İçinden Kedi Geçen Edebiyat Dünyasına Pati Atmış 14 Harika Kitap

Köpeklerin insanın en iyi dostu olduğunu hep söyleriz ama yazarların dostu, yoldaşı tartışmaya mahal bırakmaksızın kediler. Hemingway’in altı parmaklı kedilerini sıkça okumuşuzdur hepimiz örneğin.  Colette, Mark Twain, Sylvia Plath, Françoise Sagan, Raymond Chandler, Bernard Shaw, Yukio Mişima, Jean Paul Sartre, Ray Bradbury: hepsi kedi sevdalısı yazarlardır. Bu listemizse yazarların kedilere duydukları alakalardan çok, eserlerinin içinden geçen kedilere yönelik. Yazarların kendi kedilerini anlattıkları, kahramanını kedi yaptıkları, bir kedi olup türlü maceralara atıldıkları o kadar çok eser varmış ki; inanın bizde şaşırdık derlerken. O yüzden “Bunu nasıl unuttunuz?” diye kızdıracağımız arkadaşlardan peşinen özür dileyip, listemize aldığımız 13 “kedili” edebiyat eserine birlikte bakalım diyoruz. Buyursunlar efendim.

1. Jorge Amado/ Kırlangıç ile Tekir Kedi

Ne güzel olurdu bu dünya, eğer bir kırlangıç bir tekir kediye aşık olabilseydi ve ikisi birlikte mutlu yaşayabilselerdi sonsuza dek! Bu harikulade hayal dünyasında, kim olursa olsun tüm yaratıkların ya da insanların arasında hiçbir önyargıya yer yok. Uluslararası üne sahip Brezilyalı yazar Jorge Amado, dünyanın her yerindeki aşıklara armağan edilebilecek bir masal anlatır öyküsünde. Bu öykü, Şafak’ la Sabah’ ın, İlkbahar’ ın ve Rüzgar’ ın yanı sıra Kırlangıç Hanımla Tekir Kedi’ nin, Muhterem Peder Papağanın ve Yaşlı Baykuş‘ un unutulmaz tipler çizdikleri bir fantezi olmasına rağmen, Amado hayranları, üstadın her zamanki öykücülük sanatı, sınırsız hayal gücü, sağlam mizah duygusu ve felsefî görüşlerinden büyük haz duyacaklar. Jorge Amado çok eskiden bir Kırlangıçla bir Tekir Kedi’ nin birbirlerine aşık olmalarının sade öyküsüne derin bir anlam kazandırmakta. Jorge Amado, kırk iki dile çevrilen yirmi yedi kitabın yazarıdır, ilk romanı 1931 yılında yayımlanmış, 1981’de Brezilyada ülke çapında sürdürülen ve uluslararası yankılar uyandıran etkinliklerle yazarın ellinci meslek yılı kutlanmıştır.

2. Jim Davis/ Garfield Serisi

İlk olarak 1978’de yayımlanan dünyanın en çok basılmış karikatürü, Davis’e 1 milyar dolar civarında bir para kazandırdı. Sonraysa çizgi filmleri çekildi, iki filmi çıktı ve üç animasyon filmi yapıldı.

3. Luis Sepulveda/ Martıya Uçmayı Öğreten Kedi

Ünlü edebiyatçının öyküsü okyanusu aşmaya çalışan martı Kengah, dökülen petrolden zehirlenmesiyle başlar. Ölmeden son gücüyle karaya ulaşır ve yumurtasını kedi Zorba’ya emanet eder. Ölmek üzere olan Kengah, Zorba’dan üç şey için söz ister: Yavrusunun çıkacağı yumurtayı yememesi, yumurtayı sıcak tutması ve yavruya uçmayı öğretmesi.

4. Doris Lessing/ Kedilere Dair

Nobel Edebiyat Ödüllü yazarın bu kütabı 3 bölümden oluşur. Yazar yaşamının farklı dönemlerinde beraber yaşadığı ve gözlemlediği kedilerine dair düşüncelerini anlatır. Nasıl yani derseniz, merakınız daha da artsın diye kitaptan ufak bir alıntıyla özetleyelim hemen: “Kediler aşina olmadıkları hayvanları, işleri veya hareketleri saatlerce seyrederler. Yatağın düzeltilmesi, yerin süpürülmesi, paket yapmak, paket açmak, dikiş dikmek ya da örgü örmek. Ne olsa bakarlar. Peki ne görüyorlar? …”

5. Zülfü Livaneli/ Bir Kedi, Bir Adam, Bir Ölüm

Bunu da anlatmayalım. Ama bir kısa bölüm de bundan verelim ki yine merak edin 🙂 Ben ömrüm boyunca bir köpek olarak yaşamıştım ama artık kesin kararım bir kediye dönüşmekti. Artık hayatımda bağlanmalara, başkalarını kendime bağlama çabalarına yer yoktu. Köpek olduğum zamanlarda bunu yapmıştım ama bu beni felakete götürmüştü. Ölümün kıyısına gemiştim. Ölümün kıyısı ölümün kendisinden daha feci bir şeydir, bunu yaşayarak öğrendim…”

6. Edgar Allan Poe/ Kara Kedi

Polisiye hikayelerin babası Poe “Kara Kedi” ilk olarak 1843’te Saturday Post’da yayınlanır.

