Liverpool’un Dört Atlısı: The Beatles

Müzik tarihinin tartışmasız en önemli, en bilinen, en iz bırakan gruplarından biri değil, grubu “The Beatles”. Abarttığımızı düşünüyor olabilirsiniz, düşünmeyin.

Öyle bir grup düşünün ki, Liverpool Hope University’de adına açılmış bölüm olsun, başlattıkları akımdan dolayı parlamentoda birtakım yasaların çıkarılmasına sebep olsun, çıktıkları bazı canlı şovlar sırasında kayıtlara geçen herhangi bir adli vaka olmasın (belki de tesadüftür), ünlü mağaza Harrod’s’tan mesai saatinden sonra alışveriş yapmak için izin istesinler ve kraliçeye bile tanınmayan bu hak onlara tanınsın, 1995’te Amerikan İş Adamları Derneği sadece 10 konser için hayatta kalan üyelere kişi başı 33 milyon dolar teklif etsin ve onlar da “John olmadan asla” desin.

Yani özetle sevmiyor olabilirsiniz; John’un sesi, Ringo’nun davulu kulağınızı tırmalıyor olabilir ama hiçbir kişisel durum onların günümüz müziği üzerinde devrimci bir etkisi olduğu gerçeğini değiştirmez. Bu dört “böceğin” birer efsane olduğu tarihsel bir gerçek.

Her neyse, bu kadar yere göğe sığdıramama yeter. Hadi, buyrun listeye…

1. Lennon ve The Quarrymen

Önce Elvis vardı baylar bayanlar, Lennon da Elvis’ten aldığı ilhamla (ilham dersek yanlış olmaz sanırız) Rock’n Roll ile ilgilenmeye başlamıştı. Bu ilginin doğal sonucu da sanatçı arkadaşı Pete Shotton ile bir grup kurması oldu: The Quarrymen. Sonra gruba Bill Smith katıldı ama bununla kalmadı. Elemanlar enstrümanlarda çok da yeterli olmadıkları için sirkülasyon bitmek bilmedi.

2. “Selam ben John, grup kuralım mı?”

Sonunda John Lennon 1957’de bir partide Paul McCartney ile tanıştı (bir kilisede tanıştıkları da söylenir) ve ona gruba dahil olmasını teklif etti.

Eleman sirkülasyonu bitti mi? Tabii ki bitmedi. Bir süre sonra da gruba gitarist George Harrison katıldı. Grup bu haliyle 1958’de bir demo kaydetti. Demoda “That’ll Be The Day” adlı bir cover parça, bir de McCartney / Harrison bestesi olan “In Spite of All the Danger” adlı parça vardı.

3. Nihayet The Beatles

Bu grup 1959’da dağılır. Harrison başka bir grupla çalmaya başlar, McCartney ve Lennon ayrılmazlar, birlikte takılmaya devam ederler. Birbirlerinde ayrı kalamazlar ve 1960’ta tekrar bir araya gelirler. Bu sefer yanlarında Lennon’ın çocukluk arkadaşı, birkaç yıl sonra genç yaşta hayata veda edecek olan Stuart Sutcliffe de vardır. Bir süre “The Sickless” adıyla çalan grup, Paul’un önerisiyle “The Beatles” adını alır.

4. Almanya falan nereye kadar!

Gruba davulcu olarak Pete Best dahil olur ve The Beatles bu haliyle bir süre Almanya’da çalar. Fakat bu macera uzun sürmez. Önce George, sonra da Pete ve Paul sınır dışı edilirler. Sonrasında Tony Sheridan’dan “Birlikte çalışalım çocuklar” teklifi alan grup onunla çalmaya başlar.

Gruplarının adı; Tony Sheridan and The Beat Brothers‘tır. Grup bu şekliyle Almanya’da listelere girer ve Almanya macerası tekrar başlar. Almanya’daki son konserden sonra Sutcliffe Almanya’da kalmaya karar verir. Grup Sutcliffe’siz olarak İngiltere’ye döner ve Sutcliffe’in basgitarı McCartney’e emanet edilir.

5. Dönüm noktası: Brian Epstein

Grup İngiltere’ye dönünce Brian Epstein’la menajer olarak anlaşır. Bu anlaşma grup için bir dönüm noktası olur. Epstein’la birlikte birçok müzik firmasına giderler, fakat “modası geçmiş müzikleri” yüzünden hep kapının önünde bulurlar kendilerini.

Sonunda bir tanesi onlarla bir senelik anlaşma yapmayı kabul eder: EMI. Bu arada hem Epstein’ın etkisi, hem de yaşanan bazı tatsızlıklardan dolayı davulcu Pete Best gruptan atılır, yerine Ringo Starr alınır. Grup böylece “Liverpool’un 4 atlısı” şeklini almış olur.

6. İlk single: Love Me Do

Grup, 1962’de ilk single’ı olan “Love Me Do”yu çıkardı ve listelerde 17. sıraya kadar yükseldi. İkinci single olan “Please Please Me” ise listelerde ikinciliğe kadar çıktı. Grubun, listelerde birinciliğe yükselen single’ı ise “From Me To You” oldu.

