6 Şubat’ta merkez üssü Kahramanmaraş olan iki büyük depremden sonra ülkemiz belki de Cumhuriyet tarihinin en büyük felaketlerinden birini yaşıyor. Resmi kaynaklara göre şu ana kadar 42.310 can kaybına yol açan deprem, on binlerce vatandaşımızın da yaralanmasına neden oldu. Ülkece bölge halkının yaralarını sarmak için seferber olmuşken, diğer taraftan dünyanın en büyük depremleri de merak edilir oldu. Biz de sizler için hazırladığımız bu yazıda, dünyanın en büyük depremleri ile ilgili bir liste hazırladık.
1. Şili Depremi, 1960
Büyük Şili Depremi, tüm zamanların richter skalasıyla ölçülmüş en büyük depremi olarak tarihe geçti. 22 Mayıs 1960 tarihinde Şili’nin Valdivia kentinde meydana gelen depremin büyüklüğü 9,5 olarak ölçüldü. Yaklaşık 10 dakika süren sarsıntı Büyük Okyanus’ta dev bir tsunami oluşturdu. Öyle ki, 10.000 kilometre uzaklıktaki Hilo, Hawaii ve Güney Afrika’nın sahil kasabaları bile bu tsunaminin etkisiyle tahrip oldu. Deprem sonrası can kaybının en az 5.700 olduğu tahmin edilirken, yetkililer binlerce kişinin yaralandığını açıkladı.
2. Alaska Depremi, 1964
Amerika Birleşik Devletleri’nde kaydedilen en büyük deprem, 27 Mart 1964 tarihinde meydana gelen Alaska depremidir. Bu deprem aynı zamanda 1960 yılında gerçekleşen Şili depreminden sonra yeryüzünde meydana gelen en büyük ikinci deprem olarak biliniyor. Yerel saatle 17:36’da gerçekleşen depremin şiddeti 9,2 olarak ölçüldü. 4 dakika 38 saniye devam eden sarsıntı, Alaska kıyılarında yüksekliği 67 metreye kadar ulaşan tsunamiler oluşturdu. Depremden en çok etkilenen bölge Prince William Sound iken toplam can kaybı 123 olarak kayıtlara geçti.
3. Japonya Depremi, 2011
Japonya hükümeti tarafından Büyük Doğu Japonya Depremi olarak adlandırılan deprem, 11 Mart 2011’de meydana geldi. Yerel saatle 14:46’da gerçekleşen depremin büyüklüğü 9,1 olarak ölçüldü ve sarsıntı yaklaşık 6 dakika sürdü. 18.500’den fazla insanın ölümüne, 4.600’den fazla kişinin kaybolmasına ve binlerce insanın yaralanmasına yol açan deprem, tahmini olarak 309 milyar dolarlık maddi hasara neden oldu. Depremde 332.000’den fazla bina hasar görürken, 2.100 yol ve 56 köprü kullanılamaz hâle geldi. Aynı zamanda deprem, Fukushima Nükleer Santrali’ndeki reaktörlere zarar vererek tarihin en büyük nükleer felaketlerinden birine yol açtı. Bölgede büyüklüğü 6,0 ila 7,0 arasında değişen güçlü artçı sarsıntılar haftalarca devam ederken deprem nedeniyle Hawaii, Kaliforniya ve Galapagos Adaları’nda büyük tsunamiler meydana geldi.
4. Endonezya Depremi, 2004
Bugüne kadar ölçülmüş en büyük üçüncü deprem olan Endonezya depremi, 26 Aralık 2004 tarihinde yerel saatle 00:58’te gerçekleşti. Endonezya’ya bağlı Sumatra Adası açıklarında 9,1 büyüklüğünde gerçekleşen deprem, Hint Okyanusu çevresindeki birçok ülkeyi etkiledi. Yüksekliği 30 metreye çıkan tsunamiler 14 ülkede 220.000’den fazla can kaybına neden oldu. Yetkililer, 8 dakika süren depremin tüm gezegeni 1 cm hareket ettirdiğini açıkladı.
5. Rusya, 1952
Rusya’nın Kamçatka Yarımadası’nı vuran 9,0 büyüklüğündeki deprem, 4 Kasım 1952’de meydana geldi. Sahil hattındaki iskeleler, tekneler ve evler çok ciddi zarar görürken, boyu 13 metreye kadar ulaşan tsunamiler Crescent City ve Kaliforniya’yı da etkiledi. Yetkililer, 2.300’den fazla insanın deprem ve tsunami nedeniyle hayatını kaybettiğini açıkladı.
