40. Yılına Giren Başyapıt Bohemian Rhapsody ve Freddie Mercury Işıltısı

Rock, pop fark etmez, muhtemelen en son dinlediğiniz şarkıda ondan bir parça vardı. Kendinden sonra gelen özgün, cesur, iz bırakmış grupları derinden etkiledi. Tarzı kimselere benzemiyordu. Sahnede varoluşu başka, şarkılarının etkisi derindi. Stadyumlar onun verdiği bir ritimle başka bir evrene geçiyor, tüm dünya aynı sesin peşinden ortak duyguların sözcüsü oluyordu.

Freddie Mercury varlığıyla yüzyılın sanat yönelimlerini etkileyen isimlerin başında geliyor. Besteleri, video klipleri, konserleriyle hep kendine özel o pırıltılı alanından yaşamlarımıza umut oldu. Aşkın, barışın ve sevginin en coşkun, en kahkahalı, en maytap hallerini de sundu bize, en dingin, derin, kaldırıp yere çarpan hallerini de. Onun olduğu bir dünyada yaşamak güzel ve özeldi.

İnanması güç biliyoruz ama bu hafta Freddie Mercury’nin yazdığı Bohemian Rhapsody 40. yılına girdi. Queen’in dinlemekten plak yıpratan, kaset bozan, disc incelten albümü A Night at the Opera’da yer alan Bohemian Rhapsody’i bugün dinlediğimizde hâlâ başka dünyadan bir dokunuş gibi gelir bize. Grubun dörtlüsü “Aç gözlerini, gökyüzüne bak ve gör” dediğinde karanlık taraf aydınlanmaya başlamıştı. Aradan 40 yıl geçti ve yüzyılın muhteşem eserini her dinlediğimizde kalbimiz aynı sempatiyle atıyor; çünkü “rüzgar ne yönden eserse essin mühim değil” kalbimiz bize kim olduğumuzu ve yaşama aşkımızı hatırlatmaya devam ediyor.

Şarkının ilk ismi “Cowboy Song”

1960’lı yıllarda sanat okulunda çıplak modellik yapan Mercury’nin kafasında “Mama, just killed a man” sözleri dönmeye başlar. Çalışmanın başlığı Kovboy şarkısıdır.

Rhapsody yatakta yazıldı

Mercury o dönemler bir Levis alma hayallerinde, kafasında şarkı sözleri, dünyada 68 hareketleri, dünya renk değiştiriyor, gençliğin sesi her zamankinden güçlü çıkıyor. Mercury bir gece rüyasında gördüklerini ve o hislerini sabah kalktığında piyanosuna aktarıyor. Bohemian Rhapsody’nin temelleri böylece atılıyor.

Kağıt köşelerinde ışıldayan opera

Queen’in Queen olmasındaki en önemli isim olan Brian May’in ifadesine göre eser aslen Freddie’nin kafasında geziniyordu. Dışarı çıktıkça kağıt köşelerine notlarla yazılıyordu.

Kayıt altı farklı stüdyoda tamamlandı

1970’lerin kayıt teknolojisinin dibine kadar gidilir. Şarkıdaki çoklu kanal “bismillah” ve “scaramouch” bölümlerinin kaydı esnasında bant kullanılmaktan adeta şeffaf hâle gelir.

Son kayıtta 180 ayrı çoklu kanal kullanılır

Laboratuvar vari geçen bu süreç haftalar sürer.

Piyano şarkının nefesi olur

Freddie Mercury aslında piyanoda bambaşka bir tarza sahip olsa da sonraki kariyerinde yavaş yavaş piyanodan uzaklaşır.

Sadece opera bölümü 3 haftada tamamlanır

Bu rakam diğer gruplar için albümün toplam kayıt süresine eş değerdir. Yapımcı Roy Thomas Baker eserin farklı kısımlarını Mercury’nin evinde ilk defa dinlediğinde neyle karşılaştığını pek anlayamaz. İlk defa pop bir işin içine opera karışmaktadır.

Kayıt için her deneme ayrı bir deneyim

Bohemian Rhapsody’nin gerçek bir rapsodiye dönüşmesinde, topluluğun her kayıtta her tınıya ayrı özen göstermesi yatıyor. Duvar dibi mikrofonları, ucuz hoparlörlerden elde edilen tınılar, farklı kanallar için yapıları değiştirilen mikrofonlar derken ortaya o güne kadar yakalanamayan bir ahenk çıkıyor.

Çok bilmişlik yine iş başında

Plak şirketi şarkıyı yayınlanamayacak kadar uzun bulur. Bir şekilde şarkı dönemin ünlü müzik adamları Kenny Everett ve Paul Drew’e ulaştırılır. Everett işin İngiltere ayağında Drew Amerika ayağında şarkıyı radyolardan çalarlar. Hafta sonu bir kaç defa yayından sonra bile insanlar plakçılarda Bohemian Rhapsody sorar olur. Plak şirketiyle sorunlar yaşansa da okyanusun iki yakasından rapsodinin sesleri yükselmeye başlamıştır.

Olumsuz tepkiler…

Dönemin etkili dergilerinden Melody Maker için yazan bir muhabir şarkı için amatör bir opera topluluğunun elinden çıkma bir parodi eleştirisi getirir. Tabi ki yazısını kısa süre içinde afiyetle yer.

70’lerden, 80’lere, 90’lara…

Rhapsody’nin yıllar geçse de eskimeyen sesleri, şarkıyı tam bir dünya müziğine dönüştürür. Amerika’da 90’larda yeniden patlamasıysa Wayne’s World’un açılış sahnesiyle başlar. O günlerden beri sayısız grup ve solist tarafından seslendirilir.