Hava kirliliği nedeniyle yıllık 7 milyona yakın insan hayatını kaybediyor. Bu nedenle hava kirliliği, günümüzün en büyük çevre problemlerinden biri olarak kabul ediliyor. Her yıl dünya çapınca birçok ülke ve şehrin havası değerlendirilerek analiz ediliyor. Geçtiğimiz yıl da 117 ülke ve 6475 şehir analize dahil edildi. 2021 yılı Dünya Hava Kirliliği Raporu’na göre Türkiye, hava kirliliği sıralamasında 46. sırada yer alıyor. Türkiye’yi Avrupa bölgesinde inceleyen raporda, bölgenin havası en kirli kenti Iğdır oldu. Detaylara birlikte bakalım.
Dünya Hava Kirliliği Raporu, İsviçre merkezli hava kalitesi teknoloji şirketi IQAir tarafından her yıl yayınlanıyor
Şirket, hava kirliliğini ölçerken metreküp başına düşen ince parçacıklı madde (PM2.5) yoğunluğu ölçümlerini temel alıyor. Rapor hazırlanırken Dünya Sağlık Örgütü’nün düzenli olarak güncellediği kirlilik eşik değeri kullanılıyor. Son rapora göre dünya çapındaki şehirlerin %97’sinde bu eşik aşılmış durumda. Yani Dünya Sağlık Örgütü’nün standartlarına göre incelenen 6475 şehirden sadece 222’si 2021 yılında temiz hava soludu.
Rapora göre Türkiye’deki PM2.5 yoğunluğu, Dünya Sağlık Örgütü’nün standart değerlerinin 3 ile 5 kat üzerinde
Bir kentte temiz hava solunabilmesi için PM2.5 değerinin en fazla 5 μg/m olması gerekiyor. Türkiye’de ise bu değer ortalama 20 μg/m olarak ölçüldü. Bu oranla Türkiye, Avrupa bölgesinde gösterilen 42 ülke arasında havası en kirli 7. ülke oldu. Bu sonuçlarda geçtiğimiz yıl çıkan orman yangınlarının etkili olduğu düşünülüyor.
Raporun Türkiye’nin Avrupa bölgesinde incelendiği kısmında, Iğdır 66 μg/m değerle bölgenin havası en kirli şehri oldu
Iğdır’ı Rusya’nın Krasnoyarsk kenti, Sırbistan’ın Yeni Pazar şehri ve Bosna Hersek’in Foča kenti izliyor. Beşinci sırada ise yine Türkiye’den bir kent bulunuyor. Rapora göre 44.4 μg/m yoğunluğuyla Düzce, Avrupa’nın havası en kirli 5. kenti.
Türkiye özelinde havası en kirli şehirler sıralaması ise şöyle: Iğdır, Düzce, Erzurum, Konya, Erzincan, Kahramanmaraş, Kayseri, Amasya, Çorum, Bursa.
Rapora göre, hava kirliliği en fazla nüfusun kırılgan kesimlerini etkiliyor
Örneğin 2021 yılında 5 yaş altındaki yaklaşık 40 bin çocuğun ölüm sebebi olarak kirli hava gösterildi. PM2.5 parçacıklarının bazı solunum yolu hastalıklarına ve akciğer kanserine neden olabileceği belirtiliyor.
