Ulu Önder Mustafa Kemal Atatürk, 10. Yıl Söylevi’nde ulusuna “Yurttaşlarım! Az zamanda çok ve büyük işler yaptık. Bu işlerin en büyüğü, temeli Türk kahramanlığı ve yüksek Türk kültürü olan Türkiye Cumhuriyeti’dir.” sözleri ile sesleniyordu. Türk milleti kanlı çatışmalardan, yıkıcı savaşlardan galip ayrılmış, mücadelelerin en zorlusuna girişmiş, en büyük eserini, 100. yaşını kutlamaya hazırlandığımız Türkiye Cumhuriyeti’ni inşa etmişti. Tarihte eşi benzeri olmayan fedakarlıkların ve kahramanlıkların üzerine inşa edilen, milletinin sarsılmaz azmi ile yükselen cumhuriyet, yepyeni ve çağdaş değerler yaratıyor, uzun yıllardır karanlıkta kalan Anadolu’nun üzerinde berrak bir ışık gibi yükseliyordu. Cumhuriyetin değerleri ve kazanımları, Türk milletinin makus talihini tersine çeviren en önemli unsurlar olarak tarih sahnesindeki yerini alıyordu.
Cumhuriyetin değerleri, kimi zaman geçmişin taassubunu yırtarcasına haykıran bir kadın sesinde, bazen bütün bir neslin kaderini değiştirecek olan bir yasada, kimi zaman bir şairin dizelerinde, kimi zaman bir sinema filminde somutlaşıyordu. Cumhuriyet ortaya çıkardığı düşünce biçimiyle, insanları, yapıları ve kurumlarıyla kısacası maddi ve manevi tüm değerleriyle millî kültürümüzü, muasır medeniyet seviyesinin üstüne çıkarma mücadelemizin en önemli aracı olmaya devam ediyor. İşte bu hususta Koç Holding, “Cumhuriyetin 100 Değeri” isimli bir proje hayata geçirdi. Proje kapsamında her gün Cumhuriyet tarihimizdeki maddi-manevi değerleri ve hikayelerini paylaşılıyor. Elbette Cumhuriyetimizin tüm değerlerini tek bir listede paylaşmak imkansız. Ancak bu özel seçkide yer alan cumhuriyetin değerleri ve bazı hikayeleri sizin için bir araya getirdik.
1. Afife Jale, ilk kadın tiyatro sanatçısı
2. Tevhid-i Tedrisat Kanunu, 1924
3. Türk sporcuların ülkemizi ilk kez olimpiyatlarda temsil etmesi – 1924
4. Musiki Muallim Mektebi, 1924
5. Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi, 1925
6. Türk Tayyare Cemiyeti (Türk Hava Kurumu), 1925
7. Miladi takvimin kabulü, 1925
8. Medeni Kanunun kabulü, 1926
9. İlk şeker fabrikasının açılışı (Alpullu), 1926
10. Dünyanın ilk seyyar sergisi, 1926
11. İstanbul Radyosu, 1927
12. Gazi Koşusu, 1927
13. İlk genel nüfus sayımı, 1927
14. Devlet Demiryolları ve Limanları İdare-i Umumiyesi, 1927
15. İlk çağdaş ruh ve sinir hastalıkları hastanesi, 1927
16. Cumhuriyet tarihinin ilk kâğıt parası basıldı, 1927
17. 23 Nisan, Ulusal Egemenlik ve Çocuk Bayramı olarak kutlandı, 1927
18. Millet mektepleri açıldı, 1928
19. Türk Eğitim Derneği kuruldu, 1928
20. Taksim Cumhuriyet Abidesi yapıldı, 1928
21. Ankara Etnografya Müzesi açıldı, 1928
22. Sadiye Hanım ilk kadın belediye başkanı oldu, 1930
