ListeList
  • Ana Sayfa
  • Gündem
  • ListeList Özel
  • Alışveriş
  • Yaşam
  • Sinema
  • Seyahat
  • Diğer
    • Edebiyat
    • Sağlıklı Yaşam
    • Kadın
    • İş Yaşamı
    • Tiyatro
    • Hayvansever
    • Spor
    • İstanbul
    • Koronavirüs
    • Tarih
    • Müzik
    • Astroloji
    • Ekoloji
    • Tasarım
    • Dizi
    • Oyun
    • Teknoloji – Bilim
    • Yeme – İçme
    • Pürtelaş
    • Testler
    • Video
  • Yazı Gönder
Sonuç bulunamadı
Tüm sonuçları görüntüle
  • Ana Sayfa
  • Gündem
  • ListeList Özel
  • Alışveriş
  • Yaşam
  • Sinema
  • Seyahat
  • Diğer
    • Edebiyat
    • Sağlıklı Yaşam
    • Kadın
    • İş Yaşamı
    • Tiyatro
    • Hayvansever
    • Spor
    • İstanbul
    • Koronavirüs
    • Tarih
    • Müzik
    • Astroloji
    • Ekoloji
    • Tasarım
    • Dizi
    • Oyun
    • Teknoloji – Bilim
    • Yeme – İçme
    • Pürtelaş
    • Testler
    • Video
  • Yazı Gönder
Sonuç bulunamadı
Tüm sonuçları görüntüle
ListeList
Sonuç bulunamadı
Tüm sonuçları görüntüle

Ana sayfa » ListeList Özel » 11 Maddede Tarihin En Ünlü Denklemi E=mc²’nin Anlamı

11 Maddede Tarihin En Ünlü Denklemi E=mc²’nin Anlamı

Barış Gönülşen Yazar: Barış Gönülşen
7 Haziran 2014
Kategori: ListeList Özel
Google Haberler'de ListeList'e Abone OlGoogle Haberler'de ListeList'e Abone Ol
3
Share on FacebookShare on Twitter

“Emcekare baba, bunda daha ne anlam olacak işte” derseniz de kendinizce haklısınız tabii. Fakat Einstein’ı bilim dünyasının popstar’ı haline getiren bu ünlü denklem, ülkemizde ve dünyada milyonlarca insanın bildiği belki de tek denklem unvanını öyle boşu boşuna kazanmadı.

Bilim ekibimiz gecesini gündüzüne katarak E=mc²’nin bariz anlamını 11 maddede sizler için derledi. Emcekarenin anlamı nedir diyenlere ilaç niyetine ilimli irfanlı liste!

Yıl 1905…

einstein-01
Einstein “mucize yılı” olan 1905’te Brown Hareketi’ni açıkladı, görelilik kuramını ortaya attı, foton’un varlığını öne sürdü; bunlarla da kalmadı, bir kâğıda dünyanın en ünlü denklemini yazdı: E=mc²

Eşittir işareti neden var?

einstein-02
Denklem enerjinin (E) kütleye (m) eşdeğer olduğunu söylüyordu; eşitlik işareti bu yüzden vardı. Bu, kütlenin enerjiye, enerjinin de kütleye dönüştürülebileceği anlamına geliyordu. İleride gerçekten de nükleer bölünme ve nükleer birleşmede kütlenin enerjiye dönüştüğünü; bir hızlandırıcıda yüksek enerjili parçacıklar birbirleriyle çarpıştırıldığında da enerjinin kütleye dönüştürülebildiğini gözlerimizle görecektik.

