Dünya corona virüsü salgını ile mücadele etmeye çalışıyor. Bu nedenle de ülkeler çeşitli önlemler alıyor. Dünya Sağlık Örgütü’nün pandemi ilan ettiği virüs nedeniyle özellikle kapalı ve kalabalık ortamlarda bulunan kişiler büyük risk altında. Bu tip bir ortamda virüs bulaşması demek, binlerce kişinin enfekte olması anlamına geliyor. Bu noktada da özellikle askeriyeler ve cezaevleri büyük risk oluşturuyor. Hükümet corona virüsü önlemleri kapsamında daha önce pek çok tedbir almıştı. Şimdi ise infaz paketi gündemde. Daha önce Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın talimatı ile raftan indirilen ceza infaz yasası yeniden gündeme geldi. Peki ceza infaz paketi nedir? Ceza infaz indirimi yani af yasası hangi suçları kapsıyor?
Türkiye corona virüsü salgınıyla mücadele ediyor. Ne yazık ki vakaların sayısı her geçen gün artıyor
Corona virüsü ile ilgili alınacak önlemler kapsamında kapasitesinin yüzde 22 üstünde doluluk oranına sahip olan cezaevlerini rahatlatmak için infaz düzenlemesini yeniden gündeme alındı
Muhalefet partileri, corona virüsü salgının ardından tutuklu ve hükümlü yakınları ile bazı barolar, cezaevlerindeki hijyen koşullarına dikkat çekerek, özellikle hasta ve yaşlı tutukluların tahliyesine dönük düzenleme yapması için hükümete çağrıda bulunmuştu. Çankaya’da gerçekleşen corona virüsü zirvesinde büyük risk altında olan cezaevlerinde infaz düzenlemesine ilişkin görüşmeler de yapıldı. Bu görüşmenin ardından CHP ve İyi Parti af yasasına destek verdiklerini açıkladı. CHP, İyi Parti ve AK Parti heyetleri arasında, infaz paketi ile ilgili olarak görüşmeler gerçekleşmişti.
Ceza infaz paketinde hangi suçlar kapsam dışı?
Af yasası kapsamına alınmayacak suçlar başlangıçta şöyle sıralanmıştı:
“Terör suçları, örgütlü terör suçları, kasten adam öldürme, cinsel istismar, kadına ve çocuğa şiddet, soykırım suçları, insanlığa karşı işlenen suçlar, insan üzerinde deney suçu, organ ve doku ticareti, reşit olmayana cinsel istismar, çocukların cinsel istismarı suçu, devlet topraklarının tamamını veya bir kısmını yabancı bir devletin egemenliği altına koymaya veya devletin bağımsızlığını zayıflatmaya veya birliğini bozmaya veya devletin egemenliği altında bulunan topraklardan bir kısmını devlet idaresinden ayırmaya yönelik fiiller, cebir ve şiddet kullanarak Türkiye Cumhuriyeti Anayasası’nın öngördüğü düzeni ortadan kaldırmaya veya bu düzen yerine başka bir düzen getirmeye veya bu düzenin fiilen uygulanmasını önlemeye teşebbüs, TCK’nın 76’ncı maddesinde düzenlenen (Kasten öldürme, kasten yaralama, işkence, eziyet veya köleleştirme, kişi hürriyetinden yoksun kılma, bilimsel deneylere tabi kılma, zorla hamile bırakma, zorla fuhşa sevk etme) suçların tamamı her türlü eziyet, işkence, Atatürk aleyhine işlenen suçlar ve Orman Kanunu’na aykırı suçlar.”
Ancak daha sonra yapılan görüşmelerle bu kapsam daraltıldı.
Ceza infaz indirimi hangi suçları kapsıyor? Af yasası için muhalefetin önerileri ne oldu?
AKP, yeni infaz düzenlemesine ilişkin taslak teklifi muhalefet partileri CHP ve İYİ Parti’ye iletmişti. İletilen taslağa göre; kasten adam öldürme, terör ve örgütlü suçlar hariç olmak üzere cezaevinde geçirilecek süre verilen cezanın yarı oranına indirilirken, AKP’nin ilk teklifinde yer almayan uyuşturucu ve cinsel istismar suçları da indirim kapsamına alınmıştı. Ancak muhalefetten buna itiraz geldi.
