Bazı insanların yaşamı o denli sıra dışı maceralarla, öylesine renkli unsurlara dolu ki, doğrusu kıskanmamak elde değil. Hayatı filmlere, romanlara konu olacak denli ilgi çekici olan onlarca insan var. İşte 1910 yılında İstanbul’da dünyaya gelen Emine Adalet de o insanlardan biri. Avrupa’da başarılı bir dansöz olarak yaşamını sürdüren, Mustafa Kemal Atatürk’ün huzurunda zeybek oynayan, Adolf Hitler’in karşısında göbek atan, meşhur sinema filmlerinde rol olan, hem şöhreti hem de yalnızlığı en üst noktada tadan Emine Adalet, tüm bunların yanında “Türk Mata Hari” olarak da anılıyor! Çünkü tıpkı dansöz meslektaşı gibi o da, aynı zamanda bir casus! İşte, cumhuriyet tarihinin ilk kadın ajanlarından dansöz, oyuncu ve casus, Emine Adalet ve sıra dışı yaşamı hakkında bilmeniz gerekenler.
Emine Adalet, 1910 yılında İstanbul’da dünyaya geldi
Çocukluk yıllarından itibaren dans etmeye karşı müthiş bir tutkusu ve yeteneği olan Emine Adalet, bu alanda İstanbul’un tanınan simalarından biri haline gelmeyi de başaracaktı…
14 yaşında lise eğitimini yarıda bırakan Emine Adalet, bütünüyle dans ve gösteri dünyasındaki kariyerine odaklandı
Önce İstanbul’da çeşitli sahnelerde kendisini gösterdi, ünü Anadolu’ya da yayıldı. Öyle ki Emine Adalet, bir Anadolu turnesinde, Konya’da, Atatürk’ün huzurunda zeybek oynama fırsatı buldu. Mustafa Kemal’in bu genç kadının dans etme yeteneğinden hayli etkilendiği söylenir. Emine Adalet yıllar sonra verdiği bir röportajda Mustafa Kemal’in kendisine yurt dışında dans eğitim alması yönünde telkinde bulunduğunu dile getirir.
Mustafa Kemal Atatürk’ün tavsiyesine kulak veren Emine Adalet, çağının en büyük dansçılarından biri olmak için Almanya’nın yolunu tutar
Almanya’da daha rahat bir şekilde kalabilmek için amcasının eşinin kardeşi olan Henry Pee isimli bir adam ile evlenir ve Pee soyadını alır.
Emine Adalet’in Almanya günleri, dans kariyerinin zirvesine çıktığı dönem olur
Dahası bu yetenekli dansçının ünü Almanya ile de sınırlı kalmaz, Paris ve Avusturya başta olmak üzere 1930’ların önemli Avrupa şehirlerinde tanınan bir isim haline gelir. Bu dönemde çeşitli sinema filmlerinde de rol alır. Die letzte Runde, Prater, Schicksal ve The Adventures of Baron Munchausen rol aldığı önemli filmlerden bazılarıdır.
Ancak Emine Adalet Pee’nin yaşamı, Almanya-Viyana trenindeki bir tanışma ile çok daha maceralı, çok daha renkli bir hal alacaktır
Emine Adalet, 1940 yılında bir trende yolculuk yaparken Nazilerin yüksek rütbeli komutanlarından biri olan Hermann Fegelein ile tanışır
Neredeyse doğuştan bir casus olan Adalet, bu yüksek rütbeli komutandan II. Dünya Savaşı’nın seyrini değiştirebilecek bilgiler edinir! Hiç vakit kaybetmeden bu bilgileri dönemin Türk Konsolosu Behçet Özdoğancı ile paylaşır. Adalet’in Nazi komutanından edindiği bilgilerin en önemlisi, Almanların Paris’i işgal edeceği bilgisidir… Bu yetenekli dansözün, başarılı sinema oyuncusunun casusluk faaliyetleri bununla da sınırlı kalmaz.
Nazi ordusu içerisindeki bağlantıları sayesinde önce Hitler’in sağ kolu Propaganda Bakanı Joseph Goebbels ile ardından bizzat Adolf Hitler ile tanışır
Hitler’in ve üst düzey Nazi subaylarının da yer aldığı davetlerde sahneye çıkar. Naziler ile son derece yakın bir ilişki içerisindedir. Öyle ki Goebbels, Emine Adalet’in son derece tehlikeli bir casus olabileceğini düşünür! Bu sebeple Adalet’e Amerika Birleşik Devletleri’ne gitmesini ve Türk dansözü gibi görünerek, Naziler için casusluk yapmasını teklif eder! Emine Adalet, bu teklifi kabul etmez ve Türkiye Cumhuriyeti için casusluk faaliyetlerini sürdürmeye, II. Dünya Savaşı ve Naziler hakkında paha biçilmez bilgileri Ankara’ya iletmeye devam eder…
Eşinin ölümü üzerine 1942 yılında Türkiye’ye döner
Ancak buradaki yaşamı fazla uzun sürmez. 1943 yılında yeniden Almanya’nın yolunu tutar. Fakat Türk Mata Hari bir süre sonra ülkesine kesin dönüş yapmaya karar verir.
II. Dünya Savaşı yıllarında dönemin en belirleyici figürü Adolf Hitler’in yemek masasında kendisine yer edinebilecek denli başarılı bir casus olan Emine Adalet, Türkiye’ye döndükten sonra da sanat kariyerine devam eder
Uçuruma Doğru, Yanık Kaval, Akdeniz Korsanları ve Deniz Kızı gibi filmlerde rol alır. 70 yaşında kadar sahnelerde boy göstermeye devam eder. Ancak zamana yenik düşen bu sıra dışı figür, yaşamının son yıllarını büyük bir yalnızlık içerisinde geçirir ve 1985 yılında Darülaceze’de kimsesiz bir şekilde yaşamını kaybeder…
Kaynak: 1