Enerji eşittir kütle…

einstein-03
Denklem aslında daha da ileriye gidiyordu; her ikisi de maddenin formlarıydı. Hatta kütle ve enerji aslında aynı şeydi. Kütle katılaşmış enerjiydi. Enerji de kütlenin tanımsal özelliği olan atalete sahipti. Enerji kütledir. Kütle enerjidir. İkisi de maddidir.

c²’ye ne gerek var?

einstein-04
Peki, öyleyse ışık hızının karesi (c²) ne işe yarıyordu? Bu, oransal sabitti. Denklemin özü, enerjinin kütleye oransallığıydı. Burada c² sabiti belli sayıda kilogramı (bir kütle birimi) belli sayıda jul’e (bir enerji birimi) dönüştürme işini yapar. Denklem böylece sağlanır.

1 gram kütle=70 bin hayat

einstein-05
Günlük birimlerle karşılaştırıldığında c² çok büyük bir sayıdır: Kilogram başına 9 x 10^16 jul. Büyüklüğü anlatmak için bir örnek olarak 1 kilogramlık bir kütle içerisinde saklı olan enerjinin Hiroşima’da atılan atom bombasında serbest bırakılan enerjiden 1.500 kat daha büyük olduğunu söyleyelim. Bu patlamada sadece 1 gramlık kütleden daha azı enerjiye çevrildi. Bomba atılır atılmaz ilk anda 70 bin kişiyi buharlaştırmıştı.

Prensip meselesi

Kütlenin enerjiye dönüşümü sadece nükleer alanda olmaz, birçok yerde olur. Her enerji bırakılışında kütlede bir azalma ve her enerji kazanımında kütlede bir artış olur. Boşuna perhiz yapmıyor veya spor aletlerinde koşturmuyoruz. Bir kibriti yaktığımızda, ateşe odun attığımızda vs. hep aynı prensip geçerlidir.

Işığın meseleyle alakası

einstein-07
c²’nin sadece enerji ve kütleyi birbirine bağlayan bir sabit olduğunu anlasak bile, ışığın hızının kütle-enerji denkliğiyle ne alakası olduğunu sorma hakkına sahibiz. Cevap görelilik kuramında ışık hızının uzay ve zamanı birbirine bağlamasında gizli. (Aracınız saatte kaç kilometre yapıyor? Hızın zaten zaman birimi başına mesafe olduğunu hatırlayalım.)

Tarafları eşitleyelim abiler…

einstein-08
Einstein eskiden apayrı olan uzay kavrayışı ile zaman kavrayışını tek bir 4 boyutlu uzayzaman düşünüşünde birleştirdi. Uzay ve zamanın farklı birimlerle ölçülmesi sıkışmışlığından kurtulmak, bu ikisini tek bir 4 boyutlu bütünlükte ifade etmek için zamanı ışık hızıyla çarpmamız şart. Peki, kütle ve enerji için sabit neden c değil de c² derseniz, yanıt tamamen matematiksel: Kilogramı jul’e çevirmek için (metre)² / (saniye)²’yi çözmek gerekiyor.

Enerjinin korunumu

einstein-09
Parçacıkların dünyasında c²’yi göz ardı etmek ve kütleleri enerji birimleri cinsinden ölçmek yaygındır. Haklı da bir gerekçe var. Çünkü parçacıklar için kütleden enerjiye ve enerjiden kütleye dönüşümler olağandır. Kütle ve enerji sürekli kaynaşmaktadır. Örneğin kararsız bir parçacık bozunuma uğrarsa kütle enerjisinin bir bölümü bozunum ürünlerinin kütlelerine, kalanı da uçuşmaya başladıklarında kullanılacak kinetik enerjilerine gider.

Parçacık imhası

einstein-10
Başlangıçtaki enerjinin nasıl paylaştırılacağı parçacıktan parçacığa değişir. Parçacık dönüşümünün bir çeşidindeyse kütlenin % 100’ünün enerjiye dönüşümü mümkün olmaktadır. Bir pozitron (bir karşı elektron) bir elektronla karşılaştığında her ikisinin de kütle enerjisi tamamıyla kütlesiz fotonların kinetik enerjisine dönüşürse, ikisi birden ortadan kalkabilir.