“Beatlemania” adı verilen çılgınlık böylece başlamış oldu. Single’lardan sonra turne dönemi başladı The Beatles için. 1963 sonuna kadar iki turne gerçekleştiren grubun o bilindik logosu da bu dönemde hazırlandı.

7. Yeni single, yeni şarkılar: She Loves You

1963 yılı sonlarında “She Loves You” adlı beşinci single’ını çıkardı grup (İngiltere’deki çıkış tarihi 23 Ağustos 1963’tür) ve on gün sonra bir milyon kopya satılmıştı bile.

Grup, Epstein’ın yönlendirmesiyle ağırlığı “I Wanna Hold Your Hand” şarkısına verdi. Her yerde bu şarkı çalıyordu ve The Beatles artık Amerikan televizyonlarında da boy göstermeye başlamıştı. Grubun çıktığı ilk canlı program 74 milyon kişi tarafından izlendi.

8. Gelsin konserler, gitsin filmler

The Beatles artık filmleri yayınlanacak kadar ünlüydü. 1964’te ilk film “A Hard Day’s Night” yayınlandı ve filmde Beatles üyeleri oynadı. Bununla da kalmadı; film, iki Oscar adaylığı kazandı ve filmin şarkıları da aynı adlı albümde yayınlandı.

Grup aynı yıl, on binlerce kişinin katıldığı ve izlediği ikinci Amerika turnesine çıktı. Bu konserler -deyim yerindeyse- Beatles’ı bilet milyoneri yaptı. 1965’te de ikinci film Help yayınlandı. Diğeri gibi bu filmin de şarkıları aynı isimli albümde toplandı ve piyasaya sürüldü.

9. Beatles’ın “İsa’dan daha popüler olduğu” günler

1965’te “Rubber Soul”, 1966’da “Revolver” albümleri geldi. Özellikle Revolver’la birlikte grubun müzikal değişimi kendini iyiden hissettirmeye başlamıştı (Bkz. Bir sonraki madde). Albümden sonra grup yeni bir turneye çıktı. Bu turne maalesef bazı tatsızlıklarla başladı.

Grup; Japonya’da konser verecekleri yerden dolayı, Filipinler’de de devlet başkanının eşinin davetine katılmayı reddettiği için birtakım sorunlar yaşadı. Tüm bunlar yetmezmiş gibi Lennon bir röportajda İngiltere’de sakin karşılanan, Amerika’da ise olay yaratan o ünlü sözleri sarf etti: “We are more popular then Jesus now.” (Biz şu anda Hz. İsa’dan daha popüleriz.)

Amerikan halkı, bu sözlere Beatles plâklarını yakarak karşılık verdi. Lennon geri adım atıp özür dilese de bu, halkın öfkesini dindirmedi.

10. Halüsinatif müzik: Psychedelic Rock

LSD kullanımıyla özdeşleşen bir müzik türü, Psychedelic Rock. O kadar özdeş ki “Acid Rock” da deniyor bu türe. Acid’i çekip çekip halüsinasyonlar eşliğinde yapılan bu müziğin The Beatles dışındaki başlıca temsilcileri; The Byrds, The Doors, Jimi Hendrix, Pink Floyd, Grateful Dead’dir…

Derseniz ki abi nedir bu LSD etkisi diye, sizi şuraya alabiliriz. Yok ille de uzun metraj olsun derseniz de sizi şurada ağırlayalım.

11. Yoko Ono’lu John Lennon dönemi

1966’daki son Amerika turnelerinden sonra John Lennon, “How I Won the War” filminde rol aldı. Daha da önemlisi burada Yoko Ono ile tanıştı. Paul McCartney, “The Family Way” filminin müziklerini yaptı, George Harrison ise Hindistan’a gidip sitar dersleri almaya başladı.

12. En iyi albümleri için stüdyoya kapanıyorlar

https://www.youtube.com/watch?v=7gwg_d3XZ5A
Bu dönemden sonra grup yeni albümü için stüdyoya kapandı. Tam 129 gün süren kayıt sürecinden sonra The Beatles’ın en iyi albümü olarak görülen “Sgt. Pepper’s Lonely Hearts Club Band” çıktı ortaya (acid etkisi işte). Bu albüm “progressive rock” denilen türün ortaya çıkışı olarak kabul edilir.

13. Grup en büyük kaybını yaşıyor

Albümün çıktığı yıl bir de acı yaşadılar. Grubu bu noktaya getiren en önemli kişi olan Brian Epstein, 32 yaşında aşırı doz uyuşturucudan hayatını kaybetti (intihar ettiği de söylenir).

Epstein grup için o kadar önemli ve özel bir isimdi ki, grup üyeleri bir süre durumu toparlayamadı. Bu kayıp, Epstein’la çok yakın olan Lennon’ı etkiledi özellikle ve grubun lideri olarak da görülen Lennon, grubun dağılmaması için çabalamaktan vazgeçti. Grup üyelerinin ünlü yogacı Maharishi Mahesh Yogi ile tanışmaları da aynı döneme denk gelir.

