Bas gitar her ne kadar geri planda kalan bir enstrüman olsa da aslında modern müziğin temel taşlarından birisidir. Son yıllarda bas gitarın popülerliği artması dolayısıyla birçok hevesli müzisyen adayının da dikkatini çekti. Ancak bas gitarı hakkını vererek çalmak hiç de kolay değil. Üstelik iyi bir müzik kulağı ve ritim duygusu gerektiriyor. Bu yüzden bas gitara başlayan birçok kişi ya vazgeçiyor ya da farklı enstrümanlara yöneliyor. Müzik hayat boyu süren bir yolculuk ve bu yolculukta size eşlik edecek yol arkadaşınızın bas gitar olmasını istiyorsanız doğru bir şekilde başlamanız gerekiyor. Bas gitara başlamak isteyenler için; Bas gitar nasıl çalınır? Bas gitara nasıl başlanır? Bas gitar nasıl öğrenilir? gibi tüm merak edilen soruların cevabını arayanlar için rehber niteliğindeki bu liste ile aklınıza takılan her sorunun cevabını bulacaksınız! Ayrıca sizin için seçtiğimiz en iyi bas gitar modelleri için buraya tıklayabilirsiniz.
Bas gitar seçimi aslında zor bir konu. Birçok farklı markanın çok fazla farklı modeli mevcut. Üstelik onlarca farklı tasarım var. Bu noktada bas gitarınızı seçerken mutlaka çalmaktan hoşlanacağınız ve sizin tarzınızı yansıtan bir bas gitar seçilmeli. Bu hem satın alırken hem de seviyenizi ilerletmek için çalışırken size artı bir motivasyon katacaktır. Görünümünden ve tasarımından hoşlandığınız bir bas gitar modeli aynı zamanda çalışmalarınıza verimlilik katacaktır.
2. Seçtiğiniz bas gitar çalmak istediğiniz müziklere uygun mu?
Bas gitarların ağaç yapısı, manyetik ve devre düzeni, perde sayısı hatta gövde üzerinde kullanılan cila bile bas gitarın tonuna etki ediyor. Bu anlamda çalmak istediğiniz müziklerle tonu uyumlu bir bas gitar seçmelisiniz. Jazz tonlarına sahip bir bas gitarla rock ve metal gibi sert müzik tarzları icra edemezsiniz. Bu yüzden müziğe hangi müzik tarzı ile devam etmek istiyorsanız seçeceğiniz bas gitar modelini buna göre seçmelisiniz.
3. Başlamak için hiyerarşi var mı?
Bas gitara başlama için birçok eğitmen ve otorite öncesinde klasik gitar ve akustik gitar çalınması gerektiğini söylüyor. Ancak yine birçok otorite buna gerek olmadığını bas gitar çalmaya bas gitar ile başlanılabileceğini söylüyor. Bu tartışma yıllardır devam ediyor ve hala bir kesin bir cevabı yok. Yaygın olan gelen kanı ise klasik gitarın ve akustik gitarın kendi çalım tekniğine sahip başlı başına bir enstrüman olduğu yönünde. Yani klasik ve akustik gitarlar başlangıç enstrümanları değil. Dolayısıyla bas gitar çalmak için öncesinde farklı gitarları çalmayı öğrenmeniz gerekmiyor. Eğer bas gitar çalmak istiyorsanız direk olarak bas gitarla müziğe başlayabilirsiniz.
4. Eğitim şart mı?
Bas gitara başladığınızda sizi yönlendirecek ve aklınıza takılan sorulara cevap verebilecek bir profesyonel yardımı sizin daha hızlı ilerlemenizi sağlayacaktır. Özellikle yeni başladığınızda eğer bir eğitmen yardımı almazsanız basit sorunlar karmaşık gelebilir. Eğitmenlerden kolayca bulabileceğiniz yanıtlar sizin için karmaşık ve çözmesi zor sorunlara dönüşecek. Bu sizin ilerlemenizi yavaşlattığı gibi tümden müzikten tamamen soğumanıza da neden olabilir. Bu yüzden en azından yeni başladığınızda bir profesyonel yardımı mutlaka alın.