Kaptanın günlüğü…

einstein-11
Uzay Yolu’ndaki Atılgan’da tüketilebilir karşı-madde geminin hareketi için gereken enerjiyi sağlıyordu. Böylesi bir hareketlendirici kuvvetin sağlanması ne yazık ki gerçekçi değil. Kendi kendine sonsuza dek çalışan devridaim makinaları da mümkün değil. Enerji yoktan var edilemiyor ve yok edilemiyor. Enerjinin korunumu yasasına aykırı bu tarz bir makine yaptığını iddia eden dolandırıcılara aman paranızı kaptırmayın.

Paylaş142TweetleGönder
Barış Gönülşen

Barış Gönülşen

İleri
Fıtratında Nostalji Olan 11 Vazgeçilmez Ev Eşyası

Fıtratında Nostalji Olan 11 Vazgeçilmez Ev Eşyası

Yorum yapabilmek için bir ListeList hesabınız olması gerekmektedir. Aşağıdaki bağlantı ile hemen bir hesap oluşturabilirsiniz.

Listelist'e üye ol

Lütfen tartışmaya katılmak için giriş yapın

İlgili İçerikler

Raelizm: Dünyadaki İnsanların Uzaylılar Tarafından Yaratıldığını İddia Eden Din
ListeList Özel

Raelizm: Dünyadaki İnsanların Uzaylılar Tarafından Yaratıldığını İddia Eden Din

Bilim İnsanları Açıklıyor! Bulutlar Neden Beyaz Renktir?
Teknoloji - Bilim

Bilim İnsanları Açıklıyor! Bulutlar Neden Beyaz Renktir?

Bir Vatandaş Hayatını Kaybetti: Balıkesir’de Gerçekleşen 6,1 Büyüklüğündeki Deprem Hakkında Neler Biliniyor?
Gündem

Bir Vatandaş Hayatını Kaybetti: Balıkesir’de Gerçekleşen 6,1 Büyüklüğündeki Deprem Hakkında Neler Biliniyor?

Misokinezi: Sıradan Hareketlerden Nefret Edercesine Rahatsız Olma Durumu
Sağlıklı Yaşam

Misokinezi: Sıradan Hareketlerden Nefret Edercesine Rahatsız Olma Durumu

Haftalık Burç Yorumları: 11-17 Ağustos Haftasında Sizi Neler Bekliyor?
Astroloji

Haftalık Burç Yorumları: 11-17 Ağustos Haftasında Sizi Neler Bekliyor?

Bir Şarkının Gün Boyunca Dile Dolanmasıyla Ortaya Çıkan “Earworm” Nedir? Nasıl Geçer?
ListeList Özel

Bir Şarkının Gün Boyunca Dile Dolanmasıyla Ortaya Çıkan “Earworm” Nedir? Nasıl Geçer?

Ekranların Sessiz Kahramanları: Herkesin Tanıdığı Ama İsmini Bilmediği Türk Oyuncular
Sinema

Ekranların Sessiz Kahramanları: Herkesin Tanıdığı Ama İsmini Bilmediği Türk Oyuncular

Penis Hakkında Muhtemelen Daha Önce Duymadığınız 8 Bilimsel Gerçek
Sağlıklı Yaşam

Penis Hakkında Muhtemelen Daha Önce Duymadığınız 8 Bilimsel Gerçek

Matruşka Gibi! Bir Adanın İçindeki Gölün İçindeki Adanın İçindeki Gölde Yer Alan Vulcan Point Adası
Seyahat

Matruşka Gibi! Bir Adanın İçindeki Gölün İçindeki Adanın İçindeki Gölde Yer Alan Vulcan Point Adası

Kadim Zamanların Bilgi Tapınakları: Antik Dönemlerde Kurulan En Önemli 8 Kütüphane
Tarih

Kadim Zamanların Bilgi Tapınakları: Antik Dönemlerde Kurulan En Önemli 8 Kütüphane

Hava Durumunu Kontrol Etmek Mümkün Mü? Bulut Tohumlama Hakkında Bilmeniz Gereken 6 Şey
Teknoloji - Bilim

Hava Durumunu Kontrol Etmek Mümkün Mü? Bulut Tohumlama Hakkında Bilmeniz Gereken 6 Şey

Addams Ailesi Hayranları Buraya! Burcunuza Göre Hangi Wednesday Karakterisiniz?
Astroloji

Addams Ailesi Hayranları Buraya! Burcunuza Göre Hangi Wednesday Karakterisiniz?

