ListeList
  • Ana Sayfa
  • Gündem
  • ListeList Özel
  • Alışveriş
  • Yaşam
  • Sinema
  • Seyahat
  • Diğer
    • Edebiyat
    • Sağlıklı Yaşam
    • Kadın
    • İş Yaşamı
    • Tiyatro
    • Hayvansever
    • Spor
    • İstanbul
    • Koronavirüs
    • Tarih
    • Müzik
    • Astroloji
    • Ekoloji
    • Tasarım
    • Dizi
    • Oyun
    • Teknoloji – Bilim
    • Yeme – İçme
    • Pürtelaş
    • Testler
    • Video
  • Yazı Gönder
Sonuç bulunamadı
Tüm sonuçları görüntüle
  • Ana Sayfa
  • Gündem
  • ListeList Özel
  • Alışveriş
  • Yaşam
  • Sinema
  • Seyahat
  • Diğer
    • Edebiyat
    • Sağlıklı Yaşam
    • Kadın
    • İş Yaşamı
    • Tiyatro
    • Hayvansever
    • Spor
    • İstanbul
    • Koronavirüs
    • Tarih
    • Müzik
    • Astroloji
    • Ekoloji
    • Tasarım
    • Dizi
    • Oyun
    • Teknoloji – Bilim
    • Yeme – İçme
    • Pürtelaş
    • Testler
    • Video
  • Yazı Gönder
Sonuç bulunamadı
Tüm sonuçları görüntüle
ListeList
Sonuç bulunamadı
Tüm sonuçları görüntüle

Ana sayfa » Tarih » Dünyanın İlk Aşı Pasaportu: Çiçek Hastalığı Salgınında Aşı İzi Gösterme Zorunluluğu

Dünyanın İlk Aşı Pasaportu: Çiçek Hastalığı Salgınında Aşı İzi Gösterme Zorunluluğu

20 yüzyılın başlarında ABD'de yaşayan herkes kamusal alana girmeden önce aşı izini göstermek zorundaydı.

Cansu Saçı Yazar: Cansu Saçı
16 Mayıs 2021
Kategori: Tarih
Google Haberler'de ListeList'e Abone OlGoogle Haberler'de ListeList'e Abone Ol
0
Share on FacebookShare on Twitter

Çiçek hastalığının tarihi geçmişi binlerce yıl öncesine dayanıyor. Tarihin her döneminde, dünyanın her bölgesinde görülen bu hastalık, gelmiş geçmiş en ölümcül salgın hastalıklardan biri kabul ediliyor. Çiçek semptomları arasında yüksek ateş, sırt ağrısı, titreme ve kusma gibi belirtiler bulunuyor. Aynı zamanda virüsle enfekte olan hastanın tüm vücudunda ağır bir deri döküntüsü ortaya çıkıyor. Poxvirus grubundan bir virüsün neden olduğu bu hastalık, hava yolu ve temas ile kolayca bulaşabiliyor. Bu nedenle ilk vaka görüldükten sadece birkaç hafta sonra hastalık, büyük bir salgına dönüşebiliyordu. Çiçek aşısı üretilene kadar tarihte birçok salgın dönemi yaşandı.

Hiç kuşkusuz salgın dönemlerinin en kötüsü geçtiğimiz yüz yıl ortaya çıktı. 20. yüzyılda çiçek hastalığı nedeniyle tam 300 milyon kişi hayatını kaybetti. En kötü etkilenen ülkelerin başında ise Amerika Birleşik Devletleri geliyordu. Hastalığın yayılmasını azaltmak için müthiş bir aşı kampanyası başlamıştı. İnsanlar, kamusal alana girerken çiçek aşısı izlerini yetkililere göstermek zorundaydı. İşte tarihin ilk aşı pasaportu böyle bir atmosferde ortaya çıktı. Gelin, detaylara birlikte bakalım.

