Dünya liderlerini düşündüğümüzde aklımıza genellikle takım elbiseli, ciddi yüzlü, siyasi alanda yıllarını vermiş insanlar gelir, değil mi? Peki ya size, bazı devlet başkanlarının bir zamanlar hava durumu sunuculuğu yaptığını, gemi güvertesinde şarkı söylediğini ya da podyumlarda yürüdüğünü söylesek? Evet, kulağa inanması zor geliyor ama gerçek! Dünyanın dört bir yanındaki bazı liderler, zirveye giden yolda oldukça sıra dışı duraklardan geçmişler. Kimisi bar şarkıcılığı yaparken siyasete adım atmış, kimisi kanserle mücadele eden bir doktor olarak halkına umut olmuş. Kimi ise sadece bir televizyon karakteriyle halkın gönlünü kazanıp, sonunda gerçek bir başkana dönüşmüş! Bu yazımızda, alışılmışın çok dışında yollardan geçerek devlet başkanı olan isimlerin şaşırtıcı hikâyelerini keşfedeceksiniz. Her biri, “hayatın rotası değişebilir” sözünün canlı kanıtı. İşte dünyanın dört bir yanından dünya liderlerinin önceki meslekleri…
1. Hava durumu sunuculuğu – Joseph Stalin
20.yüzyılın en sert liderlerinden biri olan Joseph Stalin’in siyasi arenaya giriş hikâyesi, sanıldığından çok farklı. Yoksul bir ailenin çocuğu olarak dünyaya gelen Stalin, gençliğinde rahip olmak üzere Tiflis Ruhban Okulu’na yazıldı. Ancak okul yıllarında Marksist düşüncelerle tanışınca yönünü tamamen değiştirdi. 1899 yılında okulu bırakıp, Tiflis’teki Ana Fizik Gözlemevi’nde meteoroloji gözlemcisi olarak işe başladı. Evet, yanlış duymadınız: Stalin bir zamanlar hava durumu kayıtları tutuyordu!
Ama bu “sıradan” iş uzun sürmedi. O dönemde gizlice devrimci hareketlere katılıyor, protestolar ve grevler düzenliyordu. 1901 yılında, devrimcilik uğruna hava durumunu bırakıp tam zamanlı bir isyancıya dönüştü. Bu sade meteoroloji kariyeri, tarihin en korkulan liderlerinden birine dönüşmesinin ilk adımıydı.
Ukrayna’nın şu anki lideri Volodimir Zelenski, bir zamanlar televizyon ekranlarının aranan yüzüydü. Oyuncu, komedyen ve seslendirme sanatçısı olarak yıllarca eğlence sektöründe çalıştı. Hatta en bilinen işi, bir komedi dizisinde Ukrayna Cumhurbaşkanı’nı canlandırmaktı! Evet, doğru okudunuz: Önce dizide başkandı, sonra gerçekte.
Hukuk mezunu olmasına rağmen, kamera karşısında öyle sevildi ki halk onu gerçekte de lider olarak görmek istedi. 2019’da gerçek başkan oldu. Üstelik Paddington ayısını seslendirdiği eğlenceli bir kariyeri de var.
3. Onkolog – Tabaré Vázquez
Uruguay’ın eski devlet başkanı Tabaré Vázquez’in hikâyesi umut dolu. Genç yaşta ailesini kanserden kaybedince, doktor olmaya karar verdi. Tıp eğitimini tamamladıktan sonra onkoloji alanına yöneldi ve kariyerine doktor olarak başladı.
Fransa’da prestijli bir enstitüde eğitim aldıktan sonra ülkesine dönüp politikaya atıldı. Sağlık politikalarıyla büyük fark yarattı: Kapalı alanlarda sigara yasağını ilk getiren Latin Amerika ülkesi Uruguay oldu. Kendi hayatı boyunca sağlıkla savaştı ve liderliği süresince bu savaşı halkı için de sürdürdü.