Kendi Döneminin Çehresini Değiştiren Tarihin En Ünlü 20 Kadın Lideri
Kadın

Kendi Döneminin Çehresini Değiştiren Tarihin En Ünlü 20 Kadın Lideri

Okurken Keyfinizi Yerine Getirecek Haftanın En Komik Tweetleri
ListeList Özel

Okurken Keyfinizi Yerine Getirecek Haftanın En Komik Tweetleri

Filenin Sultanları 2025 FIVB Dünya Kadınlar Voleybol Şampiyonası Maç Programı
Gündem

Filenin Sultanları 2025 FIVB Dünya Kadınlar Voleybol Şampiyonası Maç Programı

Sessiz Bir Gece Uykusu Mümkün! Horlamayı Durdurmak İçin Denemeniz Gereken 9 Şey
Sağlıklı Yaşam

Sessiz Bir Gece Uykusu Mümkün! Horlamayı Durdurmak İçin Denemeniz Gereken 9 Şey

Tartarya: Dünyanın Dört Bir Yanındaki Görkemli Yapıları İnşa Ettiği İddia Edilen Uygarlık
Tarih

Tartarya: Dünyanın Dört Bir Yanındaki Görkemli Yapıları İnşa Ettiği İddia Edilen Uygarlık

Görünce Sarılmak İsteyeceksiniz! Japonya’nın Hokkaido Adası’na Özgü 7 Sevimli Hayvan
Hayvansever

Görünce Sarılmak İsteyeceksiniz! Japonya’nın Hokkaido Adası’na Özgü 7 Sevimli Hayvan

Mikrodalga Fırından Aynalara: Wi-Fi Sinyalinizi Bozabilecek 7 Eşya
Teknoloji - Bilim

Mikrodalga Fırından Aynalara: Wi-Fi Sinyalinizi Bozabilecek 7 Eşya

Kadınlar Ne İster Diye Merak Eden Erkeklerin Bilmesi Gereken 19 Şey
Kadın

Kadınlar Ne İster Diye Merak Eden Erkeklerin Bilmesi Gereken 19 Şey

İnsan Bedeni, Hastalıklar Ve Bilimin Karanlık Yüzüne “Işık Tutan” Tartışmalı Mütter Müzesi
Seyahat

İnsan Bedeni, Hastalıklar Ve Bilimin Karanlık Yüzüne “Işık Tutan” Tartışmalı Mütter Müzesi

Toplanın Açıklıyoruz! Burcunuza Göre Hangi Klasik Tablosunuz?
Astroloji

Toplanın Açıklıyoruz! Burcunuza Göre Hangi Klasik Tablosunuz?

1 Temmuz 2025
Sivilcelere Elveda! Daha Sağlıklı Bir Cilt Görünümü İçin 6 Doğal Yöntem
Sağlıklı Yaşam

Sivilcelere Elveda! Daha Sağlıklı Bir Cilt Görünümü İçin 6 Doğal Yöntem

16 Kasım 2021
Evde İngilizce öğrenmek
ListeList Özel

Evde İngilizcenizi Geliştirmek İçin Yapabileceğiniz 12 Şey

2 Ocak 2021
Eski Türkçe Kelimeler: Kulağa Hoş Gelen ve Az Bilinen 53 Kelime
Edebiyat

Eski Türkçe Kelimeler: Kulağa Hoş Gelen ve Az Bilinen 53 Kelime

25 Şubat 2021
Raelizm: Dünyadaki İnsanların Uzaylılar Tarafından Yaratıldığını İddia Eden Din
ListeList Özel