5. Armoni ve nota
Bas gitar temelde bir eşlik enstrümanıdır ve bir bas gitaristin bu yüzden müziği iyi bilmesi gerekir. Bir ekibe dahil olduğunuzda da bir bas gitarist olarak sizden beklenen tam olarak budur. Bu yüzden bir bas gitaristin iyi derecede nota ve armoni bilmesi gerekir. İyi derecede armoni ve nota bilen bir bas gitarist her koşulda çalınan müziğe kolayca eşlik edebilir. Müzik kendisine özgü kurallara ve matematiğe sahip bilim. Ve her müzik tarzına göre bu kurallar ve matematik kendi içinde ufak değişikliklere uğrayabilir. Bir bas gitarist olarak nota ve armoni konusunda eksikliklerimiz varsa bu değişimleri anlayamaz ve çalamazsınız. Bu yüzden bas gitara başladığınızda teknik çalışmalar ile eşzamanlı olarak iyi derecede nota ve armoni öğrenmeyi ihmal etmeyin.
6. Pena mı? Parmak mı?
Bas gitar yaygın olarak parmak tekniği ile çalınsada birçok profesyonel bas gitarist pena tekniği ile çalmayı tercih edebiliyor. Parmak tekniği ile çalmak daha zengin bir tuşe sağlıyor ancak pena tekniği hızlı metronomlarda avantaj sağlıyor. Yeni başlayanlar genellikle ilk çalışmaları parmak tekniği ile yapar. Ancak seviyeniz ilerlediğinde tercihinize göre pena tekniği ile çalmayı da seçebilirsiniz. Bir diğer konuda parmak tekniği ile çalan birçok profesyonel bas gitarist parmaklarını geçmişte alıştırmalar yaparken aşırı zorladığı için sağlık sorunları yaşamış ve zorunlu olarak pena tekniğine geçmiştir. Her iki tekniği de öğrenmeniz sizin için bu anlamda avantaj sağlayacaktır. Her İki tekniğide ilerletmeniz sizin çok yönlü ve yaratıcı bir müzisyen olmanızı sağlayabilir.
7. Bas gitarla solo atılır mı?
Bas gitar geçmişte yeterli itibar görmeyen ve ikinci planda kalan bir enstrümandı. Sonrasında efsanevi bas gitarist Jaco Pastorius bunun böyle olmadığını kanıtladı ve bas gitar o zamanlardan günümüze popülaritesini arttırarak günümüz modern müziğinin bel kemiği haline geldi. Yeterli teknik düzeye sahipseniz bas gitarla sololar atabilir hatta birincil enstrüman olarak dahi kullanabilirsiniz. Ancak bunu yapabilmek için iyi bir armoni bilgisi ve doğaçlama yeteneğine sahip olmanız gerekiyor. Elbette bunu başarabilmek için de çok ama çok çalışmanız gerekiyor. Müzik tarihindeki bütün efsanevi bas gitaristler bas gitar ile iyi sololar atabilen ve bas gitarı ile müzikal yenilikler yapmayı başarabilen ve bunu kabul ettirebilen müzisyenlerdir. Onlardan birisi neden siz olmayasınız?
8. Bas gitar kendi kendine öğrenilir mi?
Her enstrümanı kendi kendinize öğrenebilirsiniz. Günümüzde bilgiye ulaşmak oldukça kolay. İnternet üzerindeki video platformlarında yüzlerce eğitim videosu mevcut. Üstelik bu videoların neredeyse tamamı ücretsiz. Ancak böyle yaptığınızda aklınıza takılan soruları karşılıklı olarak soru cevap alabileceğimiz birisi olmaz. Yeni başladığınızda aklınıza takılan bu sorular aslında cevabı oldukça basit sorular olabilir ancak siz cevabı bulabilmek için gerektiğinden fazla zaman harcayabilirsiniz. Bu durum ilerlemenizi yavaşlatır hatta sizi bas gitardan soğutabilir. Üstelik açık kaynaklardaki bilgi kirliliği de ilerlemenize engel teşkil edebilir. Bu yüzden bas gitar çalmaya yeni başladığınızda bu konuda tecrübeli bir profesyonel yardımı almak sizin daha hızlı seviyenizi ilerletmenizi sağlayacaktır.
