Kuşlar, pek çok insanın favori canlıları arasında yer alıyor. Çoğunlukla özgürlük ve barışla ilişkilendirilen bu canlıların pek çok türü şehir yaşamında, insanlarla iç içe yaşıyor. Ancak söz konusu baykuşlar olduğunda işler biraz karışıyor. Kimileri baykuşların son derece sevimli olduğunu düşünüyor. Kimileri içinse oldukça korkutucu olan bu canlılar, karanlığı ve tehlikeyi çağrıştırıyor. Ancak baykuşlar hakkındaki düşünceleriniz ne olursa olsun, 200’den fazla türüyle dünyanın neredeyse tamamına yayılan bu canlılar, gezegenimizdeki en ilginç türlerden biri. İşte baykuşlar hakkında muhtemelen daha önce duymadığınız 12 şaşırtıcı gerçek.
1. Baykuşlar başlarını 360 derece çeviremezler
Pek çok insan baykuşların, başlarını 360 derece çevirebildiğine inanıyor. Ancak bu doğru değil. Baykuşlar başlarını her iki yönde 135 derece çevirebiliyor. Yani toplamda yalnızca 270 derecelik bir bakış açısına sahipler! Elbette bu sıra dışı özelliği sıra dışı vücut yapılarına borçlular.
2. Baykuşların gözleri bizim bildiğimiz anlamda yuvarlak değil
Baykuşların son derece üstün bir görme yetisine sahip oldukları bilinen bir şey. Çok uzak mesafeleri üstelik zifiri karanlıkta bile rahatlıkla görebiliyor, bu sayede kolaylıkla avlanabiliyorlar.
Baykuşların gözleri, bizim bildiğimiz anlamdaki gözlerden çok daha farklı. Baykuşların göz bebekleri bulunmaz. Bunun yerine göz tüpleri vardır. Gözleri, gözlerinin arkasına doğru uzayan bu tüplere bağlıdır. Yani baykuşlar, gözlerini bağımsız olarak hareket ettiremezler. Bu nedenle görmek istedikleri yere, başlarını çevirmek durumundadırlar.
3. Gelişmiş bir duyma yetileri var
Pek çok insan, baykuşların üstün görme yetisinden haberdar. Ancak aynı zamanda üstün işitme yeteneğine sahip oldukları pek bilinmiyor. Toprağın veya karın altındaki küçük çıtırtıları dahi duyabilirler!
Bazı baykuşların kulaklarında, ses dalgalarındaki değişimleri algılayabilen yapılar bulunur. Bu sayede durdurulması neredeyse imkânsız avcılar haline gelirler. Bununla birlikte bazı baykuş türleri, yüzlerinin tamamını bir işitme organı gibi kullanabilir. Bu türlerin hem yüzlerinde hem de kulaklarında çeşitli ses dalgalarını ayırt etmelerine olanak tanıyan tüyler bulunur.
4. Son derece sessiz uçarlar
Pek çok kuş türünün kendine özgü sıra dışı özelliği olsa da sessiz uçmak, kuşlar âleminde oldukça nadir bir özellik. Bu konunun uzmanları ise baykuşlar. Baykuşlar, uçarken neredeyse hiç ses çıkarmazlar. Türbülansı küçük akımlara bölen ve böylece sesi azaltan tüyleri sayesinde, avlarına neredeyse görünmez bir şekilde yaklaşabilirler.
Baykuşlar, narin görünümlerine karşın son derece vahşi canlılardır. Avlarını yakaladıktan sonra güçlü pençeleriyle ezerek öldürürler. Daha sonra avlarının büyüklüğüne göre, parçalayarak veya bütün halinde mideye indirirler. Ancak avlarının kemik ve kürk gibi kısımlarını sindiremezler. Bu kısımlar, baykuşların sindirim sisteminde bir çeşit toprak haline getirilir ve sıkıştırılır. Ardından, avlarından geriye kalan bu maddeyi kusarlar.
6. Bazı baykuş türlerinin en popüler besini başka baykuşlardır!
Bazı baykuş türlerinin besin skalası son derece geniş. Öyle ki belirli baykuş türleriyle beslenmekten hoşlanan baykuş türleri bile var. Hatta batı çığlık baykuşunun nesli, diğer baykuşlar tarafından avlandığı için tükenme tehlikesiyle karşı karşıya.
7. Baykuşlar, çoğu durumda yalnızca yuvadaki en güçlü yavruyu besler
Kulağa biraz acımasız gibi geliyor. Ancak özellikle yiyeceğin kıt olduğu zamanlarda ebeveyn baykuşlar yalnızca en güçlü yavrularını beslemeyi tercih ediyor.
8. Kamuflaj konusunda uzmanlar
Pek çok baykuş türü gündüz saatlerini uyuyarak geçirir. Buna rağmen vahşi doğadaki yırtıcılara av olmadan hayatta kalmayı başarabilirler. Çünkü oldukça gelişmiş bir kamuflaj yetenekleri var.
9. Bazı baykuşlar yuvalarını toprağın altına inşa ediyor
Pek çoğumuz baykuşları ağaç dallarında görmeye alışkınız. Oysa bazı baykuş türleri, yuvalarını yer altına inşa ediyor. Kuzey ve Güney Amerika’da yaşayan “uzun bacaklı oyuk baykuşu” yer altında yaşayan diğer hayvanların açtığı oyukları işgal ediyor veya kendisi için yeni bir oyuk oluşturuyor. Özellikle yavrulama dönemini bu oyuklarda geçiren bu baykuş türü, yavrusunu da yer altında dünyaya getiriyor.
10. Baykuşlar pek çok çiftçi tarafından haşere önleyici olarak kullanılıyor
Baykuşlar yalnızca birkaç aylık sürede 3000’den fazla böcek tüketebilir, bir yıl içerisinde 50 kilodan fazla sincap veya fare avlayabilir. Bu nedenle pek çok çiftinin en yakın dostu olmak gibi bir özellikleri vardır.
11. Antik Yunan’da zaferin habercisi olarak kabul ediliyorlardı
Athene noctua veya bizdeki adıyla kukumav kuşu, Yunan mitolojisindeki bilgelik tanrıçası Athena’nın dostuydu. Baykuşların bilgelik ile ilişkilendirilmesinin en önemli sebebi de bu. Ancak Athena, aynı zamanda savaşçı bir tanrıçaydı. Athena’nın arkadaşı olan baykuş ise savaşa giden orduların koruyucusu olarak kabul ediliyor, savaş meydanında uçarken görülen bir baykuş ise yaklaşan zaferi müjdeliyordu.
12. Pek çok kültürde ölüm ile ilişkilendiriliyorlar
Bununla birlikte çoğu kültürde cadılık ve büyücülük gibi olumsuz çağrışımları olan kavramların ayrılmaz bir parçası olarak görülüyorlar. Öyle ki günümüzde süregelen bu batıl inançlar nedeniyle baykuşların öldürüldüğü bazı bölgeler bile var.
