Emülatör ya da diğer bir adıyla öykünücü günümüzde birçok farklı alanda kullanılan yazılımlardır. Retro oyunlarla ilgileniyorsanız, emülatörlerle karşılaşmış olma ihtimaliniz yüksektir. Bunlar eski oyunları PC’nizde, oyun telefonunuzda veya özel retro oyun el cihazınızda kolaylıkla oynamanızı sağlayan kullanışlı araçlardır.
Emülasyon ve taklit, donanım veya yazılım parçalarını simüle etme işlemidir. Bazı durumlarda daha eski ve elde edilmesi zor olan donanımları simüle etmek için kullanılır. Diğer durumlarda ise, bu değişikliklerin ne gibi etkileri olacağını anlamadan tüm sistemde büyük değişiklikler yapmak yerine, yazılım kavramlarını güvenli ve yerelleştirilmiş bir ortamda test etmek için kullanılır. Peki emülatör tam olarak nedir ve nasıl çalışır? Emülatörler yasal ve güvenli mi? İşte emülatörler hakkında bilinmesi gereken her şey?
Emülatör nedir?
Emülatör, bir sistemin başka bir sistem tarafından işlevselliğini taklit etmesine (veya benzemesine) olanak tanıyan bir yazılım aracıdır. Bu, ana sistemin tamamen farklı bir donanıma sahip farklı bir platform için piyasaya sürülen yazılımları veya oyunları çalıştırmasına imkân sağlar. Emülatörler için birçok farklı kullanım alanı vardır. İşte emülatörlerin kullanıldığı bazı alanlar için kısa bir liste?
Yazılımı farklı platformlarda kullanmak: Yazılımlar genellikle platforma özeldir ve emülatörler bunu aşabilir. Örneğin, PC’deki Android emülatörleri mobil uygulamaları bilgisayarınızdan kullanmanıza olanak tanır.
Geliştirme: Emülatörler, geliştiricilerin yazılımı piyasaya sürmeden önce en iyi uyumluluğu sağlamak için çeşitli cihazlarda test etmelerine olanak tanır.
Oyun: Düz ekran OLED TV’nize takılı bir PS1’iniz olması pek olası değildir. Ancak oyun emülatörleri klasik oyunları hemen hemen her cihazdan oynamanıza olanak tanır.
Koruma: Disket veya oyun kartuşu gibi formatlarda gelen eski yazılımlara modern cihazlardan erişilemeyebilir. Emülatörler bu konuda yardımcı olabilir.
Kendi geliştirdiğiniz uygulamalar: Bazı retro oyun meraklıları eski konsollar için orijinal oyunlar yaratmak isteyebilir. Kartuşların baskısı tükendiğinden, emülatörler tek başına kullanılan bir yöntem olabilir.
Emülatörler, hedef sistem içindeki her bir donanım parçasını taklit ederek çalışır. Bu, sadece hedef sistemin makine kodunu ana bilgisayarın anlayabileceği bir şeye çevirmeyi taklit etmez. Aynı zamanda CPU, bellek ve diğer tüm dahili öğeler gibi şeyleri taklit etmeyi de içerir.
PS emülatörleri ve Xbox 360 emülatörleri gibi eski cihazlar için bu işlem nispeten basittir. Modern bilgisayarlar ve cep telefonları çok daha güçlüdür.
Daha modern konsollar ise çok daha karmaşıktır. Örneğin, Nintendo Switch emülatörleri yalnızca bir avuç oyun için çalışabilir. PlayStation 3 emülatörleri de PS3’ün benzersiz donanım mimarisi nedeniyle kötü bir performansa sahiptir. Aslında, PlayStation 5 bile konsolu taklit edemez, bu yüzden geriye dönük uyumluluk mevcut değildir. Bu oyunları modern konsollarda oynamak için tek seçeneğiniz PlayStation Plus’taki bulut oyun akışıdır. Emülatörler farklı programlama dillerinde yazılabilir. Fakat çoğu zaman hedef sistemi doğru bir şekilde yeniden üretmek için düşük seviyeli kod ve sisteme özgü talimatların bir kombinasyonunu kullanır. Ayrıca hataları düzeltmek ve modern mimarilerle uyumluluğu artırmak için sık sık bakım gerektirirler.
