Annelik kutlamaları, ana tanrıçalar Rhea ve Kybele’nin onuruna festivaller düzenleyen Antik Yunanlılara ve Romalılara kadar uzanıyor. Fakat Anneler Günü’nün modern örneği, “Anneler Pazarı” olarak bilinen erken Hıristiyan festivalidir. Bir zamanlar İngiltere ve Avrupa’nın bazı bölgelerinden önemli bir gelenek olan bu kutlama, Büyük Perhiz’in dördüncü Pazar günü gerçekleşiyordu. Zamanla dördüncü Pazar geleneği daha laik bir kutlamaya dönüştü. Bu gelenek 20. yüzyılın ilk yarısında Anneler Günü’nün Amerikan versiyonuyla birleşti. Her yıl Mayıs ayının ikinci Pazar günü kutladığımız Anneler Günü, annelere hediye ya da çiçek alma arzusundan doğmadı. Sağlık, refah, sevgi ve barışa yönelik çabaları savunan üç kadın, bu özel güne önemli katkılarda bulundu. Gelin, Anneler Günü’nü kutlama hikayesine daha yakından bakalım.
Amerika Birleşik Devletleri’nde kutlanmaya başlayan ve daha sonra tüm dünyaya yayılan Anneler Günü’nün kökeni 19. yüzyıla kadar uzanıyor
Amerika Birleşik Devletleri’ndeki Anneler Günü’nün yaratıcıları; Ann Reeves Jarvis, Julia Ward Howe ve Ann’in kızı Anna M. Jarvis’tir. Jarvis Ana olarak bilinen Ann Reeves Jarvis, Pazar günleri kadınlara ders veren genç bir ev hanımıydı. Aynı zamanda sağlıksız yaşam koşullarıyla mücadele etmek ve genç annelere çocuklarına nasıl bakacaklarını öğretmek için Batı Virginia’da “Anneler Günü Çalışma Kulüpleri” düzenleyen bir aktivistti. İç Savaş’tan sonra aileler arasındaki barışı sağlamak için Annelerin Dostluk Günü ismiyle bir organizasyon önerdi. Bu kulüpler, ülkenin İç Savaş nedeniyle bölünen halkı üzerinde birleştirici bir güç olmuştu. Jarvis Ana’nın dışında bu özel güne katkı sunan bir diğer ise Julia Ward Howe’dı.
Julia Ward Howe, İç Savaş sırasında gönüllü olarak hemşirelik yapan ünlü bir şair ve reformcuydu
1861 yılında meşhur iç savaş marşı “Cumhuriyetin Savaş İlahisi”ni yazdı. Bunun üzerine bir bildiri kaleme aldı. O, savaşın zulmünü ve can kayıplarını önlemek için annelerin bir araya gelmesi gerektiğini düşünmekteydi. Howe’un Anneler Günü versiyonu Boston’da yaklaşık 30 yıl boyunca kutlandı. Fakat I. Dünya Savaşı sırasında kutlamalar son buldu. I. Dünya Savaşı’ndan sonra Anneler Günü’nü tekrar gündeme getiren isim Jarvis Ana’nın kızı Anna M. Jarvis’ti.
Anneler Günü’nün son kahramanı Anna M. Jarvis ise annesi öldükten sonra onu ve tüm anneleri onurlandırmak adına ulusal bir gün için kampanya başlattı
Jarvis Ana 1905 yılında hayata veda etmişti. Onun ölümünün ardından kızı, Amerika’daki büyük küçük tüm guruplara hitap etti. Afişler bastı, mektuplar gönderdi, sivil toplum kuruluşlarına gitti ve sokaklarda insanlarla konuştu. 1907 yılına gelindiğinde Anna, Grafton Methodist Kilisesi’ndeki anma töreninde, annesinin Batı Virginia’daki aktivizmini hatırlattı. Ertesi yıl 10 Mayıs’ta aynı kilisede bölgedeki tüm anneleri davet ettiği bir tören düzenledi. Böylece, Mayıs ayının ikinci Pazar günü yaşayan ya da hayatını kaybeden tüm anneleri onurlandırma fikri doğru. Jarvis’in çabaları, Philadelphia Belediye Başkanı’nın oldukça dikkatini çekmişti. O yıl yerel düzeyde de olsa Anneler Günü resmiyet kazanmış oldu.
Batı Virginia, Anneler Günü’nü benimseyen ilk eyalet oldu. Amerika’nın diğer eyaletleri ise kısa bir süre içinde bu özel günü resmî tatil ilan etti. 1912 yılına gelindiğinde Jarvis, Uluslararası Anneler Günü Derneği’ni kurdu. Onun bütün çabaları 1914 yılında meyvesini verecekti. Mayıs ayının ikinci Pazar günü yapılan kutlamalar o kadar benimsendi ki 1914 yılında Başkan Woodrow Wilson bir yasa tasarısıyla Anneler Günü’nün ülke çapında kutlanmasına karar verdi. Kutlamalar ilk birkaç sene resmî tatil edasında gerçekleşti.
Anna Jarvis, ilk başta Anneler Günü’nü aileler arasında kişisel bir kutlama günü olarak tasarlamıştı
Mayısın ikinci Pazar günü sadece yakaya beyaz bir karanfil takılır ardından anneler ziyaret edilirdi. Annesi ölen kişiler ise kiliselerde düzenlenen ayinlere katılarak annesini anar ve evine dönerdi. Fakat zamanla annelerin onuruna düzenlenen bu özel gün ticarileşmeye başladı. Özellikle Anneler Günü ulusal bir bayram haline geldikten sonra; çiçekçiler başta olmak üzere tüm esnaf bu özel günün popülerliğinden faydalanmaya başladı. Jarvis için bu durum dehşet vericiydi. O güne kadar sadece Anneler Günü’nün ulusal bir bayram olarak kutlanması için çalışmıştı. Fakat kutlamaların ticarileşmesinin ardından insanlara çağrıda bulunmaya başladı. İş çığırından çıktıktan sonra Jarvis, Anneler Günü ismini kullanarak satış yapan herkese dava açmaya başladı. Hatta bu günü, Amerikan takviminden kaldırmak için aktif olarak lobi faaliyetlerinde yer aldı. Tüm servetini bu ticarete dönüşmüş günü ortadan kaldırmak için harcadı. 1948 yılında ise beş parasız ve tek başına bir sanatoryumda öldü.
Anneler Günü her ülkenin geleneklerine göre farklı tarihlerde kutlanmaya devam ediyor
Örneğin Tayland’da Anneler Günü her zaman Ağustos ayında kraliçe Sirikit’in doğum gününde kutlanıyor. Anneler, Balkan ülkelerinin tamamında 8 Mart Dünya Kadınlar gününde onurlandırılıyor. Mısır, Irak, Kuveyt, Suudi Arabistan ve Katar gibi Arap ülkelerinin tamamında bahar ekinoksuyla (21 Mart) birlikte kutlanıyor. Amerika Birleşik Devletleri ve Avrupa’nın çoğu ülkesinde ise Mayıs ayının ikinci Pazar günü kutlanmaya devam ediyor.
