ListeList
  • Ana Sayfa
  • Gündem
  • ListeList Özel
  • Alışveriş
  • Yaşam
  • Sinema
  • Seyahat
  • Diğer
    • Edebiyat
    • Sağlıklı Yaşam
    • Kadın
    • İş Yaşamı
    • Tiyatro
    • Hayvansever
    • Spor
    • İstanbul
    • Koronavirüs
    • Tarih
    • Müzik
    • Astroloji
    • Ekoloji
    • Tasarım
    • Dizi
    • Oyun
    • Teknoloji – Bilim
    • Yeme – İçme
    • Pürtelaş
    • Testler
    • Video
  • Yazı Gönder
Sonuç bulunamadı
Tüm sonuçları görüntüle
  • Ana Sayfa
  • Gündem
  • ListeList Özel
  • Alışveriş
  • Yaşam
  • Sinema
  • Seyahat
  • Diğer
    • Edebiyat
    • Sağlıklı Yaşam
    • Kadın
    • İş Yaşamı
    • Tiyatro
    • Hayvansever
    • Spor
    • İstanbul
    • Koronavirüs
    • Tarih
    • Müzik
    • Astroloji
    • Ekoloji
    • Tasarım
    • Dizi
    • Oyun
    • Teknoloji – Bilim
    • Yeme – İçme
    • Pürtelaş
    • Testler
    • Video
  • Yazı Gönder
Sonuç bulunamadı
Tüm sonuçları görüntüle
ListeList
Sonuç bulunamadı
Tüm sonuçları görüntüle

Ana sayfa » Edebiyat » 16 Maddede Mavi Gözlü Dev Şair Nâzım Hikmet

16 Maddede Mavi Gözlü Dev Şair Nâzım Hikmet

Müjgan Pekmez Yazar: Müjgan Pekmez
17 Ocak 2014
Kategori: Edebiyat
Google Haberler'de ListeList'e Abone OlGoogle Haberler'de ListeList'e Abone Ol
3
Share on FacebookShare on Twitter

3 Haziran 1963’te sabah, gazetesini almak için evden çıktı, apartman kapısına yürüdü, gazetesine uzanırken kalp krizi geçirdi ve hayata veda etti.

1951’de vatandaşlıktan çıkarılıp 58 yıl sonra vatandaşlığa kabul edilen şairin mezarı “Vasiyet”ine rağmen hâlâ Moskova’da. Biz de ölüm yıl dönümünde bu büyük şairi analım istedik…

20. yüzyılın ilk şair doğanı

otobiyografi
1902’de doğdum
doğduğum şehre dönmedim bir daha
geriye dönmeyi sevmem
üç yaşımda Halep’te paşa torunluğu ettim
on dokuzumda Moskova’da komünist Üniversite öğrenciliği
kırk dokuzumda yine Moskova’da Tseka-Parti konukluğu
ve on dördümden beri şairlik ederim

11 Eylül 1961’de Doğu Berlin’de yazdığı Otobiyografi şiirine bu dizelerle başladı Nâzım. Dev gibi hayatını en iyi bildiği yöntemle anlattı. Ömrünü şiirine sığdırdı.

Yol Türküsü

yol_türküsü2
Alnımızda yanar gençliğin tacı
yorgunluğun anasını satarız
Sabah buradaysak, akşam ordayız
günlerin peşinde bir hovardayız.

Nâzım 18 yaşındayken Faruk Nafiz (Çamlıbel), Yusuf Ziya (Ortaç) ve Vâlâ Nureddin ile henüz “Çınarlı, kubbeli, mavi bir liman”a dönüşmemiş İstanbul’dan yola koyuldu. Milli mücadeleye destek vermek için istikametleri Anadolu’ydu. Nâzım ve Vâlâ Nureddin hedefe vardı. 75 saatlik meşakkatli yolculuktan geriye iki arkadaşın dilinde Yol Türküsü kaldı.

