Düşünün ki yetişkin dünyaya adımınızı atmış bir yazarsınız ve dili, kurguyu öyle bir şekilde tasarlayacaksınız ki metniniz direkt çocuklara hitap etsin. Kolay iş değil. İlkokul yıllarında gerek eğitim kurumu gerekse çevremizin bize sunduğu kimi okuma önerileri de aslında o yaşlarımıza hitap etmiyor. Bir eserin “masal” olması, karakterlerinin çocuklardan oluşması onları çocuk kitabı yapmasa da böyle yanlış bir yaklaşım var. Çocuk kitabı yazmak belki de en zor işlerden biri; zira onları kötü yönde etkilememek, aslında belki de pedagojik eğitim de alarak yazmak gerekir. İlaveten çocuk kitaplarındaki görsel skandallar da düşündürücü bir diğer konu. Eğer bir ebeveynseniz siz de bu listeyi göz önünde bulundurarak çocuklarınıza alacağınız kitapları iyice araştırın. İşte çocuklara okutulan korkunç kitaplar.
1. Stephen King – Mahşer
Bilim kurgu, kıyamet, insanlığın sonu gibi temalara sahip bir kitap. Çeşitli biyolojik denemeler yapılan bir kurumdan bir kişi kaçmayı başarır ama ardından insanlığın yüzde doksan dokuzunu yok edecek bir mikrobu bularak yaymaya başlar. İyi ile kötünün mücadelesi King’e özgü bir fantazya ile harmanlanarak ortaya bu roman çıkar.
2. Jose Mauro De Vasconcelos – Şeker Portakalı
Boks antrenörlüğü, garsonluk, modellik gibi çeşitli işlerde çalışmış ve yoksul, hüzünlü bir çocukluk geçirmiş yazarın başyapıtıdır ve kendinden de yoğun izler taşır. Eserin başkişisi olan Zeze yoksul bir ailede büyüyen, muazzam hayal gücüne sahip bir çocuktur. Onun maceraları romanın konusunu oluşturur. Otokrat bir aile yapısına sahip Zeze önemsediği değerleri dışarıda aramaya başlar ve sayısız maceranın içine düşer. Başkarakteri bir çocuk olup da çocuk romanı olmayan bir eserdir.
3. Mary Shelley – Frankenstein
Sayısız defa filme uyarlanmış bir başyapıt olan Frankenstein genelde bir korku, vampir romanı olarak hatırlanır. Romanın ana karakteri Victor Frankenstein insanlığın acılarına, hastalıklarına son vermeyi amaçlayarak onu yeniden yaratım sürecine sokmak ister. Çeşitli ceset parçalarını birleştirerek ortaya çıkardığı yaratıktan kendisi de korkar ve kaçar. Yaygın söylentilerin aksine Frankenstein yaratığın değil onu yaratan kişinin adıdır, yaratığımızınsa bir adı aslında yoktur.
4. Michael Ende – Momo
Diğerlerine kıyasla daha hafif diyebileceğimiz bir eser olsa da çocuklara yönelik değildir. Momo adlı küçük kız, romanın başkahramanıdır ve kentin izbe yerlerinde yaşamını sürdürür. Bir gün hayaletvari bir topluluk olan “duman adamlar” ortaya çıkar ve insanların zamanını çalmaya niyetlenirler. Onları durduracak tek kişi ise Momo’dur.
5. Kemalettin Tuğcu – Üvey Anne
Bir nesli derinlemesine etkilemiş olan “Üvey Baba” dizisinin uyarlandığı kitabın da yazarıdır Tuğcu. Yazarın eserlerinde kötülüğe maruz kalan çocukları sık görürsünüz. Burada da esere aynı tema hâkimdir. Üvey Anne eseri de bize içinde çocuk kahramanların olduğu her kitabın çocuklara yönelik olmadığını, olmaması gerektiğini tekrar hatırlatır.
6. Ömer Seyfettin – Yüksek Ökçeler
Türk edebiyatında kısa hikâyenin temellerini atan Ömer Seyfettin’in bu hikâyeciğinde hırsızlık, çocuk yaşta evlendirilme, dul kalma gibi temalarını görebilirsiniz. Hatice Hanım’ın on üç yaşındayken altmış altı yaşındaki bir ihtiyarla evlendirilmesi, ihtiyarın kısa süre sonra yaşamını yitirmesi ve Hatice Hanım’ın evlilikten tiksinerek yalısında geçirdiği uzun yıllar öykünün konusu. Aynı zamanda yalıda çalışanların yaptıkları hırsızlıklar ve Hatice Hanım’ın bu duruma verdiği tepkileri de eserde görebilirsiniz.
7. Binbir Gece Masalları
Bir Arap masalı olan eser birçok âlimin araştırmalarına rağmen hâlâ anonim olarak bilinir. Despot bir hükümdar olan Şehriyar’ın her gün genç, güzel bir kadınla beraber olup ertesi sabah onları öldürdüğü bilinir. Bir gün sıra Şehrazat’a da geldiğinde o ölmemek adına hükümdara her gece bir masal anlatır. Türkçe tercümelerinde müstehcen kısımları genellikle atılsa da oldukça cinsel unsur ve şiddet barındırdığı hepimizin malumudur.
8. Gülten Dayıoğlu – Ben Büyüyünce
Klasik çocuk romanlarının yazarı olarak bilinen Gülten Dayıoğlu’nun bu eseri kan davasının anlatıldığı bir eserdir. Bir köyde yaşayan Sınıkçılar ile Ayıngacılar adlı iki ailenin kırk yıllık kan davaları öldürme, intikam, cinayete azmettirme gibi konular etrafında teşekkül eder.
9. Duran Yılmaz – Keloğlan Ak Ülke
Bu “çocuk” masalında karşımıza çıkan şey son dönemlerde de gündemdeydi. Kitapta yer alan Hızır karakteri masaldaki kıza cinsel istismarda bulunur, onu tehdit eder. “Çocuk kitabı” olarak tanıtılan bu kitapta “Artık sen benim karım oldun” ya da “Ağabeyine söylersen gebe kalırsın” gibi ifadeler yer alıyor.
10. Ömer Seyfettin – Kaşağı
Gelelim ilkokul kitaplarında görebileceğimiz ama kimsenin çocukken okumaktan memnun olmadığı bir öyküye. Ömer Seyfettin Türk kısa öykücülüğünün önemli temel taşlarından biridir, buna şüphe yok. Fakat diğer öyküleri gibi Kaşağı öyküsünde de vicdan azabı, ölüm, aile içi şiddet gibi temalar hâkim. Konusu kabaca; kaşağıyı kıran büyük kardeşin, korkudan suçu kardeşi Hasan’a atması ve akabinde gelişen olaylar. Despot ve otoriter bir babaya sahip olan bu çocukların ceza korkusundan dolayı yalan söylemeleri oldukça doğal. Ancak öyküde suçu kardeşine attığı ve kardeşi de o dönemde öldüğü için ömür boyu vicdan azabı çeken bir birey var. Çocukların hayal dünyası için pek de iç açıcı bir konu olmasa gerek.
