Distopik dizi örnekleri, normal bilim kurgu dizilerinden oldukça farklıdır. Alternatif geleceğe dair en karanlık senaryoları bugünkü topluma dair çeşitli mesajlar verecek şekilde işlerler. Distopya türündeki diziler bunu çeşitli şekillerde yapar, genellikle modern toplum hakkında bir noktayı vurgulamak için hikayesinin öncülünü kullanır. Bazen bu distopik yapımlar, kurgusal toplumun durumu yerine kendi noktalarını vurgulamak için onları kullanarak akılda kalıcı karakterlere ve senaryolara da yer verir.
Distopya dizileri, kurgusal veya gerçek bir toplumun, belirli sorunlar nedeniyle tamamen ve bazen de kurtarılamayacak şekilde bozulmuş olduğu tasvirleridir. Distopik kurgu türü, bütünleştirici doğası nedeniyle topluma seslenmenin de bir aracı olmuştur. Distopik külliyat şaşırtıcı derecede büyüktür.
Senaryonun spesifikliği ve özellikle güncel bir temanın etkisi gibi bazı faktörlere değer biçmek zor olsa da, türün tamamında belirli anlatı kalıpları görülebilir. Herhangi bir metinde tasvir edilen mücadele türü, okuyucu katılımının ve ardından oluşan sorgulamaların doğasını şekillendirmeye yardımcı olur.
Bu yazımızda en iyi distopik dizileri sizler için bir arada olacak.
İnsanlığın yeni yuvası haline gelen bir uzay istasyonu kullanılamaz hale geldiğinde Dünya’ya gönderilen bir grup genç mahkumu konu alan The 100 dizisinde, mahkumlar nükleer serpintiden 90 yıl sonra Dünya’nın tekrar güvenli olup olmadığını belirlemekle görevlendirilir. Karakterler çözmeleri beklenen sorunlarda ilerledikçe dizinin bağlamı da değişir. 7 sezonluk bu dizi şiddet sahneleri ile zaman zaman inanılmaz derecede acımasızlaşabiliyor, öyle ki filmin kimi önemli karakterleri daha ilk bölümden itibaren ölmeye başlıyor.
Dizi hem eleştirmenlerden hem de seyircilerden oldukça büyük övgüler aldı, ödüllü bir dizi olmak için iyi nedenlere sahip. Birçok sezonu, belki de distopik genç yetişkin kurgusunun zirvesinde başlayan bu yapım, bilim kurgu dizileri için yazım ve karakter gelişiminin ne kadar önemli olduğunu gösteriyor.
2. Station Eleven (2021-2022) – IMDB: 7.6
Ciddi bir salgının harap ettiği bir dünyada geçen Station Eleven, turnedeki bir tiyatro topluluğunun hayatta kalma mücadelesi etrafında şekilleniyor Kendi dünyamıza biraz fazla gerçekçi bir şekilde yakın hissettiren bir dünyada sayısız zorlukla karşı karşıya kalıyorlar, hatta insanlığın geleceğini tehdit eden tehlikeli bir tarikatla karşı karşıya kalıyorlar. Station Eleven’ın dünyası acımasız ve bomboş, insansız dünyası ürkütücü hissettiriyor.
Dizi, Rotten Tomatoes’da %98’lik reytingle neredeyse evrensel bir beğeni kazandı. Hatta başarısıyla ödüller kazandı, oyuncu Mackenzie Davis etkileyici performansıyla bir ödül bile kazandı. Bu mini dizide sadece on bölüm var, bu da onu distopik kurguyla ilgilenen herkes için izlenecek mükemmel bir dizi yapıyor.
3. The Man in the High Castle (2015-2019) – IMDB: 7.9
Başyapıt denebilecek pek çok bilim kurgu filminin efsane yönetmeni Ridley Scott tarafından yönetilen The Man in the High Castle, Mihver güçlerinin II. Dünya Savaşı’nı kazandığı bir gerçeklikte geçen alternatif bir evren bilim kurgu dizisidir. 1962 ismindeki aynı tarihte yazılmış romandan uyarlanmıştır ve Amerika’da Japon Pasifik Devletleri adı verilen rejim altında yaşayan bir grup insanın yavaş yavaş isyana doğru ilerleyen yolculuklarına odaklanan bir eserdir. Bu dizide geliştirilen distopya, II. Dünya Savaşı’nın başlangıçta bu şekilde ilerlemesi durumunda işlerin ne kadar korkunç hale geleceğini göstermeyi amaçlamıştır.