19 Yaşım, benim ilk çocuğum…

19_yasim2
Benim ilk çocuğum, ilk hocam, ilk yoldaşım
19 yaşım
Sana anam gibi hürmet ediyorum
edeceğim
Senin ilk arşınladığın yoldan gidiyorum
gideceğim
Benim ilk çocuğum, ilk hocam, ilk yoldaşım
19 yaşım

Şairin 19 yaşı kıymetliydi. Yolu Moskova’ya uzandı. Doğu Emekçileri Komünist Üniversitesi’nde okudu. Devrimin ilk yıllarında komünizm ile tanıştı. Üç yıl sonra eğitiminin yeterli olduğuna, ülkesine dönüp haksızlıklara karşı çıkma vaktinin geldiğine karar verdi. Ama Moskova peşini bırakmayacaktı.

Aydınlık Günleri

aydinlik_günleri
…
Şu Marks’ın kafası,
Lenin’in gözüyle yazan muharrir!..
Sonra bu şiiri söyliyen şair!..
Bütün bunların,
şunların,
onların,
hepsi…
Hepsinin alnında (güneşten) tacı!.
Hepsi Aydınlık’çılardan
Hepsi Aydınlık’çı.

Rusya dönüşü Nâzım’ın yeni adresi Aydınlık dergisiydi. Ama bu macera uzun sürmedi. Yazarlarının çoğu Takrir-i Sükûn Kanunu ile tutuklanınca Nâzım’ın rotası yeniden Moskova’ya döndü. Geride gıyaben 15 yıla mahkûm edildiği bir dava bırakmıştı.

Güneşi içenler, güneşi zaptedenler…


…Akın var
güneşe akın!
Güneşi zaptedeceğiz
güneşin zaptı yakın!

Memleketinden uzakta geçirdiği üç yılda, Türkiye’ye dönme girişimleri reddedildi. 1926’da çıkarılan af bile onu kurtaramadı. Gizli parti üyesi olmak suçlamasıyla, yine gıyaben 3 ay hapse mahkûm oldu ama umudunu kaybetmedi.

Bu ülkede öğüde hep ihtiyaç var…

hapiste_yatacak_olana_bazı_öğütler
Dünyadan, memleketinden, insandan
umudun kesik değil diye
ipe çekilmeyip de
atılırsan içeriye,
yatarsan on yıl, on beş yıl
daha da yatacağından başka
sallansaydım ipin ucunda
bir bayrak gibi keşke
demiyeceksin,
yaşamakta ayak direyeceksin.

1925’ten itibaren parmaklıkların gölgesi Nâzım’ın peşindeydi. Hakkında 11 dava açıldı, defalarca cezaevine girdi. 1938’te 28 yıl 4 ay ceza aldı. Çankırı’da Kemal Tahir ve Dr. Hikmet Kıvılcımlı, Bursa’da Mehmet Raşit Öğütçü (Orhan Kemal) ile koğuş arkadaşıydı. Cezaevindeki on ikinci yılında aklına son çare açlık grevi düşerken “Hapiste Yatacak Olana Bazı Öğütler”i yazdı.

Seviyorum Seni…

seviyorum_seni
Seviyorum seni
ekmeği tuza banıp yer gibi
Geceleyin ateşler içinde uyanarak
ağzımı dayayıp musluğa su içer gibi
Ağır posta paketini
neyin nesi belirsiz
telaşlı, sevinçli, kuşkulu açar gibi
Seviyorum seni
denizi ilk defa uçakla geçer gibi
İstanbul’da yumuşacık kararırken ortalık
içimde kımıldayan bir şeyler gibi
Seviyorum seni

Elbette pek çok kadını sevdi. “Minnacık kadın” Nüzhet (Berkin), “Kalbinin kızıl saçlı bacısı” Piraye (Altınoğlu), “Dayı kızı” Münevver (Andaç), “Saçları saman sarısı kirpikleri mavi” Vera (Tulyakova) hayatında kilit rol oynayan kadınlardandı.

O Mavi Gözlü Bir Devdi

O mavi gözlü bir devdi.
Minnacık bir kadın sevdi.
Kadının hayali minnacık bir evdi,
bahçesinde ebruliii
hanımeli
açan bir ev.

İlk büyük aşkı Nüzhet ile iki yıllık evliliği bu şiirde gizlendi. Nüzhet ve Nâzım 1921’de Moskova’da öğrenciyken evlendiler. Ama Nüzhet’in ailesi “… Saçları bile berberin tarağına isyan etmiş bu adamla, senin gibi munis ve uysal bir kız nasıl geçinir?” diye isyan ettiler.

