Dolar, Euro ve TL gibi para birimleri kullanılmadan önce altın vardı, Altının ender bir maden olması, onu küresel bir para birimi haline getirdi. Binlerce yıl kullanıldı ve hala kullanılıyor. Bu da altını güvenilir bir yatırım aracı yapıyor. Ancak altına yatırım yapmak isteyenler “Altın fiyatları nasıl belirlenir?” diye merak ediyorlar. Birazdan sizlere altın fiyatları nasıl belirlenir, altın neye göre artar, altın fiyatlarını etkileyen faktörler nelerdir gibi konuları anlatacağız. Bu konulara baktıktan sonra altına nasıl yatırım yapılır öğreneceğiz. Şimdi altın fiyatları nasıl belirlenir sorusu ile başlayıp adım adım ilerleyelim.
Altın fiyatları nasıl belirlenir?
Altın fiyatları nasıl belirlenir demeden önce altın fiyatlarını kim belirler diye sormak daha mantıklı olur. İlk önce anlamamız gereken şudur; ülkeler kendi altın fiyatlarını belirleyemez. Kısacası altın fiyatları tüm dünyada ortak olarak belirlenir. Çünkü altın sadece bazı ülkelerde değil, tüm dünyada işlem görür. Altının dünyada gördüğü işlem bir döngü gibidir. Çin’de işlem bitince Türkiye’de, Türkiye’de işlem bittiğinde İngiltere’de açılır. Bu döngü doğudan batıya doğru devam eder ve altın asla uyumaz. Altın piyasası, küresel bir bütün olarak 7/24 işlemeye devam etmektedir. Tabii bunları okuduğunuzda aklınızda hemen “altın neye göre artar?” sorusu belirdi değil mi? Altın fiyatları nasıl belirlenir öğrendiğimize göre altın neye göre artar konusuna geçebiliriz.
Altın neye göre artar?
Altın, özellikle son zamanlarda yatırımcılar ve para biriktirmek isteyenler için güvenli bir liman olarak görülüyor. Tabii söz konusu nakit, hisse senetleri ve tahviller gibi kağıt yatırımlar olunca altın sürekli artışta olan somut bir yatırım aracı olarak göze çarpıyor. Özellikle altının son zamanlarda sürekli bir artış içinde olması vatandaşın aklına altın neye göre artar sorusunu getiriyor.
Kitco Metals’in kıdemli piyasa analisti Jim Wyckoff, “Jeopolitik sorunların neden olduğu piyasa belirsizliği altın fiyatlarını yükseltir.” diyor. Ancak bu olayı altın fiyatlarını etkileyen faktörler nelerdir başlığı altında anlatacağız.
Altın neye göre artar sorusuna gelirsek burada belirleyici olan tüm dünya ülkelerinde gerçekleşmekte olan ekonomik hareketlerdir. Hal böyle olunca altın fiyatlarının artışındaki en büyük etken Amerika Birleşik Devletleri ve Çin gibi ekonomisi çok kuvvetli olan devletlerdir. Bu devletlerin izledikleri yol haritaları ve verdikleri kararlar altın fiyatlarının artmasına neden olur. Fakat altın fiyatını sadece ekonomik açıdan güçlü olan devletler belirlemez. Yani altın fiyatları nasıl belirlenir diye sorulduğunda birden fazla faktör sayabiliriz. Bu da altın fiyatlarını etkileyen faktörler nelerdir diye sormamıza neden oluyor.
Altın fiyatlarını etkileyen faktörler nelerdir?
Altın fiyatlarını etkileyen faktörler nelerdir diye sorulduğunda aklımıza ilk olarak arz talep meselesi gelir. Tabii ki arz talep, altın fiyatlarını etkileyen en önemli faktörlerden biridir. Çünkü talep ne kadar fazlaysa altın fiyatı o kadar artmaktadır. Ancak bununla birlikte etkili olan birkaç faktör daha vardır. Bunlar ise küresel reel faiz oranları ve küresel jeopolitik riskler, para birimlerindeki iniş çıkış, nakit akışı ve küresel enflasyondur.
Örneğin terörizmle savaş gibi küresel jeopolitik riskler ve 2008-2012 Küresel Ekonomik Krizi gibi küresel nakit akışını etkileyen olaylar altın fiyatlarının yükselmesine neden olur. Bir örnek vermek daha gerekirse Amerika’da gerçekleşen 11 Eylül saldırılarından sonra meydana gelen ekonomik durgunluk yatırımcıların altına yönelmesini sağladı. Böylece altın fiyatlarında artış yaşandı. Sadece Şubat ve Mart 2020’de yaşananlara bakacak olursak; büyüyen koronavirüs salgını ve bunun ekonomi üzerindeki etkisine dair korkular yayılırken, yatırımcılar güvenli bir liman olarak altına yöneldi ve bu da altın fiyatlarını yükseltti. O zamandan beri de artış devam etti.
Altın uzun vadede değerini korusa da, özellikle enflasyona maruz kalan kağıt para birimleri ile karşılaştırıldığında altına yapılan kısa vadeli yatırımlar riskli olabilir. Altın fiyatları, tıpkı hisse senetleri veya diğer yatırımlar gibi küresel ekonomik koşullara ve yatırımcı duyarlılığına göre yükselir ve düşer. Wyckoff, altına yatırım yapılmalı mı sorusunu şu şekilde yanıtlıyor: “Genel yatırım portföyünüzün küçük bir yüzdesi olarak altın satın almak iyi bir fikir.”
Şimdi de altına nasıl yatırım yapılır konusuna geçelim.
Altına nasıl yatırım yapılır?
Altına nasıl yatırım yapılır sorusunun üç farklı cevabı vardır. Bu üç farklı yolun çeşitli artıları ve eksileri bulunmaktadır. Burada sadece bazı yatırım seçeneklerini anlattık. Altın yatırımı yapmadan önce altın fiyatları nasıl belirlenir başlığı altında anlattığımız konuları iyice araştırmanızda fayda var.
Altın paralar veya mücevherler: Altın para veya mücevher satın almak, altın yatırımının en ucuz yollarından biridir. Ayrıca bu size gerektiğinde satabileceğiniz somut bir varlık sağlar. Madeni altın paraların ve mücevherlerin fiyatı sadece değişen altının fiyatıyla değil, aynı zamanda nesnenin gerçek değeriyle de dalgalanacaktır. Madeni altın para nadir mi yoksa bir koleksiyonun parçası mı? Mücevher günümüzün modası mı yoksa önceki sahibi bir ünlü müydü? Bunun gibi faktörler, altın paraların ve mücevherlerin fiyatını etkileyecektir.
Külçe altın: Eğer gerçekten yatırım yapmak için ciddi miktarda paranız varsa maddi değeri çok yüksek olan altın külçeler alabilirsiniz. Tabii ki bunun da bir eksisi var; o da külçe altınları güvenli bir yerde saklamak için bir miktar depolama ücreti vermektir.
Borsa Yatırım Fonları (BYF): Bu, altını fiziksel olarak tutma riski ve maliyeti olmadan yatırım yapmanın bir yoludur. Wyckoff, BYF’leri fiziksel altınla desteklendiği ve hisse senetleri ile aynı şekilde işlem gördüğü için ‘kağıt altın’ olarak nitelendiriyor. BYF’lerin dezavantajı ise yüksek riskli yatırımlar olmasıdır. Yani bu yatırım seçeneği yeni başlayanlar ve kalbi zayıf olanlar için uygun değil.
Kaynak: 1