9. Bas gitar ne kadar zamanda öğrenilir?
Müzik hayat boyu devam eden zor ama zevkli bir yolculuk. Bas gitara başladığınızda yaptığınız çalışmalar ile seviyenizin ilerlemesi paralellik gösterir. Yani ne kadar çok çalışırsanız o kadar hızlı bir şekilde iyi bir bas gitarist olabilirsiniz. Dünyaca ünlü profesyonel bas gitaristler günde 8 saati alıştırma yapmak için kullanmaktadır. Dolayısı ile günde 1 saatini alıştırma yapmak için kullanan birisi ile günde 8 saatini alıştırma yapmak için kullanan birinin aynı zaman ölçüsünde eşit gelişmesi beklenemez. Bu yüzden ne kadar hızlı bir şekilde öğrenmek istiyorsanız o kadar çok çalışın.
10. Bas gitar pahalı mı?
Ülkemizde satılan bütün gitarlar ne yazık ki pahalı ancak bazıları ulaşılmaz değil. Bütün üretici markaların yeni başlayanlara özel olarak ürettiği başlangıç seviyesi bas gitar modelleri mevcut. Üstelik bu gitarların birçoğu hem yeni başladığınızda hem de profesyonel bir bas gitarist olduğunuzda sizin için oldukça yeterli olacaktır. Bu yüzden bas gitara başladığınızda gitarınızı seçerken bütçenize göre en beğendiğiniz ve sizin tarzınızı yansıtan bas gitarı satın alın.
11. Seninki kaç telli?
Bas gitar ilk üretildiğinde 4 telli bir enstrümandı. Ancak günümüzde 5 telli, 6 telli hatta üzerinde mangal dahi yapabileceğiniz 18 telli versiyonları bile mevcut. Bas gitara yeni başladığınızda 4 telli bir bas gitar öğrenme aşamasında ve sonrasında tüm ihtiyaçlarınızı karşılayabilecek esnekliğe sahip. Bas gitarda tel sayısının fazla olması sizin diğerlerinden daha iyi olduğunuzun kanıtı değildir. Dünyaca ünlü birçok profesyonel bas gitarist hala 4 telli bas gitarları tercih etmekte. Ancak bazı müzik tarzlarını daha rahat icra etmek isteyen profesyoneller esnek bir çalım imkanına sahip olmak adına tel sayısı fazla olan bas gitarları tercih ediyor. Bu yüzden seviyeniz ilerlediğinde ihtiyaçlarınız doğrultusunda 5 veya daha fazla tel sayısına sahip bir bas gitara geçiş yapabilirsiniz. Ancak bunun için ne istediğinize karar vermeniz gerekiyor. Ne istediğinizi tam olarak bilmek içinse öncelikle çok çalışıp seviyenizi ilerletmeniz gerekiyor. Seviyeniz ilerlediğinde ihtiyaçlarınız kendisini belli edecek ve buna göre tel sayısına karar verebileceksiniz.
12. Amfi sorunsalı
Amfi seçiminin aslında başlangıç aşamasında yapılması gerekmiyor. Çünkü bas gitara yeni başlayanlar ilk zamanlarını parmak alıştırmaları ile geçirecekleri için bu süreçte amfiye gereksinim duymaz. Yeni başladığınızda gitarınızın olması kafi iken sonraki aşamalarda işler değişiyor. Bas gitar akustik bir enstrüman değil. Dolayısıyla sesini duyabilmek için bir bas gitar amfisi gerekiyor. Bas gitar amfisi modelleri arasında seçim yaparken çalmak istediğiniz müziğe uygun bir amfi modeli tercih etmeniz gerekiyor. Çünkü bazı bas gitar amfileri jazz, blues ve pop müzik tonlarına uygun sıcak tonlara sahip iken, bazı modeller rock metal gibi tarzlara uygun kemik tonlara sahiptir. Bu yüzden seçeceğiniz amfi konusunda bütçenize ve tarzınıza uygun bir model tercih edin.