Piraye İçin Yazılmış Saat 21-22 Şiirleri

piraye_için_yazılmış_saat 21-22_şiirleri
Bulutlar geçiyor: haberlerle yüklü, ağır.
Buruşuyor hâlâ gelmeyen mektup avucumda.
Yürek kirpiklerin ucunda uzayıp giden toprak uğurlanır.
Benim bağırasım gelir: -”Pîrâye, Pîrâye!..” diye

16 yıllık evliliklerinin 13 yılında Nâzım cezaevindeydi. Piraye, Nâzım ’ın mektuplarını tahta bavulunda sakladı. 1945’te şair özlemi büyürken, neredeyse her gün 21-22 arasında karısı için bir şiir yazdı. Yolladığı 581 mektup ise, ileride Nâzım ‘dan Piraye’ye Mektuplar ismiyle basıldı.

Münevver’in Doğum Günü

munevverin_dogun_gunu
Yapraklara dallara, yeşillere, allara,
nice nice yıllara gülüm, nice nice yıllara.
Yaprak dala, al yeşile yaraşır,
gayrı bundan böyle vermem seni ellere…

Nâzım kuzeni Münevver’e cezaevi ziyaretlerinde tutuldu. Oğlu Memed Nâzım , Münevver’den doğdu. Ancak şair, Memed henüz üç aylıkken kaçmak zorunda kalır. Geride “Memed’e Son Mektubumdur” şiiri kaldı.

Vera’ya II

vera'yaII
Gelsene dedi bana
Kalsana dedi bana
Gülsene dedi bana
Ölsene dedi bana

Geldim
Kaldım
Güldüm
Öldüm…

Moskova’da tedavi görürken bir gün doktorların tembihlerine aldırmadı, soluğu Vera’nın yanında aldı. Son üç ayını sevdiği kadının yanında geçirdi ve son şiirini de onun yanında yazdı.

Yaşamaya Dair…


Yaşamak şakaya gelmez,
büyük bir ciddiyetle yaşayacaksın
bir sincap gibi mesela,
yani, yaşamanın dışında ve ötesinde hiçbir şey beklemeden,
yani bütün işin gücün yaşamak olacak.

1950’de afla salıverilince, önceden çürüğe ayrıldığı halde 48 yaşında askere çağrıldı. Öldürüleceği söylentileri de artınca yurtdışına gitti. Artık yaşamayı ciddiye alan bir sürgündü.

Açların Gözbebekleri


Değil birkaç
değil beş on
otuz milyon
aç
bizim!

Onlar
bizim!
Biz
onların!
Dalgalar
denizin!
Deniz
dalgaların!

Hece ölçüsüyle yazdığı ilk şiirlerinden sonra serbest ölçüyü benimsedi. Mayakovski ve fütürizm taraftarı Sovyet şairlerinden esinlendi. Açların Gözbebekleri, onun için “Eski usül vezinle kafiyeye paydos”tu. Biçimsel arayışları aşınca bütün şekillerden faydalandı, konuları zenginleşti.

Ceviz Ağacı


Başım köpük köpük bulut, içim dışım deniz,
ben bir ceviz ağacıyım Gülhane Parkı’nda,
budak budak, şerham şerham ihtiyar bir ceviz.
Ne sen bunun farkındasın, ne polis farkında.

Şiirlerinden pek çoğu Cem Karaca, Fikret Kızılok, Fuat Saka, Grup Yorum, Yeni Türkü, Fuat Saka, Ezginin Günlüğü, Zülfü Livaneli gibi sanatçılar ve gruplar tarafından bestelendi. Fazıl Say’ın Nâzım Oratoryosu’nda şiirleri Genco Erkal okudu.

Simavne Kadısı Oğlu Şeyh Bedreddin Destanı


Hep bir ağızdan türkü söyleyip
hep beraber sulardan çekmek ağı,
demiri oya gibi işleyip hep beraber,
hep beraber sürebilmek toprağı,
ballı incirleri hep beraber yiyebilmek,
yârin yanağından gayrı her şeyde
her yerde
hep beraber!
diyebilmek
için
on binler verdi sekiz binini..

