Bundan bir asır önce Avrupa’da bir dahi yaşadı. Değeri çok geç anlaşılmış, büyük haksızlıklara maruz kalmış bir matematik dehası Alan Turing.
O bir savaş kahramanı ve bu sıfatı savaşarak değil, savaşı bitirerek elde etmiş bir insan. Yaptıklarıyla tüm dünyanın gidişatı değiştiren zeki insanların, zekalarını iyilik yaparak da kullanabileceğini kanıtlayan insanlardan biridir Turing.
Onun pek uzun olmayan ama fazlasıyla dolu olan yaşam öyküsü, bizi insanlığa inanmak ve inanmamak arasında kararsız bırakıyor.
1. İngiliz matematik dehası Alan Turing, 1912 Haziran ayında Londra’da dünyaya geldi
Daha küçük yaştayken öğretmeleri Alan’ın çok yüksek ve parlak bir zekaya sahip olduğunu fark etmişlerdi. Ama bunun üzerinde durma gereği görmediler.
2. İlk kez matematik ve bilime karşı ilgisini fark ettiğinde Alan 13 yaşındaydı
3. 1936 yılında Turing “Hesaplanabilir sayılar üzerine” bir makale yayımladı
Bu makale, onun yıllar sonra “Turing makinesi” olarak anılacak hesap makinesinin kavramını anlatıyordu. Turing makinesi karmaşık matematiksel hesapların belirli bir düzenek tarafından yapıldığı bir tür hesap makinesiydi. Ve bugünkü modern bilgisayarların temelini oluşturuyordu.
4. 2. dünya savaşı sırasında Turing, Almanların iletişim şifrelerini kırmak için çalışan ekipte yer aldı
5. Alman askerlerinin birbirlerine gönderdikleri sinyallerin şifresini çözmek, savaşın sona ermesi anlamına gelecekti
6. Turing bu çalışmalar için geliştirdiği elektromekanik cihazın yanı sıra, kod kırmanın matematiksel boyutu hakkında 2 tane makale yazdı
7. Tarihçilerin tahminine göre bu şifrelerin kırılması savaşı en az iki yıl kısalttı ve 14 milyon insanın hayatını kurtardı
Bu olay, İngiltere’de 50 yıldan fazla süre boyunca devlet sırrı olarak kaldı.
8. Turing’in çalışmaları bilim adamlarının “Turing Makineleri” adındaki araştırmalarına ilham kaynağı oldu. Bugün biz o makinelere bilgisayar diyoruz
1966 yılından beri her yıl, Alan Turing’in anısına, bilişim dünyasında katkıda bulunan insanlara “Turing Ödülü” veriliyor. Turing ödülü bilişim dünyasının Nobel’i olarak görülüyor.
9. Turing’in yaşadığı dönemde İngiltere’de homoseksüellik “yasa dışıydı”
Turing eşcinsel olduğunu polise bildirdiğinde kendisine iki seçenek sunuldu. Ya hapis cezasını seçecekti, ya da düzenli olarak bir çeşit hadım yöntemi olan östrojen hormonu iğnesi alacaktı.
10. Eşcinselliğinin cezası olarak 1 yıl boyunca kimyasal “tedavi” gören Turing, 1954 yılı Haziran ayında, 41 yaşında intihar ederek yaşamına son verdi
Ölüm nedeni potasyum siyanid zehirlenmesi olan Turing’in intihar ettiği, kimileri tarafından gerçekçi bulunmayan bir tartışma konusudur.
11. Turing’in, potasyum siyanide bulanmış elmayı yiyerek zehirlenip hayatını kaybetmesinin, yıllar sonra Apple’ın logosuna ilham kaynağı olduğu düşünülür
12. İngiltere kraliçesi 2. Elizabeth, 2013 yılında Turing’e kraliyet affı bahşedip tarihteki başarılarını onurlandırdı
13. Enigma (The Imitation Game) filmi ile Turing’in hayatı ve savaş yıllarındaki mücadelesi anlatıldı
2014 yılında en iyi uyarlama film senaryosu Oscar’ını alan film, Turing’i milyonlarca insanın ilk kez tanıdığı film olmuştur.