20. yüzyılın başında Amerika Birleşik Devletleri tam anlamıyla çiçek hastalığı salgınının pençesine düştü
çiçek aşısı

Hükümet, 1899’dan 1904 yılına kadar 164.283 çiçek vakası görüldüğünü iddia ediyordu. Ancak sağlık yetkilileri bu sayının beş kat daha fazla olduğunu söylemekte ısrar etmekteydi. Çiçek virüsü o kadar hızlı bulaşıyordu ki yetkililer sadece aşılama yapılırsa bu salgının biteceğini belirtiyordu. Bu nedenle ülke genelinde bir aşılama kampanyası başladı. İşe ve okula gitmek, trene binmek ve hatta tiyatro bileti alabilmek için resmi aşı sertifikası gerekiyordu.

Zorunlu aşılama uygulaması, kişisel özgürlüklerini savunan birçok aşı karşıtı Amerikalıyı kızdırmıştı. Sağlık görevlileri, zorunlu aşı için genellikle bir polisin refakatiyle kapı kapı dolaşmaya başladı. Bazı aşı karşıtı aktivistler ise sahte aşı sertifikalarıyla yetkilileri kandırmaya başlamıştı. Bir süre sonra yetkililer sahte sertifikalar düzenlendiğini tespit etti. Geriye yapılacak tek bir şey kalıyordu. İnsanlardan fiziksel kanıt yani aşı izi göstermeleri talep edilecekti.

Çiçek aşısı ilk defa 18. yüzyılın sonunda Edward Jenner tarafından geliştirildi. Jenner’ın tekniği 20. yüzyıla kadar sayısız değişikliğe uğradı

çiçek aşısı

Çiçek aşısı, kol derisinin neşter ya da bıçakla kaldırılmasıyla yapılıyordu. Aşı olan kişinin kolundaki yara büyük bir kabuk oluşturuyordu. Yara iyileşip, kabuk düştükten sonra bölgede iz kalıyordu. Böylece yetkililer kimin aşı olup olmadığını kolaylıkla saptayabiliyordu. Aşının yapılma şekli son derece acımasızdı. Aşı karşıtları, böyle bir uygulamanın tetanoza yakalanma riskini artırdığını düşünüyordu. Bu nedenle çiçek aşısından kaçmaya çalışan birçok insan vardı. En yaygın taktik ise sahte aşı sertifikası almaktı. Devlet okullarına giden çocuklar aşılanmak zorundaydı. Toplu taşıma araçlarına aşı sertifikası göstermeden binilmiyordu. Ancak ebeveynler, küçük çocukların çiçek aşısı için uygun olmadığını düşünüyordu. Bu nedenle sahte aşı sertifikası ticaretinde adeta patlama yaşanmıştı.

New York ve Boston gibi şehirlerde çiçek virüsü ölümcül bir hızla yayılıyordu. Sağlık çalışanları, aşılama emrine uymayan vatandaşlara polis eşliğinde aşı yapıyordu

Aşılamaya karşı direniş o kadar yaygındı ki sağlık çalışanları bu durumdan çok sıkılmıştı. Bu nedenle artık aşı sertifikaları görmezden geliniyordu. Yetkililer, vatandaşlardan doğrudan yara izini göstermelerini talep ediyordu. 1901 yılında Chicago’nun en saygın doktorlarından Dr. James Hyde, vatandaşları ellerinden gelen her şeyi yapmaya çağıran bir yazı kaleme aldı. Bu yazıda aşı izlerini, kamusal alanlara giriş bileti yani “pasaport” olarak kullanmayı öneriyordu. Dr. Hyde’ın önerisi gerçekten çabuk dikkate alındı. Sağlık ve güvenlik görevlileri için aşı izi artık pasaport niteliği taşıyordu.