CHP, uyuşturucu ticareti suçları ile cinsel istismar, kadına şiddet suçlarının infaz paketi dışında bırakılmasını istedi. İddialara göre CHP, cinsel istismar suçlarını “kırmızı çizgi” olarak belirledi ve tekliften istismar suçlarının çıkarılmaması halinde destek vermeyecekleri mesajını da iletti. Öte yandan tutuklu gazetecilere ve akademisyenlere yönelik düzenlemelerin yapılmasını da önerdi.
İYİ Parti; cinsel istismar suçunun yapılacak yeni bir düzenlemeyle yeniden tanımlanması, çocuk yaştakilerin evlendirilmesi nedeniyle cinsel istismar suçunu işleyenlere ilişkin de ayrı bir yasal düzenleme yapılması gerektiğini, teklifte istismar suçlarının kapsam dışında bırakılmasını istedi.
HDP ise siyasi suçluların da ceza infazı kapsamına alınmasını önerdi.
Cinsel suçlar ve uyuşturucuda son durum ne?
Başlangıçta önerilen infaz paketinde uyuşturucu ve cinsel suçlar indirim kapsamına alınmamıştı. Ancak daha sonra yapılan düzenlemeyle bu suçlar da infaz paketi kapsamına alındı. Cinsel istismar suçlarının infaz indirimi kapsamına alınmasının en önemli gerekçelerinden birisi, çocuk evlilikleri olarak gösteriliyor.
AKP, anlaşmalı olarak evlenen ve bu evlilikten çocuğu olanların, cinsel istismar suçu nedeniyle cezaevinde olması nedeniyle ailelerin mağduriyet yaşadığını savunuyor. Ancak AKP ve MHP’nin hazırladığı bu yeni taslak muhalefet tarafından hoş karşılanmadı. CHP, İYİ Parti ve HDP cinsel istismar suçunu işleyenlere ilişkin de ayrı bir yasal düzenleme yapılması gerektiğini, teklifte istismar suçlarının kapsam dışında bırakılmasını istedi. Hatta iddialara göre muhalefet bu suç kapsam dışı bırakılmadığı takdirde infaz paketine destek vermeyeceklerini de belirtti. AKP ise bunun yeniden değerlendirileceğini belirtmişti. Meclis’e sunulan son teklifte ise cinsel suçlar, uyuşturucu madde suçları ve kadına karşı şiddet suçları kapsamın dışında bırakıldı.
İnfaz paketinde başka neler yer alıyor?
– Sunulan teklif taslağında denetimli serbestlik süresi için de bir öneri bulunuyor. Denetimli serbestlik süresi bir kereye mahsus olmak üzere bir yıldan üç yıla çıkarılıyor
– Kadın, çocuk, hasta hükümlülerin evde infazı da pakette yer alan düzenlemeler arasında. Evde infaz sınırı ise; kadın, çocuk ve 65 yaşını bitirmiş erkeklerde altı aydan, bir yıla, 70 yaşını bitirmiş kişilerde bir yıldan iki yıla, 75 yaşını bitirmiş kişilerde, üç yıldan dört yıla çıkarılıyor.
– Yeni doğum yapan kadınların cezası altı ay yerine, bir yıl altı ay ertelenebilecek
– Her hükümlü cezasının yüzde 40’ını çekmek için cezaevine girecek. Mevcut sistemde bir ay hapis cezası alanlar, bir yıllık denetimli serbestlik hükmünden yararlandığı için cezaevine girmiyordu.
– “Yaralama” suçlarının “canavarca his saiki” ile işlenmesi halinde (örneğin yüze kezzap atmak gibi) cezanın üst sınırı 13 yıl altı aydan, 18 yıla çıkarılıyor
Af yasası ile yaklaşık 100 bin kişinin tahliye edilmesi bekleniyor.
Siyasi parti gruplarına sunulan çalışmayla ilgili görüşmeler tamamladı. Son şeklini alan teklif Meclis’e sunuldu
Buna göre; cinsel suçlar, uyuşturucu madde suçları, kasten adam öldürme suçu, terör suçları ve kadına karşı şiddet suçları tamamıyla kapsam dışı bırakıldı.
