Corona virüsü tüm dünyaya yayılım gösterdi. Dünya genelinde yüz binlerce kişiyi etkileyen virüsün yayılmasını önlemek için ülkeler farklı stratejiler geliştiriyor. Şüphesiz bu konuda en iyi stratejilerden birini uygulayan ülke corona virüsün ortaya çıktığı Çin’di. Çin, vakalar yayılmadan karantina uygulamasına başladı ve birkaç ay boyunca süren karantina sonucunda vakalarda azalma görüldü. Çin yönetimi geçtiğimiz günlerde karantina uygulamasının 8 Nisan’da kaldırılacağını duyurdu. İngiltere ise başta uyguladığı “sürü bağışıklığı” stratejisiyle eleştirilerin hedefi olmuştu. Peki ülkelerin corona virüsünün yayılmasını önlemek amacıyla uyguladığı stratejilerden hangisi daha başarılı? İşte corona virüsünün yayılmasını önlemede başarılı olan 5 strateji…
Dünya çapında yayılım gösteren corona virüsü nedeniyle, pek çok şehir ve ülke karantina altında. Spor etkinlikleri ve kültürel faaliyetler ertelendi. Şirketler ve mağazaların bazıları ise kapandı
Avrupa, şu an salgının merkezi haline geldi. Virüs yayılmaya devam ediyor ancak bazı ülkeler salgının yayılımını kontrol altına almayı başarmış durumda
Bu ülkeler arasında Çin, Güney Kore, Tayvan ve Hong Kong bulunuyor. Peki bu ülkeler salgını nasıl kontrol altına aldı?
1. Oldukça fazla sayıda test yapıldı
Dünya Sağlık Örgütü (WHO) salgının yayılma hızını kontrol altına alma konusunda erken teşhisin en temel unsurlardan biri olduğunu söylüyor. Johns Hopkins Üniversitesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Tolbert Nyenswah; “Kaç kişinin etkilendiğini bilmiyorsanız virüsün gerçek etkisini de bilemezsiniz ve uygun önlemleri de alamazsınız” dedi.
ABD’deki Temple Üniversitesi’nden Epidemiyoloji Öğretim Üyesi Prof. Dr. Krys Johnson da bu görüşe katılıyor.
Güney Kore’de günde yaklaşık 10 bin kişiye test yapılıyor. ABD’de ise neredeyse 2 haftada bu kadar test yapılıyor. WHO yetkilileri, semptom gösterenlerin test edilmesinin salgının yayılmasında önemli bir rol oynadığını söylüyor.
WHO Genel Direktörü Tedros Adhanom Ghebreyesus, kısa bir süre önce düzenlediği basın toplantısında, “Tüm ülkeler için çok basit bir mesajımız var: test yapın, test yapın, test yapın. Bütün ülkelerin şüpheli vakalara test yapabilecek kapasitesi olmalı. Gözü kapalı bir şekilde bu küresel salgınla mücadele edilemez” dedi.
Uzmanlar sadece ağır semptom gösteren kişiler için test yapılıp, diğer kişilere test yapılmamasının hastalığı yayacağı görüşünde. Bu nedenle mümkün olduğunca çok kişiye test yapılması gerekiyor.
2. Virüsü taşıyan kişilere sıkı bir karantina uygulandı
Çin ve Güney Kore, hastalığın teşhis edilmesi ve karantina uygulamasında çok iyi bir iş çıkardı. Çin’in salgın başladığı andan itibaren önce Wuhan’ı ardından da diğer şehirleri karantina altına aldığı biliniyor. Bu süreçte ise insanların dışarı çıkmasını önlemek için kapılar mühürlendi. Vatandaşlara yemekler görevliler tarafından verildi. Tek bir kişinin dahi dışarı çıkmasına izin verilmedi. Bu başarılı strateji sayesinde Çin, virüsün yayılmasını önledi ve var olan vakaların tedavisine yoğunlaştı. Binlerce insan hayatını kaybetti, ağır kayıplar verildi ancak Çin, bu salgını 3 ay gibi kısa bir sürede atlattı.
Temple Üniversitesi Epidemiyoloji Öğretim Üyesi Prof. Dr. Krys Johnson; test yapılmasının yalnızca hasta olanların tecrit edilerek virüsün yayılmasını engellemekle kalmadığını, aynı zamanda henüz semptom göstermeyen ancak hastalığın erken aşamalarında olan potansiyel vakaların tespit edilmesi için de büyük önem taşıdığını belirtti.
Tayvan, Singapur ve Hong Kong ise daha farklı bir yaklaşım benimsedi. Bu ülkeler, şüpheli vakaları kendi evlerinde tecrit altına aldı ve bu karantinanın ihlali durumunda 3 bin doları aşan para cezaları getirdi.
Johns Hopkins Üniversitesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Tolbert Nyenswah, Tayvan ve Singapur’da virüsü kapan kişilerle mülakatlar yaparak, güvenlik kamerası kayıtları incelenerek ya da ulaşım ağı kullanımları takip edilerek hastalığı kapan kişilerin temas kurduklarının tespit edildiğini söyledi.