Aşı pasaportunu göstermeyen kişiler o an olduğu yerde aşılanıyordu

1903 yılında geldiğinde bir kararnameyle aşı izi olmayanların çalışması tamamen yasaklandı. O yıl yasaklar peş peşe geldi. Ancak aşılama karşıtı gösteriler hiçbir zaman dinmedi. Fakat artık sahte aşı sertifikası üretilemiyordu. Bu sefer insanlar kezzap olarak bilinen nitrik asitle kollarında yara izi oluşturmaya başladı. Aşı pasaportunun sahtesi her ne kadar acı verici olsa da insanlar yetkilileri bu şekilde  kandırmayı başarıyordu.

Kaynak: 1

PaylaşTweetleGönder
Cansu Saçı

Cansu Saçı

Fikrinden yansıyanları yazar.

İleri
Schafer Roxy Pratik Dik Elektrikli Süpürge Yorumları ve İncelemesi

Schafer Roxy Pratik Dik Elektrikli Süpürge Yorumları ve İncelemesi

Yorum yapabilmek için bir ListeList hesabınız olması gerekmektedir. Aşağıdaki bağlantı ile hemen bir hesap oluşturabilirsiniz.

Listelist'e üye ol

Lütfen tartışmaya katılmak için giriş yapın

İlgili İçerikler

Görkemli Tarihiyle Büyüleyen Persepolis Antik Kenti Hakkında Bilmeniz Gerekenler
Seyahat

Görkemli Tarihiyle Büyüleyen Persepolis Antik Kenti Hakkında Bilmeniz Gerekenler

Binlerce Yıl Önce Duvarlara Kazınmış Antik Çağ’ın En Dikkat Çekici Grafiti Örnekleri
Tarih

Binlerce Yıl Önce Duvarlara Kazınmış Antik Çağ’ın En Dikkat Çekici Grafiti Örnekleri

Tepkiler Dinmiyor! Türkiye’nin Dört Bir Yanındaki Orman Yangınlarıyla Mücadele Devam Ediyor
Gündem

Tepkiler Dinmiyor! Türkiye’nin Dört Bir Yanındaki Orman Yangınlarıyla Mücadele Devam Ediyor

Toplanın Açıklıyoruz! Neden Stresli Olduğunuz Zamanlarda Aniden Tuvaletiniz Gelir?
Teknoloji - Bilim

Toplanın Açıklıyoruz! Neden Stresli Olduğunuz Zamanlarda Aniden Tuvaletiniz Gelir?

Haftalık Burç Yorumları: 28 Temmuz-3 Ağustos Haftasında Sizi Neler Bekliyor?
Astroloji

Haftalık Burç Yorumları: 28 Temmuz-3 Ağustos Haftasında Sizi Neler Bekliyor?

Dikengyuan: Çin’de Yer Altına Kurulmuş Mağara Evler Hakkında Bilmeniz Gerekenler
Seyahat

Dikengyuan: Çin’de Yer Altına Kurulmuş Mağara Evler Hakkında Bilmeniz Gerekenler

Zamana Meydan Okuyorlar! Türkiye’nin En Yaşlı 10 Anıt Ağacı
Ekoloji

Zamana Meydan Okuyorlar! Türkiye’nin En Yaşlı 10 Anıt Ağacı

Büyükanne Temasından Dekoratif Tavanlara: İç Mimarların Önerdiği 8 Popüler Mekan Tasarımı
Tasarım

Büyükanne Temasından Dekoratif Tavanlara: İç Mimarların Önerdiği 8 Popüler Mekan Tasarımı

Osmanlı İmparatorluğu’nun Paşa Ünvanı Verdiği Tek Kadın: Emine Valide Paşa Kimdir?
Kadın

Osmanlı İmparatorluğu’nun Paşa Ünvanı Verdiği Tek Kadın: Emine Valide Paşa Kimdir?