Öykü, güvenilmez bir anlatıcı tarafından birinci tekil şahıs ağzından anlatılır. Bu anlatıcı, söylediğine göre küçüklüğünden beri bir hayvanseverdir ve pek çok evcil hayvana sahip olmuştur. Eşiyle birlikte, Pluto adındaki bir kedi de dahil olmak üzere pek çok ev hayvanına sahiptir. Kedi anlatıcıyı özellikle sever, anlatıcı da kediyi sevmektedir. Yıllar süren bu dostluk, anlatıcının alkolik olmasıyla sonlanır. Bir gece eve sarhoş dönen anlatıcı, ayaklarına dolanan kediyi uzaklaştırmak ister. Korkuya kapılan kedi anlatıcıyı ısırır. Bunun üzerine öfkelenen anlatıcı hayvanı yakalar, cebinden çıkardığı bir çakı ile kedinin bir gözünü çıkarır.

7. Jack Kerouac/ Big Sur

Beat kuşağı akımının kurucularından ve en ünlü edebiyatçılarından Kerouac anılarını derlediği “Big Sur” romanında kedisi Tyke’dan o kadar çok söz eder ki, roman boyunca Tyke’ın biyografisini okuduğunuz hissine kapıldığınız yerler bile olacaktır.

8. Stephen King/ Hayvan Mezarlığı

Yazarın kült eserlerinden 1983 basımlı Hayvan Mezarlığı’nda her şey evin kedisinin ölümüyle başlar. Komşuları olan ihtiyar doktor onu geri getirmenin bir yolu olduğunu ancak bunun tehlikeli olduğunu söyler. Yine de kabul eden Creed eski bir kızılderili mezarlığına gider ve kediyi gömer. Kedi ertesi gün geri döner ancak huyu değişmiş ve saldırganlaşmıştır.

9. Bilge Karasu/ Ne kitapsız Ne Kedisiz

Karasu’nun ödüllü deneme kitabı, kitapların ve kedilerin insan hayatını ne kadar yaşanır kıldığına dair enfes yazılarla dolu bir kitaptır. Tadımlık bir pasaj ikram edelim hemen: “…Ona bakıyorum. Susuyor. Önüne bakıyor. Çocukluğundan beri bu oyunu oynar… İşte bundan ötürü bakıyorum ona. Baktığımı biliyor, susuyor, önüne bakıyor. Ne düşündüğünü biliyor.”

10. Bülent Üstün/ Kötü Kedi Şerafettin

Şero, Bülent Üstün’ün gerçek hayatta kaybettiği kedisinin adıdır aslında. Ölen kedisinden ilham alan efsane karikatür dizisi de aynı sene L-Manyak dergisinde doğdu. Daha sonra Lombak’da da devam edecek seri İstanbul’un Cihangir semtinde yaşayan belalı bir kedinin hikayesidir.

11. William S Burrougs/ İçimde Bir Kedi

Kullandığı ilaçların etkisinde yazdığı sert yazılarıyla tanınan yazarın “içimde ki kedi” adında bir otobiyografisi var. Hatta ölmeden önce ki son yazısında da sahip olduğu dört kedisine duyduğu sevgiyi anlatır yazar.

12. James Boswell/ Samuel Johnson’ın Hayatı

James Boswell’in, Samuel Johnson’ın hayatını konu aldığı biyografik eserinde Johnson’ın kedisi Hodge’den sıkça söz edilir. Johnson’ın sevgisi o raddedeymiş ki; kedileri için her gün taze istiridye alır, kedisinden hoşlanmayan çalışanlarınıysa kovarmış. Johnson’ın Londra’da ki evinde bir heykeli bile vardır şimdi kedisi Hodge’nin.

13. Charles Perrault/ Çizmeli Kedi

Perrault’un ünlü hikayesi aslında Avrupa Halk Hikaye’lerinde de geçer. Masallarda da ünlü hikayedeki gibi çizme giyen şövalye bir kedinin maceraları anlatılır.

14. Rudyard Kipling/ Öylesine Hikayeleri

20.Yüzyılın en önemli hikayecilerinden kabul edilen Nobel Edebiyat Ödülünün de sahibi Kipling, 1902 de kaleme aldığı öykülerde bir ev kedisinin ağzından hikayeler kurgulamıştır. Bu arada Kipling iki defa sövalyelik ünvanına layık görülmesine rağmen kabul etmemiş bir abimizdir.