13. Harici efekt aygıtları alınmalı mı?
Pedal ve prosesör gibi harici efekt aygıtları yeni başlayan bas gitarist adayları için çok gerekli değil. Ancak seviyeniz ilerleyip ne istediğinize daha iyi karar verebilmeye başladığınızda ihtiyacınıza göre farklı pedal ya da prosesör modellerinden birini yada birkaçını edinebilirsiniz. Bu ihtiyaçlarınız ve bütçeniz doğrultusunda vermeniz gereken bir karardır. Birçok profesyonel bas gitarist sadece bas gitar ve kaliteli bir amfi ile harikalar yaratabiliyor. Diğer yandan Lemmy Kilmister, Cliff Burton, Jaco Pastorius gibi efsanevi bas gitaristler kullandıkları farklı efektlerle bas gitar tarihinde devrim niteliğinde müzikal yenilikler sağladılar. Bu yüzden bas gitara başladıktan sonra belli bir seviyeye geldiğinizde çalmak istediğiniz müzikler ve ihtiyaçlarınız doğrultusunda harici efekt aygıtları size artı bir değer katacaktır. Ancak başlangıç aşamasında bunları düşünmeyin. Başlangıçta bas gitarınızın ve amfinizin olması kafidir.
14. Kaç yaşında başlanmalı?
Bas gitara erken yaşlarda başlamak elbette bir avantaj. Ancak bu ileri yaşlarda başlanamayacağı anlamına gelmiyor. Bu durum sadece bas gitar özelinde değil aslında her enstrüman türü için geçerli. Bas gitara geç yaşlarda başlayıp oldukça iyi seviyelere ulaşmayı başarmış birçok başarılı müzisyen var. Bu yüzden kaç yaşında olursanız olun, eğer istiyorsanız bas gitar çalabilirsiniz. Bas gitarda ne kadar ilerleyebileceğiniz ne kadar çalıştığınız ve çalışmalarınızın niteliği ile doğru orantılı. Hangi yaşta olursanız olun eğer çok çalışırsanız kısa bir zamanda iyi seviyelere ulaşabilirsiniz.
15. Parmaklar nasır tutar mı?
Parmaklarınız nasır olmaz ancak sertleşir. Bilekleriniz ağrıyabilir ve parmaklarınız zonklayabilir. Ayrıca tırnaklarınızı kesmezseniz başınıza kötü şeyler gelebilir. Çünkü bas gitar temelde parmak tekniği ile çalınıyor. Üstelik oldukça kalın bir yapıya sahip telleri var. Bu ikisi bir araya geldiğinde zaman içerisinde parmakların tellerle temas eden uç kısımlarında sertleşmeler gerçekleşebiliyor. Özellikle yeni başlayanların henüz parmaklarının hazır olmaması nedeniyle tellere fazla baskı uygulamaları parmaklardaki sertleşme oluşumlarını hızlandırıyor. Ancak zaman içerisinde tekniğiniz ilerledikçe sertleşen kısımlar yumuşayacak ve parmaklarınız nispeten normale dönecektir. Parmaklarınız bas gitara alıştıkça ve sertleştikçe tellere olması gereken derecede baskı uygulayacak ve daha rahat bir şekilde çalabileceksiniz. Ancak ilk başlarda birazcık acı çekebilirsiniz. Sonuçta kimse kolay olduğunu söylemedi!
16. İkinci el meselesi
Sıfır gitarların pahalı olması nedeniyle kısıtlı bütçeye sahip birçok yeni başlayan ikinci el gitarlara yöneliyor. İkinci el gitar almak her ne kadar mantıklı görünse de ne istediğini bilmeyen ve gitardan anlamayan yeni başlayanlar kötü niyetli kişilerden kazık yiyebiliyorlar. Bunun önüne geçmenin yolu ise çevrenizde gitardan anlayan birisi ile gitarı deneyerek satın almak. Özellikle yakından göremeyeceğiniz uzak şehirlerdeki gitarlara niyetlenmek büyük bir risktir. Bu yüzden yüz yüze görüşebileceğiniz ve gitarı yakından görebileceğiniz mesafelere bakın. Satın almaya niyet ettiğiniz gitarı ise bu konuda iyi olduğunu bildiğiniz bir tanıdığınıza test ettirin ve onun onayı doğrultusunda kararınızı verin. İkinci el bas gitarda kazık yememenin bir diğer yolu da tanıdığınız ve güvendiğiniz bir müzisyenden bas gitar satın almaktır. Bütün bu riskli durumlar ikinci el ekipman satın almaya niyetlendiğinizde de geçerlidir.
