Amerikan Donanması Resmi Twitter Hesabının Attığı Kafa Karıştıran Tweet ve I. Berberi Savaşı

16. yüzyılın ortalarından itibaren Kuzey Afrika kıyısında üstlenmiş olan Osmanlı İmparatorluğu’na bağlı korsanlar Akdeniz’i ve Akdeniz’deki ticaret yollarının kontrolünü ellerinde tutuyorlardı. ABD İngiltere’den bağımsızlığını kazandığı sırada Berberi Kıyısı Devletleri olarak adlandırılan Trablusgarp, Tunus, Cezayir ve Fas Sultanlığı tam 300 yıldır bu bölgedeki Avrupa ülkelerinin ve diğer devletlerinin gemilerine saldırıp mallarına el koyuyor ya da malların karşılığında fidye istiyorlardı. Bu bölgedeki korsanların stratejisi oldukça basit ama etkiliydi, Akdeniz’de küçük ama hızlı gemilerle seyrediyorlar, üstün hızları ve manevra kabiliyetleri ile ticaret gemilerini yakalıyorlar, kendileri için bir handikap olan silahlarının azlığını da bu hızları ve çeviklikleriyle dengeliyorlardı.

Yakalanan gemilere ve yüklerine el konuluyor, mürettebatları da esir alınıyordu. Mürettebat ülkeleri kurtulmaları için fidye ödemeyi kabul edene kadar esaret altında tutuluyordu. Eğer fidye ödenmezse de köle olarak satılıyorlardı. Zamanla Akdeniz’e komşu devletler bu durumun üstesinden gelmek için Berberi devletlerine yıllık haraç ödenmesini daha uygun buldular. Yıllık ödenen bu haraç sayesinde gemilerine serbest geçiş hakkı satın alıyorlardı. Eğer haraç ödenmezse ödeme yapmayan ülkeye savaş ilan ediliyordu. Savaş ilanı geleneksel hale gelmiş bir seremoni şeklinde yapılıyordu. Bir manga asker hedef alınan ülkenin elçiliğinin bayrak direğinin alemini keserek savaş ilan edildiği karşı tarafa tebliğ ediyordu. Sonrasında da Berberi donanması o ülkenin gemilerine saldırmaya başlıyordu.

Amerikan kolonileri de İngiliz İmparatorluğu’nun bir parçası olduğu sırada İngiliz donanması, İngiltere ve Berberi kıyısı devletleri arasında yapılan anlaşmalar sayesinde korunuyordu.

Fakat haliyle bu durum Amerikan kolonileri bağımsızlığını kazanınca değişti, bu koruma perdesi kalktı.

Bu yüzden de genç Amerikan devleti Kuzey Afrika’daki Beylerbeyilikler’le acilen bir anlaşma yapmaya mecbur kaldı.

1796 yılında ABD’nin Trablusgarp’a verdiği yıllık haraç 60.000 Amerikan Doları civarındaydı, ama Trablusgarp Beylerbeyi olan Karamanlı Yusuf Paşa, zor durumdaki ABD’nin ödediği verginin miktarını arttırdı.

Bu isteği 1801 yılında başkan olduktan hemen sonra alan Thomas Jefferson Kuzey Afrika’daki Türk korsanlarına artık daha fazla haraç ödenmesine taraftar değildi.

Bunun yerine bir donanmaya sahip olmanın bu korsanların hiç bitmeyen taleplerinden daha ucuza mal olacağını iddia etti.

Jefferson bu isteğine Trablusgarp Beylerbeyiliği’nin 10 Mayıs 1801’de ABD’ye savaş ilan etmesiyle kavuştu.

Bu gelişmeyle birlikte ABD, keşif ve inceleme için bölgeye gönderilen donanmasının deneme imkanı bulmuş oldu.

ABD ile Berberi devletleri arasındaki savaşta Tunus ve Cezayir fazla dahil olmadan hemen geri çekildi.

Trablusgarp ve Fas, aralıklarla 4 Haziran 1805’e dek sürecek olan zorlu bir mücadeleye girişmeyi tercih etti.

I. Berberi Savaşı aslında kesin bir kazananı olmayan bir savaştır.

Ancak bununla birlikte, ABD’nin çok daha fazla kazanımının olduğunu söylemek yanlış olmaz.

Bunlardan en önemlisi de Akdeniz’e girişte Türk korsanlarına ödedikleri ve oldukça önemli bir miktar tutan vergiden artık muaf olacak olmalarıdır.

ABD her ne kadar Osmanlı İmparatorluğu’yla değil de ona bağlı olan uzak bir eyaleti ile savaşmış da olsa, bu ABD açısından, kendini ispatlama ve kendine güvenme noktasında, başarıyla verdiği ilk ciddi sınavdır.

Bu çatışma ABD devlet politikasının da çeşitlenmesi ve gelişmesini beraberinde getirmiştir.

Başlarda çekingen bir yaklaşım sergileyen ABD Başkanı Jefferson daha atak ve girişken bir politika izlemeye mecbur kalmıştır.

İngiltere’den bağımsızlık kazanıldıktan sonra kurulan askeri yapı ilk kez savaş ortamında denenmiş eksikleri yerinde tetkik edilmiştir.

Berberi Savaşı ABD’nin uzak topraklarda ve denizlerde cereyan edebilecek bir çatışmayı idare edebileceğini göstermiştir.

Netice olarak Amerikan Donanmasının marşında bu zafere gönderme yapan sözler dahi mevcuttur.

Bu savaş ABD donanmasının ilk zaferidir ve kuruluşu olarak kabul edilir.

Yani Amerikan Donanmasının attığı tweet’te yer alan resmin altında gizli mesajlar aramaya gerek yok, kuruluş olarak kabul ettikleri bir savaşı öne çıkarmışlar hepsi bu.

https://twitter.com/USNavy/status/786538242426351616

Ya da değil, tam da emin olamıyoruz nihayetinde.

Kaynaklar: 1, 2