Birleşmiş Milletler İklim Zirvesi geçtiğimiz günlerde New York’ta gerçekleşti. Zirveye 16 yaşındaki iklim aktivisti Greta Thunberg’in konuşması damga vurdu. Greta’nın konuşmasına dair tüm detayları sizlerle paylaşmıştık. Zirvede dikkat çeken bir başka konu ise Greta’nın da dahil olduğu 16 genç aktivist içlerinde Türkiye, Brezilya, Arjantin, Almanya ve Fransa’nın bulunduğu 5 ülkeyi iklim değişikliği konusunda yeterli adım atmadıkları gerekçesiyle Birleşmiş Milletler’e şikayet etti. Bunun ardından ise Greta ve diğer aktivistlerin özellikle karbon salınımı alt sıralarda yer alan Türkiye’yi neden şikayet ettiği gündem konusu oldu. Peki ama Türkiye, dünyada karbon salınımı sıralamasında kaçıncı sırada yer alıyor, yüksek karbon salınımıyla dünyayı en çok kirleten ülkeler hangileri?
Nüfus artışı,gelişen teknoloji ve diğer sebeplerle dünyada salınan karbondioksit miktarı son 20 yılda yaklaşık olarak 20 kat arttı
Karbon salınımındaki artış ise, kürsel ısınmayı tetikliyor. Bu da buzulların erimesine sebep oluyor ve ekosistem zarar görüyor
Ekosistemde yaşanan bu değişiklikler, canlı yaşamını tehdit ediyor. Bu nedenle de dünya ülkeleri bir adım atmaya karar verdi
Ve 12 Aralık 2015’te COP 21 Paris İklim Anlaşması olarak bilinen Birleşmiş Milletler İklim Değişikliği Çerçeve Sözleşmesi’ni imzaladılar
Aralarında Türkiye’nin de bulunduğu 197 ülke bu anlaşmayı imzalarken, ABD ise Paris İklim Anlaşmasına imza atmadı
Ancak anlaşmanın yürürlüğe girmesi için imzalayan ülkelerin aynı zamanda anlaşmayı onaylaması gerekiyor. Aralarında Türkiye’nin de bulunduğu 10 ülke anlaşmayı henüz onaylamadı
Anlaşmayı onaylamayan diğer ülkeler ise; Angola, Eritre, İran, Irak, Kırgizstan, Lübnan, Libya, Güney Sudan ve Yemen.
Yapılan anlaşmaya ve düzenlenen iklim zirvelerine rağmen ise, dünyada karbon salınımı artmaya devam ediyor
Küresel Atmosfer Araştırmaları Emisyon Veritabanı’nın(EDGAR)’da yer alan 2018 raporuna göre en çok karbon salınımıyla dünyayı kirleten ülkeler Çin, ABD, Hindistan, Rusya ve Japonya
Sanayi üretiminin yüksek olduğu Çin, yıllık 10.5 milyar ton karbondioksit salınımıyla dünyayı en çok kirleten ülke. Çin aynı zamanda Dünya’da insan eliyle karbon salınımının yaklaşık üçte birine sebep oluyor.
Greta ve diğer aktivistler tarafından şikayet edilen ülkelerden Almanya listede 6., Brezilya 11. sırada bulunuyor. Türkiye, Fransa ve Arjantin ise listede ilk 15’te yer almıyor
Peki durum böyleyken Greta ve arkadaşları neden Çin, ABD ya da Hindistan’ı değil de aralarında Türkiye’nin bulunduğu diğer ülkeleri şikayet etti?
Bunun nedeni aralarında Türkiye’nin bulunduğu 45 ülkenin Çocuk Hakları Sözleşmesi’nin 3. Protokolü’nü imzalamış olmaları. Protokolü imzalayan ülkelerde çocuklara karşı işlenen hak ihallerine karşı bireysel olarak hak arama imkanı tanınıyor. Yapılan şikayetler ise BM Çocuk Hakları Komitesi tarafından inceleniyor. Komite sadece bu protokolü imzalayan ülkelere yönelik şikayetleri kabul ediyor. Bu nedenle Greta ve diğer aktivistler yalnızca protokolde imzası bulunan ülkeleri şikayet edebildiler. ABD, Çin, Hindistan, Rusya ve Japonya isteğe bağlı imzalanan bu sözleşmeyi imzalamadığı için haklarında bir şikayette bulunmak mümkün olmadı.
Kaynak: 1