6. Şili, 2010
Dünyanın en büyük depremleri arasında yer alan 8,8 büyüklüğündeki bu deprem, Şili sahilini 27 Şubat 2010 tarihinde vurdu. Oluşan tsunamiler Şili ve Peru dışında Panama, Kosta Rika, Kolombiya, Ekvator ve Antarktika’yı da etkiledi. Yetkililer, depremin 500’den fazla can kaybına yol açtığını ve 800.000 kişinin yerinden olduğunu açıkladı. Maddi hasarın ise 30 milyar dolar civarında olduğu tahmin ediliyor.
7. Ekvador, 1906
8,8 büyüklüğündeki deprem 31 Ocak 1906’da meydana geldi. Ekvador ve Kolombiya kıyılarını vuran felaket, boyu 5 metreye ulaşan tsunamilere yol açtı. Orta Amerika kıyılarını ve Japonya kıyı şeridini de etkileyen depremde 500 kişi hayatını kaybetti.
8. Alaska Depremi, 1965
Alaska, 8,7 büyüklüğündeki bu deprem yüksek tsunamileri tetiklerken yalnızca 6 yıllık bir eyaletti. Oluşan tsunamiler Alaska dışında Hawaii ve Japonya kıyılarında da etkili oldu. Deprem sonrası meydana gelen maddi hasarın ise büyük ölçüde tsunamiden kaynaklandığı açıklanmıştı.
9. Assam – Tibet, 1950
Bu deprem, merkez üssü Tibet olmasına rağmen genellikle Assam – Tibet depremi olarak biliniyor. Zira deprem, Hindistan’a bağlı Assam eyaletini de büyük ölçüde etkilemişti. 15 Ağustos 1950 tarihinde büyüklüğü 8,6 olarak ölçülen deprem en az 1.500 kişinin hayatını kaybetmesine yol açtı. Bölgede büyük yer çatlakları, heyelanlar ve kum volkanları oluşurken, taşan nehirler nedeniyle birkaç köy tamamen sular altında kaldı.
10. Kuzey Sumatra, 2005
Endonezya, 2004 depreminin yaralarını sarmaya çalışırken bir yıl sonra yine büyük bir deprem ile sarsıldı. 28 Mart 2005 tarihinde 8,6 olarak ölçülen deprem 2 dakika sürdü. Sonraki 24 saat içinde ise büyüklüğü 5,5 ve 6,0 arasında değişen 8 artçı deprem meydana geldi. Halkın bir önceki depremde farkındalığı ve hazırlıklı olma bilinci geliştiği için 2005 depreminde fazla can kaybı yaşanmadı.
11. Tangshan Depremi, 1976
28 Temmuz 1976’da Çin’in Tangshan şehrinde meydana gelen deprem, dünyada en fazla can kaybına yol açan depremlerden biriydi. 7,8 büyüklüğündeki deprem 240.000’den fazla insanın ölümüne, 160.000 kişinin ise ağır yaralanmasına neden oldu. Sarsıntı yalnızca 10 saniye sürse de şehirdeki yıkım oldukça fazlaydı. Uzmanlar bu denli büyük yıkımı Tangshan’ın deprem açısından riskli bir bölge olmamasına ve evlerin üst düzey dayanıklı inşa edilmemesine bağlamıştı.
12. Haiyuan Depremi, 1920
Gansu depremi olarak da bilinen 7,8 büyüklüğündeki bu deprem, Çin’in Ganyanchi bölgesindeki Haiyuan şehrinde meydana geldi. 16 Aralık 1920 tarihinde gerçekleşen felaket, 250.000’e yakın insanın yaşamını kaybetmesine neden oldu. Sarsıntı sonucu toprak kaymaları yaşanırken, bölgede birkaç yıl boyunca artçı depremler devam etti.
13. Haiti Depremi, 2010
12 Ocak 2010 tarihine yerel saatle 21:53’te gerçekleşen deprem, Haiti’de büyük bir yıkıma yol açtı. Büyüklüğü 7,0 olarak ölçülen depremde resmi kaynaklara göre 316.000 kişi hayatını kaybetti, yaklaşık 300.000 kişi de yaralandı. Ana deprem sonrası bölgede büyüklüğü 5,0 ile 5,9 arasında değişen onlarca artçı sarsıntı gerçekleşti. Özellikle Haiti’nin güneyini yerle bir eden depremden sonra 1.3 milyon kişinin evsiz kaldığı tahmin ediliyor.
