Çernobil Faciası belki de son yüzyılda insanlığın başına gelen korkunç kazalardan biri. 26 Nisan 1986’da Ukrayna Pripyat şehrinin 14.5 km. kuzeybatısında bulunan Çernobil şehrinde konuşlu olan Çernobil Nükleer Santrali’nde gerçekleşen nükleer kaza Ukrayna, Belarus ve Rusya’da 7.345.329 kişiyi farklı şekillerde etkiledi. Kaza sırasında 34-51 patlama ya da akut radyasyon kişi hayatını kaybetse de büyük bir alana yayılan radyasyon pek çok kişinin hayatını derinden etkiledi ve ölümlerine yol açtı. Bu acı kazanın pek çok kahramanı ve elbette suçlusu vardı. Tüm bunlar HBO’nun Chernobyl adlı diziyle yeniden gündeme geldi. Gelin birlikte dizide yer alan karakterlerine ve gerçek hallerine göz atalım…
1. Valery Legasov rolündeki Jared Harris / Bilim insanı
Valery Legasov, Kurchatov Atom Enerjisi Enstitüsü’nün müdür yardımcısıydı ve Çernobil’deki kazayı araştırmaktan sorumlu ekibin bir parçasıydı. Birçok kişinin aksine Legasov gerçekler hakkında dürüst olmak için mücadele etti. Tehditlere maruz kaldı. Bu durum onu derinden etkiledi ve soruşturma sonuçlarının açıklanmasından bir gün önce patlamayla ilgili ses kayıtları bırakarak intihar etti.
2. Lyudmila Ignatenko rolündeki Jessie Buckley / Vasily’nin eşi
İtfaiyeci Vasily Ignatenko’nun karısı Lyudmila, kocasının acı çekerek ölmesini izledi. Hastanenin radyasyonlu kişilerden uzak durma uyarısını dikkate almadı. Kocasını kaybettiğinde hamileydi ve kazadan birkaç ay sonra doğum yaptı. Ne yazık ki bebeği karaciğer sirozu ve kalp hastalığı nedeniyle hayatını kaybetti.
3. Boris Shcherbina rolündeki Stellan Skarsgard / Başkan yardımcısı
Shcherbina 1976’da Sovyetler Birliği Komünist Partisi Merkez Komitesi’ne üye oldu ve ölümüne kadar görevini sürdürdü. 1984 yılında Bakanlar Konseyi’nin başkan yardımcısı oldu ve bu nedenle 1986’da Çernobil felaketinde kriz yönetiminden sorumluydu. Nükleer hakkında pek bilgisi yoktu ve diğer pek çok siyasi gibi bunun ufak bir sorun olduğunu düşünüyordu. Prypiat’ın tahliye emrini ise çok geç verdiği için şehirdekiler 36 saat radyasyona maruz kaldı. Shcherbina, Moskova’da 1990 yılında 70 yaşında öldü.
4. Aleksandr Akimov rolündeki Sam Troughton / Gece vardiyası amiri
Akimov, felaket gecesi vardiya şefi olarak görev alan mühendis. Uyarıları ve müdahaleleri ile olayın çok daha büyük bir felakete dönüşmesini engelleyen isim aynı zamanda. Aleksandr Akimov 2 hafta sonra akut radyasyon sendromu nedeniyle hayatını kaybetti.
5. Vasily Ignatenko rolündeki Adam Nagaitis / İtfaiye eri
Lyudmila’nın kocası Vasily Ignatenko, durumun gerçek boyutundan haberi olmayan itfaiyecilerden biri. Açığa çıkan reaktörle yüz yüze gelen Vasily ve meslektaşlarının çoğu aşırı radyasyondan yaklaşık 2 hafta sonra acı çekerek hayatlarını kaybettiler.
6. Biyorobotlar
Bölgenin tasfiyesi için görevlendirilen sivil ve askeri personel. Reaktörün çatısını temizleyen görevliler yalnızca 90 saniye kaldıkları halde pek çok hasar gördüler. Olayın ardından gazi ünvanı aldılar ve pek çok ayrıcalığa sahip oldular.
7. Viktor Bryukhanov rolündeki Con O’neill / Santral müdürü
Bryukhanov, kaza bölgesine geldikten sonra durumu hafife alanlardan ve gerekli önlemleri almakta geç kalanlardan biriydi. Akimov, ciddi bir radyasyon yayıldığını söylediği halde ciddiye almadılar. Gece saat 3’te sekreter yardımcısı Maryin’i aradı ve Akimakov’un söylediklerini aktardı. Maryin emir komuta zincirini harekete geçirerek diğer yetkililere haber verdi. Bryukhanov on yıl hapis cezasına çarptırıldı, ancak hastalığındn dolayı cezası 5 yıla düşürüldü.
8. Anatoly Dyatlov rolündeki Paul Ritter / Baş mühendis
Felakete sebep olan deneyden sorumlu baş mühendis Anatoly Dyatlov, reaktör gücü 30 MW’a düştüğünde, operatörlerin teste devam etmeleri konusunda ısrar etti. Akimov ve Toptunov’un itirazlarını dinlemedi. Patlamadan sonra, yakıtın ve grafitin etrafa dağılmış olduğunu görmesine rağmen, hala reaktörün sağlam olduğuna inanıyordu. Sabah 5’de hastalandı ve Gorbachenko ile birlikte tıbbi birime gitti. Dyatlov patlamada oynadığı rol nedeniyle 10 yıl hapis cezasına çarptırıldı ancak 5 yıl sonra serbest bırakıldı. 1995 yılında kalp yetmezliğinden vefat etti.
9. Mikhail Gorbachev rolündeki David Dencik / Sovyetler Birliği’nin son lideri
Gorbaçov, felaketle ilgili derhal bir açıklama yapmadığı için dünya çapında kınandı. Olan biteni tam 18 gün sonra dünyaya anlatabildi. Nobel Barış Ödülü sahibi Mikhail Gorbachev bugün 88 yaşında ve hala hayatta.
10. General Nikolai Tarakanov rolündeki Ralph Ineson / Tasfiyeden sorumlu general
Çernobil tasfiyecileri komutanı Tarakanov, çatıyı temizleme riski bulunan 3.000’den fazla tasfiyeciye ilham verici ve motivasyonel konuşmalar yaptı.
11. Nikolai Fomin rolündeki Adrian Rawlins / Baş mühendis
Baş mühendis Fomin saat 4:30’da 4. kontrol odasına geldi. Akimov bozulmamış bir reaktör ve acil su besleme tankının patladığını bildirdi. Fomin personele reaktöre su takviyesi için baskı yapmaya devam etti. Fomin, Dyatlov gittikten sonra, yerine C ünitesinin çatısına tırmanması ve reaktörü incelemesi için Sitnikov’a emir verdi. Sitnikov orada ölümcül bir radyasyona maruz kaldı. Döndüğünde reaktörün tahrip olduğunu bildirse de Fomin ve Bryukhanov ona inanmadı. Fomin yaptıkları nedeniyle hakim karşısına çıktı ancak psikolojik olarak bitmişti. İntihara kalkıştı, bu yüzden dava ertelendi. Ancak Viktor Bryukhanov ve Anatoly Dyatlov ile birlikte 10 yıl hapis cezasına çarptırıldı. Diğerleri gibi sağlık problemleri nedeniyle erken tahliye edildi.
Kaynak: 1