Kanserden Böbrek Yetmezliğine: Doktorların Kokuyla Tespit Edebildiği 12 Hastalık
Teknoloji - Bilim

Kanserden Böbrek Yetmezliğine: Doktorların Kokuyla Tespit Edebildiği 12 Hastalık

İstanbul’un En Temiz Plajları: Fazla Uzağa Gitmeden Tatil Yapmak İsteyenlere 10 Yer
İstanbul

İstanbul’un En Temiz Plajları: Fazla Uzağa Gitmeden Tatil Yapmak İsteyenlere 10 Yer

Mozaiklerden Kubbelere: Ayasofya Hakkında Bilmeniz Gereken 20 Şey
Seyahat

Mozaiklerden Kubbelere: Ayasofya Hakkında Bilmeniz Gereken 20 Şey

The Sandman Benzeri Diziler: İzlemeye Doyamayacağınız 7 Harika Dizi
Dizi

The Sandman Benzeri Diziler: İzlemeye Doyamayacağınız 7 Harika Dizi

Okurken Keyfinizi Yerine Getirecek Haftanın En Komik Tweetleri
ListeList Özel

Okurken Keyfinizi Yerine Getirecek Haftanın En Komik Tweetleri

Bir Gün 24 Saat Değil Mi? Bilim İnsanlarına Göre Bu Yaz Dünya’nın En Kısa Günlerini Yaşadık
Teknoloji - Bilim

Bir Gün 24 Saat Değil Mi? Bilim İnsanlarına Göre Bu Yaz Dünya’nın En Kısa Günlerini Yaşadık

Merak Edilen Tüm Detaylarıyla: Lo Fi Müzik Türü Nedir, Nasıl Yapılır?
Müzik

Merak Edilen Tüm Detaylarıyla: Lo Fi Müzik Türü Nedir, Nasıl Yapılır?

Avustralya’dan Türkiye’ye: Günümüzde Hâlâ Mağarada Yaşayan Topluluklar
Seyahat

Avustralya’dan Türkiye’ye: Günümüzde Hâlâ Mağarada Yaşayan Topluluklar

Fransa Hakkında Muhtemelen Daha Önce Duymadığınız 30 İlginç Gerçek
Seyahat

Fransa Hakkında Muhtemelen Daha Önce Duymadığınız 30 İlginç Gerçek

Acı Kaybımız: Eskişehir Orman Yangınında 10 Görevli Hayatını Kaybetti, Yangınlarda Son Durum Ne?
Gündem

Acı Kaybımız: Eskişehir Orman Yangınında 10 Görevli Hayatını Kaybetti, Yangınlarda Son Durum Ne?

Her Organda Kanser Hücresi Gelişiyorken Neden Hiç Kalp Kanseri Vakası Duymuyoruz?
Sağlıklı Yaşam

Her Organda Kanser Hücresi Gelişiyorken Neden Hiç Kalp Kanseri Vakası Duymuyoruz?

Akıllara Durgunluk Veren Olay! Ailesinin İhmali Nedeniyle Konuşmak Yerine Havlayan Çocuk
ListeList Özel

Akıllara Durgunluk Veren Olay! Ailesinin İhmali Nedeniyle Konuşmak Yerine Havlayan Çocuk

Bilmeniz Gereken Güvenilir Kripto Para Borsaları
Teknoloji - Bilim

Bilmeniz Gereken Güvenilir Kripto Para Borsaları

22 Mart 2024
Binance’e Para Nasıl Yatırılır? Binance Para Yatırma İşlemi
Teknoloji - Bilim

Binance’e Para Nasıl Yatırılır? Binance Para Yatırma İşlemi

29 Mart 2024
İstanbul’daki İş Otelleri: Evinizde Gibi Hissetmenizi Sağlayacak Oteller
Sponsorlu İçerik

İstanbul’daki İş Otelleri: Evinizde Gibi Hissetmenizi Sağlayacak Oteller

6 Mart 2021
Hepsiburada Premium İle Daha Fazla Ürünü Keşfedin, Avantajlarından Faydalanın
Sponsorlu İçerik

Hepsiburada Premium İle Daha Fazla Ürünü Keşfedin, Avantajlarından Faydalanın

22 Ağustos 2023
Görkemli Tarihiyle Büyüleyen Persepolis Antik Kenti Hakkında Bilmeniz Gerekenler
Seyahat

Görkemli Tarihiyle Büyüleyen Persepolis Antik Kenti Hakkında Bilmeniz Gerekenler

28 Temmuz 2025
Binlerce Yıl Önce Duvarlara Kazınmış Antik Çağ’ın En Dikkat Çekici Grafiti Örnekleri
Tarih

Binlerce Yıl Önce Duvarlara Kazınmış Antik Çağ’ın En Dikkat Çekici Grafiti Örnekleri