23. Ankara-Sivas demir yolunun açılışı, 1930
24. İlk sesli ve şarkılı Türk sinema filmi, İstanbul Sokakları, 1931
25. Türkiye Cumhuriyeti Merkez Bankası açıldı, 1931
26. Türk Tarih Kurumu kuruldu, 1931
27. Keriman Halis dünya güzeli seçilen ilk Türk kadın oldu, 1932
28. Halkevlerinin kuruluşu, 1932
29. Türk Dili Tetkik Cemiyeti (Türk Dil Kurumu) kuruldu, 1932
30. Gül Esin Hanım ilk kadın muhtar oldu, 1933
31. Varlık dergisinin ilk sayısı yayınlandı, 1933
32. İstanbul Üniversitesi açıldı, 1933
33. Sümerbank kuruldu, 1933
34. Onuncu Yıl Marşı bestelendi, 1933
35. Lüküs Hayat Opereti sahnelendi, 1933
36. Uluslararası alanda ödül alan ilk Türk filmi Leblebici Horhor Ağa yayınlandı, 1933
37. Soyadı Kanunu ilan edildi, 1934
38. İlk Türk operası Özsoy sahnelendi, 1934
39. Alacahöyük kazı çalışmalarının başlangıcı, 1935
40. Ankara Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi kuruldu, 1935
41. Maden Tetkik ve Arama Genel Enstitüsü açıldı, 1935
42. Cumhuriyetin ilk barajı Çubuk inşa edildi, 1936
43. İstanbul Resim ve Heykel Müzesi açıldı, 1936
44. Hulusi Behçet “Behçet” hastalığını keşfetti, 1937
45. Laiklik prensibinin anayasaya eklenmesi, 1937
46. Kardemir Demir-Çelik Fabrikası açıldı, 1937
47. Hatay’ın ana vatana katılması, 1939
48. Semiha Berksoy, Avrupa’da sahne alan ilk Türk kadın opera sanatçısı oldu, 1939
49. Köy Enstitüleri açıldı, 1940
50. Cahit Arf “Arf değişmezini” buldu, 1941
51. Aydın Sayılı, dünyanın ilk bilim tarihi doktoru oldu, 1942
52. Türkiye, Birleşmiş Milletlere üye oldu, 1945
53. Milli Kütüphane açıldı, 1946
54. Müzeyyen Senar Lido Müzikholü’nde sahne aldı, 1947
55. Harika Çocuk Yasası yürürlüğe girdi, 1948
56. Türkiye, İnsan Hakları Evrensel Bildirgesi’ni kabul etti, 1949
57. Nazım Hikmet, Uluslararası Barış Ödülü’nü aldı, 1950
58. İlk televizyon yayını, 1952
59. Anıtkabir’in inşası tamamlandı, 1953
60. Türk Milli Futbol Takımı ilk kez Dünya Kupası’na katılma hakkı kazandı, 1954
61. Hatice Nüzhet Gökdoğan, Türkiye’nin ilk kadın dekanı oldu, 1954
62. Orta Doğu Teknik Üniversitesi açıldı, 1956
63. Oktay Sinanoğlu, Yale Üniversitesinin 20. yüzyıldaki en genç profesörü oldu, 1963
64. Antalya Altın Portakal Film Festivali ilk kez düzenlendi, 1964
65. Boğaziçi Köprüsü açıldı, 1973
66. Zeki Müren Royal Albert Hall’da konser veren ilk Türk sanatçı oldu, 1976
66. Feza Gürsey Oppenheimer Ödülü’nü kazandı, 1977
67. Güneydoğu Anadolu Projesi başlatıldı, 1977
68. Hülya Şenyurt, olimpiyatlarda madalya kazanan ilk Türk kadın sporcu oldu, 1992
69. Gazi Yaşargil yüzyılın beyin cerrahı seçildi, 1999
70. Aziz Sancar Nobel Ödülü kazandı, 2015
71. A Milli Kadın Voleybol Takımı dünya şampiyonu oldu, 2023
Kaynak: 1