Oldukça komplocu ve inanılmaz derecede gergin bir dizi olan The Man in the High Castle, alternatif gerçeklik kurgusunun nasıl yaratılacağına dair mükemmel bir örnek. Dizi sadece faşizm temasını doğrudan ele almakla kalmıyor, aynı zamanda türdeki birçok şeyi gölgede bırakan ilgi çekici bir anlatı da yaratıyor. Pilot bölüm, yayınlandığı dönemde en çok izlenen orijinal dizi bölümüydü ve hayranlardan ve eleştirmenlerden övgü dolu yorumlar aldı.
Rebecca Ferguson’ın ikonik bir başrolde oynadığı Silo, insanlığın geriye kalan tek kısmının devasa bir silonun içinde yaşamaya mahkûm olması durumunda hayatın nasıl olacağını yanıtlamaya çalışan bir dizidir. Silo’nun komutasındakilere göre, dışarıdaki dünya tehlikeli ve yaşanmazdır. Ancak, Ferguson’ın canlandırdığı karakter Juliette Nichols, onların gerçeği söylediğinden pek de emin değildir.
Silo, anında ilgi çeken bir gizeme sahiptir ve izleyicilerini çok sayıda sorularının yanıtlanabileceği umuduyla izlemeye devam etmeye teşvik eder. Dizinin yapım tasarımı özellikle dikkat çekicidir, ölçeğiyle çarpıcıdır ve hatta İngiliz Film Tasarımcıları Birliği’nden bir ödül kazanmayı bile başarmıştır. Silo’nun ikinci sezonu hala yolda olduğundan dizi hala devam ediyor ve bu da onu distopik dizi önerileri arasında akla ilk gelenler arasında tutuyor.
5. The Handmaid’s Tale (2017-….) – IMDB: 8.4
June adlı bir kadının gözünden anlatılan The Handmaid’s Tale, totaliter bir hükümetin Amerika Birleşik Devletleri’nin başına geçmesinden sonra dünyanın durumunu tasvir ediyor. Komutan Fred Waterford’un çocuklarını doğurmak üzere zorla birini tutmasının ardından Offred olarak yeniden adlandırılan June, yeni gerçekliğiyle başa çıkmak için mücadele ediyor. Dizi, özünde ürkütücü, June ve onun gibi kadınların acılarını ayrıntılı bir şekilde tasvir ediyor.
Empati kurmada bir ustalık dersi kazandıran bu dizi, kadınların dünya çapında karşılaştığı gerçek hayattaki vahşetlere dayanan, derin bir hikaye. The Handmaid’s Tale , içinde yaşayan insanları boyunduruk altına alan bir dünyada isyanı sergileyen, faşizme yönelik sert bir eleştiri. Güçlü oyunculukları ve tamamen gerçekçi hikayesiyle, ikisi ve daha fazlasıyla diziye iki Altın Küre ve birkaç Emmy Ödülü de dahil olmak üzere her türlü ödülü kazandıran The Handmaid’s Tale, bilim kurgunun neler başarabileceğinin harikulade bir örneği haline geldi.
6. Fallout (2024-….) – IMDB: 8.4
Dizi, bizimkine benzer bir tarihe sahip alternatif bir dünyada geçiyor, ancak II. Dünya Savaşı’ndan sonra nükleer teknolojinin yaratılmasına vurgusuyla öne çıkıyor. Şimdi, onlarca yıl önce gezegeni yok eden bir nükleer savaşın döküntülerinde yaşayan kurtulanların çoğu ya kasalarda yaşıyor ya da radyasyona maruz kalmış çorak araziyle yüzyüze durumda.
Bu yeni dizi, 1997’ye kadar uzanan uzun soluklu bir video oyunu serisi olan orijinal Fallout oyunlarına dayanıyordu. Fallout, yayınlandığı anda anında popülerlik kazandı ve hala 2024’ün en iyi distopya dizilerinden biri olarak görülüyor.