Mehmed Çelebi’ye karşı ayaklandıkları gerekçesiyle asılan Şeyh Bedreddin, Börklüce Mustafa ve Torlak Kemal’in hikâyesini 1936’da anlattı. Aslında “Yarin yanağından gayrı her şeyde hep beraber” dizeleri dünya görüşünün de özetiydi; aynı dizeyi Kosmosun Kardeşliği Adına şiirinde de kullandı.

Memleketimden İnsan Manzaraları

memleketimden_insan_manzaraları
Haydarpaşa garında
1941 baharında
saat on beş.
Merdivenlerin üstünde güneş
yorgunluk ve telâş
Bir adam
merdivenlerde duruyor
bir şeyler düşünerek.

Alman faşizmi Sovyetler’e saldırınca içi cız etti Nâzım’ın. Yirminci yüzyılın tarihini yazmaya karar verdi ve 20 bin dizelik Memleketimden İnsan Manzaraları böyle ortaya çıktı.

Vasiyet…

vasiyet
Yoldaşlar, ölürsem o günden önce yani,
– öyle gibi de görünüyor –
Anadolu’da bir köy mezarlığına gömün beni
ve de uyarına gelirse,
tepemde bir de çınar olursa
taş maş da istemez hani…

Paylaş4TweetleGönder
Müjgan Pekmez

Müjgan Pekmez

İleri
Müzik Tarihinin En Çok Suyu Çıkartılan 18 Biçare Parçası

Müzik Tarihinin En Çok Suyu Çıkartılan 18 Biçare Parçası

Yorum yapabilmek için bir ListeList hesabınız olması gerekmektedir. Aşağıdaki bağlantı ile hemen bir hesap oluşturabilirsiniz.

Listelist'e üye ol

Lütfen tartışmaya katılmak için giriş yapın

İlgili İçerikler

Raelizm: Dünyadaki İnsanların Uzaylılar Tarafından Yaratıldığını İddia Eden Din
ListeList Özel

Raelizm: Dünyadaki İnsanların Uzaylılar Tarafından Yaratıldığını İddia Eden Din

Bilim İnsanları Açıklıyor! Bulutlar Neden Beyaz Renktir?
Teknoloji - Bilim

Bilim İnsanları Açıklıyor! Bulutlar Neden Beyaz Renktir?

Bir Vatandaş Hayatını Kaybetti: Balıkesir’de Gerçekleşen 6,1 Büyüklüğündeki Deprem Hakkında Neler Biliniyor?
Gündem

Bir Vatandaş Hayatını Kaybetti: Balıkesir’de Gerçekleşen 6,1 Büyüklüğündeki Deprem Hakkında Neler Biliniyor?

Misokinezi: Sıradan Hareketlerden Nefret Edercesine Rahatsız Olma Durumu
Sağlıklı Yaşam

Misokinezi: Sıradan Hareketlerden Nefret Edercesine Rahatsız Olma Durumu

Haftalık Burç Yorumları: 11-17 Ağustos Haftasında Sizi Neler Bekliyor?
Astroloji

Haftalık Burç Yorumları: 11-17 Ağustos Haftasında Sizi Neler Bekliyor?

Bir Şarkının Gün Boyunca Dile Dolanmasıyla Ortaya Çıkan “Earworm” Nedir? Nasıl Geçer?
ListeList Özel

Bir Şarkının Gün Boyunca Dile Dolanmasıyla Ortaya Çıkan “Earworm” Nedir? Nasıl Geçer?

