Türkiye’de “Kara Cuma” olarak isimlendirilen Black Friday, tüm dünyada büyük bir alışveriş çılgınlığını ifade ediyor. Kasım ayının 4. cuması ve takip eden hafta sonunda dünya genelinde çok kısa sürelerde milyarlarca dolarlık bir ticaret hacmi ortaya çıkıyor. Black Friday’de, bazı markaların mağazaları önünde uzun kuyruklar oluşuyor, bazı markaların internet sitelerine erişmek mümkün olmuyor. Üstelik bu alışveriş ve eğlence çılgınlığı her geçen sene daha da büyüyor!
Bununla birlikte Black Friday’in 1800’lerde Amerika Birleşik Devletleri’ndeki borsa çöküşü için kullanılan bir tabir olduğunu veya yılın bu gününde en çok çalışan meslek grubunun tesisatçılar olduğunu biliyor muydunuz? İşte, Black Friday hakkında muhtemelen daha önce duymadığınız 9 şaşırtıcı bilgi…
1. Black Friday, Amerika Birleşik Devletleri’ndeki Şükran Günü tarihinin değişmesine neden oldu
Black Friday, günümüzde çılgınlık boyutuna ulaşan bir alışveriş dönemini ifade ediyor. Ancak bu durum şimdiki kadar olmasa da geçmişte de böyleydi. Öyle ki ABD’deki Şükran Günü tarihinin değişmesine neden olmuştu. ABD’de Şükran Günü geleneksel olarak, kasım ayının son perşembe gününde kutlanıyordu. Ancak 1939 yılında, kasım ayının 5. ve son Perşembe günü, aynı zamanda ayın son gününe denk geldi.
Bu nedenle tatil ve alışveriş sezonunun kısalmasından endişe eden perakendeciler, devlet makamlarından tatilin bir hafta erkene çekilmesi için talepte bulundular. Bunun üzerine 1941 yılında, Şükran Günü’nün kasım ayının 4. perşembe günü kutlanması kararlaştırıldı. Böylece, Noel’den önce alışveriş yapmak isteyen Amerikalılar, fazladan bir hafta kazanmış oldu…
2. Black Friday tabirinin Big Friday olarak değiştirilmesi istenmişti
Amerika Birleşik Devletleri’ndeki önemli gazetelerden biri olan New York Times’a göre Black Friday, Philadelphia’da ortaya çıkan bir “argoydu.” Yılın bu döneminde artan alışveriş hacmi şehirde büyük bir hareketliliğe ve yoğun bir trafiğe neden oluyordu. İşte bu nedenle polisler, şehirdeki hareketliliği ve yoğun trafik nedeniyle ortaya çıkan hava kirliliğini kastederek Black Friday tabirini kullanıyorlardı…
Elbette, yoğun trafikle ve kara dumanlarla birlikte anılmak istemeyen perakende sektörü, bu tabirden rahatsızdı. Bu nedenle ilk defa 1961 yılında bir gazetede, Black Friday yerine Big Friday ifadesi kullanıldı. Ancak bu tabir neredeyse hiç kimse tarafından kabul görmedi.
3. Kara Cuma, 2001 yılına kadar yılın en çok alışveriş yapılan günü değildi
Bu tarihe kadar yılın en çok alışveriş yapılan günü Noel’den önceki cumartesiydi.
4. İsmini 1800’lerde borsanın çöktüğü güne ithafen aldı
Terim, ilk defa 24 Eylül 1896’da ortaya çıktı. James Fisk ve Jay Gould isimli iki kişi ABD’deki altın piyasasını ele geçirmeye çalıştı. Bu nedenle hükümet devreye girdi ve piyasayı altınla doldurdu! Böylece altın fiyatları düştü, pek çok insan servetini kaybetti, pek çok yatırımcı iflas etti! İşte Black Friday tabiri bu şekilde ortaya çıktı.
5. Meksika’da iyi hafta sonu anlamına gelen “El Buen Fin” olarak isimlendiriliyor
6. 2011 yılında ABD’deki Black Friday geleneği bozuldu
ABD’deki en büyük zincir marketlerinden Walwart, Şükran Günü akşamı satış yapmaya başladı. Bu nedenle geleneksel alışveriş çılgınlığının bir kısmı bir gün önceye çekilmiş oldu. Yani ABD’de 2011’den beri satıcılar müşterileri, müşteriler de büyük indirimleri kaçırmamak için bir gün öncesinden rekabet etmeye başlıyor.
7. Black Friday çılgınlığına kapılan müşterilerin yüzde 12’si sarhoşken alışveriş yapıyor
ABD’de yapılan bir araştırmaya göre, yılın bu döneminde müşterilerinin yüzde 12’si önce sarhoş oluyor, sonra alışveriş yapmaya başlıyor.
8. Bu dönemde en fazla çalışan meslek grubu tesisatçılar
9. Bu inanılmaz alışveriş çılgınlığı dünyanın pek çok ülkesine yayılmış durumda
Ancak ABD dışındaki ilk etkinlikler Kanada’da başlamıştı. Kanada’daki satıcılar, müşterilerini ABD’deki rakiplerine kaptırmamak için kendi etkinliklerini oluşturmaya başladılar. Bu alışveriş çılgınlığı ilerleyen yıllarda İngiltere’den Brezilya’ya Fransa’dan Hindistan’a kadar dünyanın pek çok ülkesinde bir geleneğe dönüştü.