28 Temmuz 2025
Tepkiler Dinmiyor! Türkiye’nin Dört Bir Yanındaki Orman Yangınlarıyla Mücadele Devam Ediyor
Gündem

Tepkiler Dinmiyor! Türkiye’nin Dört Bir Yanındaki Orman Yangınlarıyla Mücadele Devam Ediyor

28 Temmuz 2025
Toplanın Açıklıyoruz! Neden Stresli Olduğunuz Zamanlarda Aniden Tuvaletiniz Gelir?
Teknoloji - Bilim

Toplanın Açıklıyoruz! Neden Stresli Olduğunuz Zamanlarda Aniden Tuvaletiniz Gelir?

28 Temmuz 2025
Haftalık Burç Yorumları: 28 Temmuz-3 Ağustos Haftasında Sizi Neler Bekliyor?
Astroloji

Haftalık Burç Yorumları: 28 Temmuz-3 Ağustos Haftasında Sizi Neler Bekliyor?

27 Temmuz 2025
Dikengyuan: Çin’de Yer Altına Kurulmuş Mağara Evler Hakkında Bilmeniz Gerekenler
Seyahat

Dikengyuan: Çin’de Yer Altına Kurulmuş Mağara Evler Hakkında Bilmeniz Gerekenler

27 Temmuz 2025
Kokusuyla Hafızalara Kazınan 16 Erkek Parfümü Önerisi
Alışveriş

Kokusuyla Hafızalara Kazınan 16 Erkek Parfümü Önerisi

10 Şubat 2024
Hepsiburada Premium İle Daha Fazla Ürünü Keşfedin, Avantajlarından Faydalanın
Sponsorlu İçerik

Hepsiburada Premium İle Daha Fazla Ürünü Keşfedin, Avantajlarından Faydalanın

22 Ağustos 2023
Evde Verimli Vakit Geçirmek İçin Faydalanabileceğiniz 16 Online Eğitim Platformu
ListeList Özel

Evde Verimli Vakit Geçirmek İçin Faydalanabileceğiniz 16 Online Eğitim Platformu

16 Mart 2020

Sosyal Medya'da ListeList

  • Hakkımızda
  • Künye
  • Gizlilik Politikası
  • Muvafakatname
  • Yazı Gönder
  • Reklam
  • İletişim

© 2021 ListeList - Yeni Nesil Medya Platformu

Welcome Back!

Login to your account below

Forgotten Password? Sign Up

Create New Account!

Fill the forms bellow to register

All fields are required. Log In

Retrieve your password

Please enter your username or email address to reset your password.

Log In

Add New Playlist

Sonuç bulunamadı
Tüm sonuçları görüntüle
  • Ana Sayfa
  • Gündem
  • ListeList Özel
  • Alışveriş
  • Yaşam
  • Sinema
  • Seyahat
  • Diğer
    • Edebiyat
    • Sağlıklı Yaşam
    • Kadın
    • İş Yaşamı
    • Tiyatro
    • Hayvansever
    • Spor
    • İstanbul
    • Koronavirüs
    • Tarih
    • Müzik
    • Astroloji
    • Ekoloji
    • Tasarım
    • Dizi
    • Oyun
    • Teknoloji – Bilim
    • Yeme – İçme
    • Pürtelaş
    • Testler
    • Video
  • Yazı Gönder

© 2021 ListeList - Yeni Nesil Medya Platformu