Nyenswah; “12 Mart itibarıyla Hong Kong’da 445 şüpheli vaka vardı. Ancak virüsü taşıdığı düşünülen kişilerin temas kurduğu 14 bin 900 kişiye test yapılmış ve bunların 19’unun virüsü taşıdığı tespit edilmişti” dedi.
3. Ülkelerin iç denetimi kuvvetliydi ve hızlı bir şekilde harekete geçildi
Dünya tarihinde şu ana dek pek çok farklı salgın yaşandı. Bunlardan biri de Batı Afrika’daki Ebola salgınıydı. bu salgın sırasında orada çalışmalarını sürdüren Prof. Dr. Nyenswah gözlemlerini paylaştı. Nyenswah; “Bir virüsün yayılmasının kontrol altına alınmasındaki en temel unsurlardan biri; salgının nüfusun büyük bir bölümüne ulaşmasından önce hızlı bir şekilde hareket etmek.” dedi.
Nyenswah; “Tayvan ve Singapur gibi örnekler, yeni vakaların tespiti ve izole edilmesinin yayılımı kontrol altına almakta çok hayati önem taşıdığını gösteriyor” yorumunda bulundu.
Journal of the American Medical Association dergisinde yayımlanan bir makalede ise bu konuyla ilgili olarak Tayvan’ın corona virüsü konusundaki başarısının arkasında 2003 yılında salgın kontrol merkezinin kurulması gibi bir hazırlığın olmasından bahsedildi. Ülke, bu tip bir salgın hastalıkla mücadele için son derece hazırdı. Öte yandan Çin’de de süreç oldukça planlı ve iyi yönetildi. Çin daha önce de SARS gibi benzer hastalıklarla boğuştuğu için salgın hastalıklar konusunda deneyimliydi.
Nyenswah; “Salgının erken aşamalarında harekete geçmeye hazır olmak ve bunu hızlı bir şekilde yapabilmek kritik önem taşıyor. Avrupa ve ABD’nin hazır olmadığını ve harekete geçmekte de ağır kaldığını gördük” dedi.
Hong Kong, 3 Ocak’ta gümrük kapılarına termal kamera yerleştirdi ve hemen ardından da gelen tüm turistlerin 14 gün karantinaya alınması uygulamasına başladı. Aynı zamanda doktorlara Wuhan’a seyahat etmiş olan ve ateş ya da akut solunum yolu enfeksiyonu semptomları gösteren herkesi bildirme zorunluğu getirildi.
Ülkelerdeki bu stratejik yaklaşımlar ve kayıpların oranları bu tarz kriz durumlarında zamanlamanın ve hızlı hareket etmenin ne kadar önemli olduğunu gösteriyor.
4. Sosyal mesafe kuralına uyuldu
Hastalığın ülkede tespit edilmesinin ardından hastalığın kontrol altına alınması bir hayli zorlaşıyor. Bu nedenle virüs ülkeye gelmeden gerekli önlemlerin alınması ve hazırlık yapılması gerekiyor. Tabii ki bu süreçte yapılabilecek en ufak bir hata, İtalya’daki gibi ağır kayıpların yaşanmasına neden olabilir.
Hong Kong ve Tayvan ise, halkın genelinin korunması için en etkili yöntem olarak hızlı şekilde sosyal mesafelendirme uygulamasına geçti. Hong Kong, Ocak ayı sonundan halktan evden çalışması çağrısı yaptı, okullar tatil edildi ve tüm sosyal etkinlikler iptal edildi.
Singapur okulları kapatmadı ancak günlük olarak tüm öğrenci ve öğretim kadrosu üzerinde testler yaptı, bu kişiler gözlem altında tutuldu.
5. Hijyen önlemleri ve uygulamaları
Virüs ortaya çıktığı andan beri en önemli konunun hijyen olduğuna dikkat ediliyor ve hijyen kurallarına uyma çağrısı yapılıyor. Dünya Sağlık Örgütü, ellerin düzenli olarak yıkanması ve hijyen seviyesinin yüksek tutulmasının virüsün bulaşmasının engellenmesinde kritik rol oynadığını belirtiyor. Tabii ki Asya ülkeleri bu konuda daha önce yaşadıkları SARS salgını nedeniyle deneyimli. Asya ülkelerinde yaşayanlar, hijyen kurallarına dikkat etmenin insanların hasta olmasını ve diğerlerine bulaştırmasını engelleyeceğini biliyordu.
Singapur, Hong Kong ve Tayvan’da ise sokakta antibakteriyel jellerin olduğu istasyonlar bulunuyor ve maske kullanımı oldukça yaygın bir uygulama. Hatırlayacağınız üzere Türkiye’de de metrobüs duraklarına dezenfektanlar yerleştirilmiş ancak bazı duraklarda bulunanlar çalınmıştı.
Kaynak: 1