4. Komedyen – Jimmy Morales
Guatemala’nın eski devlet başkanı Jimmy Morales’in yolu siyasetle değil kahkahayla kesişti. 15 yıl boyunca kardeşiyle birlikte televizyon komedileri yaptı. O kadar sevildi ki, halk onu “yolsuzluğa bulaşmamış, temiz adam” olarak başkanlığa taşıdı.
İronik olan şu: Dizilerinde canlandırdığı karakterlerden biri yanlışlıkla cumhurbaşkanlığına aday oluyordu ve kazanıyordu. Gerçek hayatta da öyle oldu! Ne var ki başkan olduktan sonra ailesiyle birlikte bazı skandalların içine karıştı. Ama yine de bu “şovdan siyasete” yolculuk, tarihe geçti.
5. Model – Borut Pahor
Slovenya’nın yakışıklı lideri Borut Pahor, gençlik yıllarında üniversite harçlığını çıkarmak için podyumlara adım attı. Siyaset bilimi okurken modellik yaptı. Bugün geçmişinden utanmak bir yana, sosyal medyada pozlarıyla hâlâ gündemde!
Ülkesinde parlamento sözcülüğünden cumhurbaşkanlığına kadar birçok üst düzey görevde bulundu. Modellik kariyeri nedeniyle “Barbie” lakabını takanlar olsa da, o bu durumla dalga geçmeyi ve halkla samimi bir iletişim kurmayı çok iyi biliyor.
Hırvatistan’ın 2010-2015 yılları arasındaki cumhurbaşkanı Ivo Josipović, aslında siyaset sahnesine müzikten geldi. 1983’te Zagreb Müzik Akademisi’nden mezun oldu, klasik müzik besteleri yaptı ve hatta uluslararası festivallerde eserleri seslendirildi.
Bir yandan müzik öğretmenliği yaparken bir yandan ülkesini yönetiyordu. Başkanlık yaptığı dönemde bile müzikten asla vazgeçmeyeceğini söylemişti. Hatta John Lennon için bir opera bestelemek istiyordu ama devlet işleri bu hayaline biraz engel oldu. Dünya liderlerinin önceki meslekleri yazımıza devam ediyoruz.
7. Bar şarkıcısı – Silvio Berlusconi
İtalya’nın sansasyonel başbakanı Silvio Berlusconi, gençliğinde barlarda ve yolcu gemilerinde şarkı söylüyordu. Sahneye ilk adımını Elba Adası’ndaki bir barda attı. Avukatlık eğitimi alsa da müzik tutkusu hiç bitmedi.
Zamanla medya devi oldu, siyasete atıldı ve üç dönem başbakanlık yaptı. Hakkında sayısız skandal ve dava olsa da sevenleri onu hiç yalnız bırakmadı. Hatta istifa ettiğinde, eski çalıştığı bar “Gel, sahnemiz seni özledi” diyerek iş teklif etti!
8. Futbolcu – George Weah
Bir zamanlar “Kral George” olarak anılan Weah, AC Milan’da döktürürken kimse onun ileride Liberya’nın devlet başkanı olacağını tahmin etmezdi. Hem Ballon d’Or ödülünü kazanan ilk Afrikalı, hem de 1996’da “Yüzyılın Afrikalı Oyuncusu” seçilmiş bir efsane.
Futbolu bırakınca rotasını siyasete çevirdi. İlk denemesinde kaybetti ama pes etmedi. 2014’te senatör oldu, 2017’de ise ülkesinin başkanı. Üstelik %60’ın üzerinde oyla! Spordan siyasete geçişin en şaşırtıcı örneklerinden biri.
9. Otobüs şoförü – Nicolás Maduro
Ekonomik krizler, siyasi çalkantılar ve tartışmalı seçimlerle anılsa da Maduro’nun geçmişi oldukça sade: Lise mezunu bile olmayan bir otobüs şoförüydü.