Yazılım test eden geliştiriciler için simülatörler ve emülatörler cihazları kopyalamak için kullanılabilir. Simülatörler yalnızca hedef cihazın yazılım ortamını kopyalar. Ancak emülatörler, hedef cihazın orijinal donanımını da kopyalar.
Tahmin edilebileceği gibi simülatörlerin geliştirilmesi ve uygulanması çok daha kolaydır. Yüksek seviyeli programlama dillerinde yazılabilirken, emülatörler düşük seviyeli kod kullanarak çok daha derinlemesine bir yeniden oluşturma gerektirir. Elbette, ikincisi çok daha iyi doğruluk sağlar ve belirli CPU’lar ve diğer donanımlarla test yapılmasına olanak tanır. Oyun söz konusu olduğunda, simülatörler ROM’ları çalıştıramayacaktır. Çünkü donanımın kendisini değil, yalnızca donanımın hissini kopyalarlar.
Emülatörler tamamen yasal olmakla birlikte, kullanımlarını çevreleyen birkaç gri alan vardır. Emülatörlerin oluşturulması ve dağıtılması yasaldır. Genellikle yazılımı test etmek veya korumak için kullanılır. Yasal ana sorunlar BIOS ve oyun ROM’larından kaynaklanmaktadır.
Bazı emülatörlerin çalışması için orijinal donanımdan özel donanım yazılımı dosyaları (BIOS) gerekmektedir. Sega Saturn emülatörleri, PlayStation ile PlayStation 2 emülatörleri ve daha pek çoğu için durum böyledir. Bu dosyaları sahip olduğunuz bir konsoldan edinmek genellikle yasaldır. Ancak bunları çevrimiçi olarak indirmek veya dağıtmak yasa dışıdır.
Aynı durum ROM’lar için de geçerlidir. Bunlar esasen oyunların yazılım dosyalarıdır. Herhangi bir konsol emülatöründe oyun oynamak için gereklidirler. Bu dosyaları yasal olarak kendi kartuşlarınızdan veya disklerinizden oluşturabilirsiniz. Fakat bunu yapmak için muhtemelen özel donanım adaptörlerine ihtiyacınız olacaktır. ROM’ların indirilmesi ve dağıtılması dünya genelindeki çoğu bölgede yasa dışıdır.
Başta Nintendo olmak üzere büyük oyun şirketleri ROM sitelerinin peşine çok agresif bir şekilde düşmüşlerdir. Emuparadise ve ROMUniverse gibi birçok popüler site, milyonlarca doları bulan para cezaları ve tazminatlarla kapatılmaya zorlandı.
Bununla birlikte, oyunların korunması için ROM’ların kullanılması söz konusu olduğunda, baskısı tükenmiş eski oyunlar tamamen yok olma riskiyle karşı karşıyadır ve terk edilmiş yazılım olarak değerlendirilebilir. Ayrıca bu dosyaları dağıtıldıktan sonra internetten tamamen kaldırmak neredeyse imkansızdır. Bu da büyük oyun şirketleri için hiç bitmeyen bir köstebek durumu yaratır.
Emülatörler güvenli midir?
Web üzerindeki saygın kaynaklardan indirildikleri sürece emülatörlerin kullanımı tamamen güvenlidir. Mobil cihazlar için Google Play Store kötü niyetli kişilerin kökünü kazıyacaktır. Fakat PC emülatörleri daha seçici bir göz gerektirmektedir.
Aynı durum ROM’lar için de geçerlidir. Sahip olmadığınız oyunlar için ROM indirmek yasa dışıdır ve bu ROM’ları barındıran web sitelerinin çoğu kabataslaktır. Burada herhangi bir web sitesine bağlantı vermeyeceğiz. Ancak bu konuda arama motorları yerine çevrim içi topluluklara güvenmeniz daha iyi olacaktır. Ayrıca güvenmediğiniz ROM’ları çalıştırmadan önce antivirüs ve anti-malware yazılımınızın güncel olduğundan emin olun.
Eğer emülatörlerin bilgisayarınıza zarar vermesinden çekiniyorsanız, endişelenmeyin. Olabilecek en kötü şey emülatörün çökmesi veya bilgisayarınızı yeniden başlatmanız gerekebilir. Her durumda, saygın emülatör geliştiricileri performansı ve kararlılığı artırmak veya hataları düzeltmek için güncellemeler yayınlayacaktır. Bu nedenle bunları düzenli olarak güncellemelisiniz.
