de dahil olmak üzere bazıları tarafından çok iyi karşılandı ve Palme d’Or ödülünü kazandı.
Yönetmen: Michael Moore
13. White Light/Black Rain: The Destruction of Hiroshima and Nagasaki (2007) – IMDb: 8.2
Bir çift, ABD’nin iki farklı Japon şehrine, Hiroşima ve Nagazaki’ye iki atom bombası atmasına tanık oldu. Bu olayların sonrasında yaşananlar izlemesi zor olsa da bu belgeselde ayrıntılı olarak inceleniyor. Her iki taraftan da olan bitene bakan belgesel, bombaları atan Amerikalılarla yapılan bazı röportajları içeren ve saldırılardan kurtulanların nükleer dehşetle ilgili deneyimlerini paylaşıyor.
1987 yılında Almanya'da doğdum ve şu anda Bartın'da yaşıyorum. Kitap okumak ve film izlemek benim için büyük bir tutku. Sosyal medyada zaman geçirmeyi seviyorum. Uzun zamandır ara verdiğim içerik yazarlığına geri döndüm.
