Ekim 2016 tarihinde aramızdan ayrılan Nobelli İtalyan oyun yazarı ve yönetmen Dario Fo, yaşamı boyunca kaleme aldığı tiyatro eserlerinin tamamında yaşadığı sistemin bozukluklarına karşı pek çok şey söyledi. Onun ideali yalnızca muhalif işler ortaya koymak değildi. Aynı zamanda değişimi, bununla birlikte dönüşümü hayata geçirmek en büyük eylem biçimiydi. Çünkü Fo, tiyatro yapıyordu ve yazdığı oyunlar tüm dünyayı etkilemiş, kendi içerisinde farklı bir kanal açarak ilerlemeye başlamıştı.
Fo‘nun cümlelere sığdırdığı, her biri bozuk düzenin karşısında alaycı birer nanik gibi duran sözlerini sizler için derledik.
1. “Gırtlağımıza kadar boka battığımız doğru; bu yüzden başımızı dik tutarak yürüyoruz.”
2. “Delirmeyeceğiz. Buradayız. Sümerce ilk dize tablete kazındığından beri buradayız. İlk mağara resmi duvara çizildiğinden beri buradayız. On bin yıldır buradayız. Hiçbir yere gitmiyoruz. Susmuyoruz. Siz de susmayın…”
3. “Olumlu bir şey var ki o da yapabileceğimizi sonuna kadar yapıyor ve bırakmıyoruz. Çok insan görüyorum ki teslim olmuyor ve çözüm bulmak için çalışıyor. Sadece varlığını sürdürmek değil yeni yaklaşımlar da ortaya koymak gerekiyor.”
4. “Özgürlük. Tüm engellerden ve zincirlerden kurtulmuş olmak. Hayatımızdan çalan rezaletlerden, esaretlerden ve ikiyüzlülükten. Yeniden kendi hayatımızın sahibi olmak. İşte benim ülkem için tek dileğim bu…”
5. “Sanatı siyasetten ayırmamak ve ayrıca denenmesi gereken her şeyi de denemek gerekir. Bu nedenle kendimi ortaya attım…”
6. “Kültüre ve bilgiye dayanan sağlam ve dayanıklı bir sistem olmazsa ve halkın bilincinde eşitlik, özgürlük ve adalet yerleşmemişse her şey yıkılıverir gider.”
7. “Kanunları istismar eden, yolsuzluk yapan çok kişi var. Belli bir isim vermenin çok faydası yok. Hepsi böyle. Etrafınıza bakın ilk gördüğünüz onlardan biri olacak. Kesin karışmıştır burada bir yerlere de…”
8. “Tüm bu ipleri elinde tutanlar oyun içinde oyun oynuyorlar. Medya, televizyonlar ve diğerleri aracılığıyla, bütün güçleriyle halkın kendi kendilerinin sebep olduğu şartların içinde yaşamayı kabulünü sağlamaya çalışıyorlar…”
9. “Sanat kirlidir, bozuktur. Saf ve temiz sanat olamaz, çünkü sanat yaşama kuvvetli bağlarla bağlıdır…”
10. “Çok güvenli görünüyorsunuz! Fakat sanmayın ki bu böylece devam edecek! Öfke ve nefret büyük geminizin makine dairesinde terden geberenlerle birleşecek, biliyorum…”
11. “Gardiyanlar, yargıçlar, politikacılar, hiçbiriniz umurumda değilsiniz. Asla beni delirtemeyeceksiniz!”
12. “Burjuvazinin kölesi olmaktansa, proleteryanın köpeği olurum.”