14. Hindistan ve arınma dönemi

1967’de grup üyelerinin yer aldığı film “Magical Mystery Tour” yayınlandı ama filmle ilgili eleştiriler pek de olumlu değildi. 1968 ise grup üyelerinin Hindistan’da Maharishi eşliğinde meditasyon yaptıkları yıl oldu. Gerçi Lennon daha sonra bir röportajda Maharishi’ye “.ucking idiot” yakıştırması da yaptı…

Döndükten sonra da Lennon ve McCartney, Apple prodüksiyon şirketini kurdu. Epstein’sız giriştikleri bu işte pek de başarılı oldukları söylenemez. Yine aynı sene “Yellow Submarine” adlı çizgi film yayınlandı, ama eleştiriler yine pek de olumlu değildi.

15. Yeni albüm, beraberinde yeni sorunlar

https://www.youtube.com/watch?v=aYvQYL1FPr4
Amerika’ya dönen grup, “The White Album” olarak da bilinen yeni albümü “The Beatles” için çalışmalara başladı. Fakat bu, iyi bir başlangıç olmadı, çünkü birçok sorunla karşılaştılar.

Ringo Starr bazı şarkıların kayıtlarına gelmedi. Lennon, daha önceden alınan “Kayıtlara eşleri ve kız arkadaşları getirmeyelim” kararına rağmen Yoko Ono’yu stüdyoya getirerek bu kuralı bozdu. Yoko Ono’nun da menajer gibi grup üyelerine tavsiyelerde bulunması tüm bu sorunların üzerine tuz biber oldu. Tüm bu sorunlara rağmen hazırladıkları bu albüm yine büyük bir ilgiyle karşılandı.

16. Son konser ve kaçınılmaz ayrılık

McCartney ile grubun diğer üyeleri arasında menajerin kim olacağı konusunda tartışma çıktı. Paul, eşinin babası Lee Eastman’in menajer olmasını istiyordu, diğer üyeler ise Allen Klein olsun diyorlardı. Klein’da karar kılındı ve menajer o oldu.

Grup 1969’da “Abbey Road”, 1970’te de “Let It Be” albümünü piyasaya sürdü. Bu albümler de grubun dağılmasını engelleyemedi. McCartney, 10 Nisan 1970’te yaptığı basın toplantısında grubun dağıldığını açıkladı.

Grup, son konserini de 30 Ocak 1969’da Apple binasının çatı katında izinsiz olarak verdi. İzin almadıkları için polis tarafından bitirilen “Rooftop Concert” sonrasında, The Beatles bir daha konser vermedi. Aynı yıl grubun Let It Be albümüyle aynı adı taşıyan bir de filmleri yayınlandı.

17. Beatles sonrası ve Lennon’ın ölümü

Bu ayrılıktan sonra Lennon ve McCartney 1974’te stüdyoda bir araya gelip kayıt yaptı, ama bu kayıtlar hiçbir zaman resmi olarak yayınlanmadı ve ikili bir daha hiç bir araya gelmedi. Tüm dünyayı sarsan gelişme 8 Aralık 1980’de yaşandı. Lennon, New York’ta Central Park karşısında yaşadığı apartmanın girişinde akıl sağlığı yerinde olmayan bir hayranı tarafından vurularak öldürüldü.

Diğer üç üye, Harrison tarafından Lennon’ın anısına yazılan “All Those Years Ago” adlı şarkıda tekrar bir araya geldi. Bu gelişmeler dışında, Beatles’ın gizli kayıtları “Anthology 1, 2, 3” olarak yayınlandı. Grup üyelerinden George Harrison, 2001’de kanser sebebiyle hayatını kaybetti.

18. Bonus 1: Beatles şarkılarından oluşan bir başyapıt

Tabii ki Across The Universe’ten söz ediyoruz. İzleyin, izletin, ötesi yok.

19. Bonus 2: O yaya geçidinde sadece Beatle’lar yoktu

O da o gün oradaydı.

20. Bonus 3: 4 milyon yıllık iskelete isim olan şarkı

30 Kasım 1974’te bilim insanları Etiyopya’da birçok kemik buldu. Bu kemikleri özenle bir araya getirdiklerinde ortaya çıkan iskelet, insanın evrimindeki çok önemli bir zaman dilimine işaret ediyordu.

Çünkü homo sapiens’e uzanan evrimsel süreçte, iki ayak üzerinde yürüyen ilk hominidlerden birisiydi bu iskelet ve yaklaşık 4 milyon yaşındaydı. Ona “Australopithecus Afarensis” dışında bir ad daha verdiler: Lucy. Çünkü o sıralar fazlasıyla popüler olan bir parçayı, “Lucy In The Sky With Diamonds”ı dinliyorlardı, hem de sürekli.