Ekranların Sessiz Kahramanları: Herkesin Tanıdığı Ama İsmini Bilmediği Türk Oyuncular
Sinema

Ekranların Sessiz Kahramanları: Herkesin Tanıdığı Ama İsmini Bilmediği Türk Oyuncular

Penis Hakkında Muhtemelen Daha Önce Duymadığınız 8 Bilimsel Gerçek
Sağlıklı Yaşam

Penis Hakkında Muhtemelen Daha Önce Duymadığınız 8 Bilimsel Gerçek

Matruşka Gibi! Bir Adanın İçindeki Gölün İçindeki Adanın İçindeki Gölde Yer Alan Vulcan Point Adası
Seyahat

Matruşka Gibi! Bir Adanın İçindeki Gölün İçindeki Adanın İçindeki Gölde Yer Alan Vulcan Point Adası

Kadim Zamanların Bilgi Tapınakları: Antik Dönemlerde Kurulan En Önemli 8 Kütüphane
Tarih

Kadim Zamanların Bilgi Tapınakları: Antik Dönemlerde Kurulan En Önemli 8 Kütüphane

Hava Durumunu Kontrol Etmek Mümkün Mü? Bulut Tohumlama Hakkında Bilmeniz Gereken 6 Şey
Teknoloji - Bilim

Hava Durumunu Kontrol Etmek Mümkün Mü? Bulut Tohumlama Hakkında Bilmeniz Gereken 6 Şey

Addams Ailesi Hayranları Buraya! Burcunuza Göre Hangi Wednesday Karakterisiniz?
Astroloji

Addams Ailesi Hayranları Buraya! Burcunuza Göre Hangi Wednesday Karakterisiniz?

Kendi Döneminin Çehresini Değiştiren Tarihin En Ünlü 20 Kadın Lideri
Kadın

Kendi Döneminin Çehresini Değiştiren Tarihin En Ünlü 20 Kadın Lideri

Okurken Keyfinizi Yerine Getirecek Haftanın En Komik Tweetleri
ListeList Özel

Okurken Keyfinizi Yerine Getirecek Haftanın En Komik Tweetleri

Filenin Sultanları 2025 FIVB Dünya Kadınlar Voleybol Şampiyonası Maç Programı
Gündem

Filenin Sultanları 2025 FIVB Dünya Kadınlar Voleybol Şampiyonası Maç Programı

Sessiz Bir Gece Uykusu Mümkün! Horlamayı Durdurmak İçin Denemeniz Gereken 9 Şey
Sağlıklı Yaşam

Sessiz Bir Gece Uykusu Mümkün! Horlamayı Durdurmak İçin Denemeniz Gereken 9 Şey

Tartarya: Dünyanın Dört Bir Yanındaki Görkemli Yapıları İnşa Ettiği İddia Edilen Uygarlık
Tarih

Tartarya: Dünyanın Dört Bir Yanındaki Görkemli Yapıları İnşa Ettiği İddia Edilen Uygarlık

Görünce Sarılmak İsteyeceksiniz! Japonya’nın Hokkaido Adası’na Özgü 7 Sevimli Hayvan
Hayvansever

Görünce Sarılmak İsteyeceksiniz! Japonya’nın Hokkaido Adası’na Özgü 7 Sevimli Hayvan

Mikrodalga Fırından Aynalara: Wi-Fi Sinyalinizi Bozabilecek 7 Eşya
Teknoloji - Bilim

Mikrodalga Fırından Aynalara: Wi-Fi Sinyalinizi Bozabilecek 7 Eşya

Kadınlar Ne İster Diye Merak Eden Erkeklerin Bilmesi Gereken 19 Şey
Kadın

Kadınlar Ne İster Diye Merak Eden Erkeklerin Bilmesi Gereken 19 Şey

İnsan Bedeni, Hastalıklar Ve Bilimin Karanlık Yüzüne “Işık Tutan” Tartışmalı Mütter Müzesi
Seyahat

İnsan Bedeni, Hastalıklar Ve Bilimin Karanlık Yüzüne “Işık Tutan” Tartışmalı Mütter Müzesi

Toplanın Açıklıyoruz! Burcunuza Göre Hangi Klasik Tablosunuz?
Astroloji

Toplanın Açıklıyoruz! Burcunuza Göre Hangi Klasik Tablosunuz?