Raelizm: Dünyadaki İnsanların Uzaylılar Tarafından Yaratıldığını İddia Eden Din

11 Ağustos 2025
Bilim İnsanları Açıklıyor! Bulutlar Neden Beyaz Renktir?
Teknoloji - Bilim

Bilim İnsanları Açıklıyor! Bulutlar Neden Beyaz Renktir?

11 Ağustos 2025
Bir Vatandaş Hayatını Kaybetti: Balıkesir’de Gerçekleşen 6,1 Büyüklüğündeki Deprem Hakkında Neler Biliniyor?
Gündem

Bir Vatandaş Hayatını Kaybetti: Balıkesir’de Gerçekleşen 6,1 Büyüklüğündeki Deprem Hakkında Neler Biliniyor?

11 Ağustos 2025
Misokinezi: Sıradan Hareketlerden Nefret Edercesine Rahatsız Olma Durumu
Sağlıklı Yaşam

Misokinezi: Sıradan Hareketlerden Nefret Edercesine Rahatsız Olma Durumu

11 Ağustos 2025
Haftalık Burç Yorumları: 11-17 Ağustos Haftasında Sizi Neler Bekliyor?
Astroloji

Haftalık Burç Yorumları: 11-17 Ağustos Haftasında Sizi Neler Bekliyor?

10 Ağustos 2025
Bir Şarkının Gün Boyunca Dile Dolanmasıyla Ortaya Çıkan “Earworm” Nedir? Nasıl Geçer?
ListeList Özel

Bir Şarkının Gün Boyunca Dile Dolanmasıyla Ortaya Çıkan “Earworm” Nedir? Nasıl Geçer?

10 Ağustos 2025
Kokusuyla Hafızalara Kazınan 16 Erkek Parfümü Önerisi
Alışveriş

Kokusuyla Hafızalara Kazınan 16 Erkek Parfümü Önerisi

10 Şubat 2024
Evde Canı Sıkılanlara Birbirinden Keyifli 18 Hobi ve Aktivite
Alışveriş

Evde Canı Sıkılanlara Birbirinden Keyifli 18 Hobi ve Aktivite

25 Mart 2020
Evde Hijyen Sağlamanın En Pratik Yolu: Buharlı Temizleyiciler
Alışveriş

Evde Hijyen Sağlamanın En Pratik Yolu: Buharlı Temizleyiciler

10 Nisan 2020

Sosyal Medya'da ListeList

  • Hakkımızda
  • Künye
  • Gizlilik Politikası
  • Muvafakatname
  • Yazı Gönder
  • Reklam
  • İletişim

© 2021 ListeList - Yeni Nesil Medya Platformu

Welcome Back!

Login to your account below

Forgotten Password? Sign Up

Create New Account!

Fill the forms bellow to register

All fields are required. Log In

Retrieve your password

Please enter your username or email address to reset your password.

Log In

Add New Playlist

Sonuç bulunamadı
Tüm sonuçları görüntüle
  • Ana Sayfa
  • Gündem
  • ListeList Özel
  • Alışveriş
  • Yaşam
  • Sinema
  • Seyahat
  • Diğer
    • Edebiyat
    • Sağlıklı Yaşam
    • Kadın
    • İş Yaşamı
    • Tiyatro
    • Hayvansever
    • Spor
    • İstanbul
    • Koronavirüs
    • Tarih
    • Müzik
    • Astroloji
    • Ekoloji
    • Tasarım
    • Dizi
    • Oyun
    • Teknoloji – Bilim
    • Yeme – İçme
    • Pürtelaş
    • Testler
    • Video
  • Yazı Gönder

© 2021 ListeList - Yeni Nesil Medya Platformu