Caracas metrosunda çalışırken sendikal faaliyetlere katıldı, sonrasında Hugo Chávez’in çevresine girdi. 1998’de meclise seçildi, Chávez’in ölümünden sonra ise başkanlık koltuğuna oturdu.
Ne var ki, liderliği süresince Venezuela büyük krizler yaşadı. Ekonomik çöküş, yüksek suç oranları ve halk protestoları… Fırtınalı bir başkanlık hikâyesi.
10. Diş hekimi – Gurbanguly Berdimuhamedov
Diş hekimi olarak başladığı kariyerini, Türkmenistan’ın liderliğine taşıdı. Hatta önceki başkanın özel diş hekimiydi! Sonrasında sağlık bakanı oldu ama ironik bir şekilde görev süresinde ülkenin sağlık sistemi çöktü. Yine de iktidara geldikten sonra bu hataları düzeltmeye çalıştı.
Renkli kişiliğiyle tanınan Berdimuhamedov, hem şifalı bitkiler hakkında kitap yazdı hem de atlar için rap söyledi! Türkmenistan’daki baskıcı yönetimi ise hâlâ tartışma konusu.
Günümüzün en etkili liderlerinden biri olan Mao, hayatının bir döneminde üniversite kütüphanesinde yardımcı olarak çalıştı. Eğitimini tamamladıktan sonra geçim sıkıntısı çeken Mao, Pekin Üniversitesi’nde düşük maaşla kütüphanecilik yaptı. Bu dönemde Marksist ideolojilerle tanıştı ve siyasi kariyerinin temellerini attı.
Bugün Çin’in Komünist geçmişinde onun adı hâlâ çok güçlü yankı uyandırıyor.
12. Katır sürücüsü – James A. Garfield
Garfield, gençliğinde annesine destek olmak için Erie Kanalı’nda katır sürücüsü olarak çalıştı. Katırların çektiği teknelerde bakır cevheri taşınıyordu. Bir rivayete göre, ilk iş gününde katırları kanala düşürdü ama büyük bir soğukkanlılıkla kurtardı.
O yıllarda “hoggee” denilen katır sürücüleri arasında bir yıldızdı! Yine de eğitimine devam etmeye karar verdi ve sonunda ABD’nin 20. başkanı oldu.
13. Profesyonel koruma – Boyko Borisov
Borisov’un kariyeri gerçekten çok yönlü: İçişleri Bakanlığı’ndan özel güvenlik şirketine, oradan başbakanlığa… Eski komünist lider Todor Jivkov’u ve sürgünden dönen eski kralı koruyan bir profesyonel güvenlikçiydi. Bununla da yetinmedi, futbolcu bile oldu! 54 yaşındayken profesyonel bir takımda forma giyerek Bulgaristan’ın en yaşlı oyuncusu unvanını aldı.
14. Altın madencisi – Herbert Hoover
Küçük yaşta girişimciliğe adım atan Hoover, Stanford mezunu bir jeologdu. Öğrenciyken çamaşırhane işine girip para kazandı. Mezun olunca ise… Altın madenciliği!
İlk işi, cevher taşıma arabalarını itmekti. Ardından madencilik mühendisliğine geçti, Avustralya ve Çin’de görev aldı ve sonunda kendi danışmanlık şirketini kurdu. Mütevazı bir başlangıç, büyük bir başarıya dönüştü.
15. Tuhafiyeci – Harry S. Truman
Dünya liderlerinin önceki meslekleri yazımızın sonuna geldik. Truman, I. Dünya Savaşı’ndan sonra arkadaşıyla birlikte Kansas City’de bir tuhafiye açtı. İşleri başta iyi gitse de, savaş sonrası ekonomik kriz onları vurdu ve dükkân kapandı. Yine de bu deneyim, Truman’a iş dünyasının gerçeklerini öğretti.
Sonrasında yargıç, ardından senatör oldu ve sonunda ABD’nin 33. başkanı. Dostu Jacobson ile olan bağı sayesinde İsrail’in tanınmasında bile etkili oldu.