1 Temmuz 2025
Sivilcelere Elveda! Daha Sağlıklı Bir Cilt Görünümü İçin 6 Doğal Yöntem
Sağlıklı Yaşam

Sivilcelere Elveda! Daha Sağlıklı Bir Cilt Görünümü İçin 6 Doğal Yöntem

16 Kasım 2021
Evde İngilizce öğrenmek
ListeList Özel

Evde İngilizcenizi Geliştirmek İçin Yapabileceğiniz 12 Şey

2 Ocak 2021
Eski Türkçe Kelimeler: Kulağa Hoş Gelen ve Az Bilinen 53 Kelime
Edebiyat

Eski Türkçe Kelimeler: Kulağa Hoş Gelen ve Az Bilinen 53 Kelime

25 Şubat 2021
Raelizm: Dünyadaki İnsanların Uzaylılar Tarafından Yaratıldığını İddia Eden Din
ListeList Özel

Raelizm: Dünyadaki İnsanların Uzaylılar Tarafından Yaratıldığını İddia Eden Din

11 Ağustos 2025
Bilim İnsanları Açıklıyor! Bulutlar Neden Beyaz Renktir?
Teknoloji - Bilim

Bilim İnsanları Açıklıyor! Bulutlar Neden Beyaz Renktir?

11 Ağustos 2025
Bir Vatandaş Hayatını Kaybetti: Balıkesir’de Gerçekleşen 6,1 Büyüklüğündeki Deprem Hakkında Neler Biliniyor?
Gündem

Bir Vatandaş Hayatını Kaybetti: Balıkesir’de Gerçekleşen 6,1 Büyüklüğündeki Deprem Hakkında Neler Biliniyor?

11 Ağustos 2025
Misokinezi: Sıradan Hareketlerden Nefret Edercesine Rahatsız Olma Durumu
Sağlıklı Yaşam

Misokinezi: Sıradan Hareketlerden Nefret Edercesine Rahatsız Olma Durumu

11 Ağustos 2025
Haftalık Burç Yorumları: 11-17 Ağustos Haftasında Sizi Neler Bekliyor?
Astroloji

Haftalık Burç Yorumları: 11-17 Ağustos Haftasında Sizi Neler Bekliyor?

10 Ağustos 2025
Bir Şarkının Gün Boyunca Dile Dolanmasıyla Ortaya Çıkan “Earworm” Nedir? Nasıl Geçer?
ListeList Özel

Bir Şarkının Gün Boyunca Dile Dolanmasıyla Ortaya Çıkan “Earworm” Nedir? Nasıl Geçer?

10 Ağustos 2025
Kokusuyla Hafızalara Kazınan 16 Erkek Parfümü Önerisi
Alışveriş

Kokusuyla Hafızalara Kazınan 16 Erkek Parfümü Önerisi

10 Şubat 2024
Evde Canı Sıkılanlara Birbirinden Keyifli 18 Hobi ve Aktivite
Alışveriş

Evde Canı Sıkılanlara Birbirinden Keyifli 18 Hobi ve Aktivite

25 Mart 2020
Evde Hijyen Sağlamanın En Pratik Yolu: Buharlı Temizleyiciler
Alışveriş

Evde Hijyen Sağlamanın En Pratik Yolu: Buharlı Temizleyiciler

10 Nisan 2020

Sosyal Medya'da ListeList

  • Hakkımızda
  • Künye
  • Gizlilik Politikası
  • Muvafakatname
  • Yazı Gönder
  • Reklam
  • İletişim

© 2021 ListeList - Yeni Nesil Medya Platformu

Welcome Back!

Login to your account below

Forgotten Password? Sign Up

Create New Account!

Fill the forms bellow to register

All fields are required. Log In

Retrieve your password

Please enter your username or email address to reset your password.

Log In

Add New Playlist

Sonuç bulunamadı
Tüm sonuçları görüntüle
  • Ana Sayfa
  • Gündem
  • ListeList Özel
  • Alışveriş
  • Yaşam
  • Sinema
  • Seyahat
  • Diğer
    • Edebiyat
    • Sağlıklı Yaşam
    • Kadın
    • İş Yaşamı
    • Tiyatro
    • Hayvansever
    • Spor
    • İstanbul
    • Koronavirüs
    • Tarih
    • Müzik
    • Astroloji
    • Ekoloji
    • Tasarım
    • Dizi
    • Oyun
    • Teknoloji – Bilim
    • Yeme – İçme
    • Pürtelaş
    • Testler
    • Video
  • Yazı Gönder

© 2021 ListeList - Yeni Nesil Medya Platformu