7. Westworld (2016-2022) – IMDB: 8.5
En iyi distopya dizileri listemize devam ediyoruz. Başlangıçta aynı adlı 1973 yapımı filmden uyarlanan Westworld, Amerikan Vahşi Batısı’nı taklit etmek için inşa edilmiş bir eğlence parkıyla ilgili bir dizidir. Ancak bu eğlence parkı, konukların ne kadar karanlık ve çarpık olursa olsun fantezilerini gerçekleştirmek için inşa edilmiş androidlerle doludur. Westworld, insanlığın özellikle de bir tanrı rolünü üstlendiğinde sahip olabileceği empati eksikliğine dönük ürpertici bir bakış açısı sunuyor.
8. Severance (2022-….) – IMDB: 8.7
Severance’ın hikayesi, Mark Scout’ın biraz karanlık bir şirket olan Lumon Industries’deki ofis işine başlaması ile başlar. Başlangıçta, yaptığı herhangi bir ofis işi gibi görünmektedir, ancak orada çalışmak için bir “ayrılma” sürecinden geçmesi gerekir, bu da iş anılarını hayatının geri kalanındaki anılardan tamamen ayrılmasına sebep olacaktır. Bundan sonra yaşanacaklar bu prosedürün gizemini adım adım ortaya çıkarmaya başlayacaktır.
En geleneksel distopik dizi olmasa da Severance, bu iş-yaşam kabusunun alternatif gerçekliğini, her gün dokuzdan beşe çalışan ofis çalışanlarının kalbine hitap eden bir şekilde tasvir etmeyi başarıyor. Şu anda dizinin yalnızca bir sezonu olmasına rağmen, Severance’ın 2. sezonu geliyor ve Ocak 2025’te yayınlanması planlanıyor.
Güçlü duygusal yapısı ve güçlü karakterleriyle dikkat çeken The Last of Us, insanları kana susamış zombilere dönüştüren korkunç bir parazit mantar türünün ev sahibi olduğu bir dünyada geçen bir HBO yapımı dizidir. Ana karakter Joel, kendini bu zombi enfeksiyonuna karşı mucizevi bir şekilde bağışık olan Ellie adında genç bir kızın yanında bulur. Dünyayı bu distopyadan kurtarmanın anahtarı onların elindedir, ancak başlangıçta umut verici olan öncüle rağmen Joel ve Ellie yolculuklarının her adımında travma ve zorlukla karşı karşıya kalırlar.
Görselliği inanılmaz olan bu dizide zombi tasarımları sanki bu serinin dayandığı 2013 video oyunundan alınmış gibi görünüyor. The Last of Us, seriyi televizyona uyarlamak için oyunun konusuyla ilgili bazı izinler aldı. Ancak bunu orijinaline saygı göstererek, oyunun hikayesinden bir şeyler eksiltmek yerine ona bir şeyler katarak yaptı. Bu gösteri, televizyon ve sinema ekranlarına uyarlanan video oyunlarında bir değişiklik yarattı ve bu oyunlarda anlatılan hikayelerin şu anda televizyonda olanlardan daha iyi olmasa bile en az onlar kadar iyi olduğunu gösterdi.
10. Black Mirror (2016-….) – IMDB: 8.7
En iyi distopya temalı diziler listemizin sonuna geldik. Kendini sunma biçimi bakımından biraz benzersiz olan Black Mirror, öncülün bölümden bölüme değiştiği bir distopyadır. Bunun nedeni, her bölümde yeni aktörler ve karakterler içeren bir antoloji dizisi olmasıdır. Dizi tek bir sezon içinde bile çok çılgınca değişse de, her bir hikaye, modern sosyal medya kullanımı ve yapay zekanın yükselişi gibi konulara ayna tutarak etrafımızdaki dünyayı yansıtan şekillerde oldukça etkileyici distopyalar ortaya çıkarmaktadır.
The Twilight Zone gibi diğer antoloji klasiklerinden esinlenen Black Mirror, kendi türünde modern bir klasik haline geldi. Entertainment Weekly de dahil olmak üzere birçok yayın kuruluşu tarafından 2010’ların en iyi dizilerinden biri olarak gösterildi ve hem dizi hem de yaratıcıları teknik düzeydeki başarıları ve inanılmaz hikaye anlatımları sonucunda sayısız ödül kazandı.
