Fantastik edebiyat söz konusu olduğu zaman akla ilk gelen eserler, J.R.R. Tolkien tarafından kaleme alınan Yüzüklerin Efendisi ve George R.R. Martin tarafından yazılan Game of Thrones isimli serilerdir. Fantastik edebiyatın bu iki önemli eseri, yıllar içerisinde sayısız okuyucuya ulaştı. Ancak beyaz perdede ve televizyon ekranlarında yer aldıktan sonra, yalnızca fantastik edebiyat okuyucularının değil milyonlarca insanın favori popüler kültür ürünleri arasına girdi. Bununla birlikte fantastik edebiyat tutkunları için özel bir yeri olsa da Yüzüklerin Efendisi ve Game of Thrones kadar popüler olmayan başka bir seri daha vardı: Zaman Çarkı! Robert Jordan tarafından 1984 yılında yazımına başlanan 14 kitaplık seri, 2007’de Jordan’ın trajik ölümünün ardından Brandon Sanderson tarafından 2013 yılında tamamlandı. Tüm dünyada 90 milyondan fazla satılan seri, fantastik edebiyat ile yakından ilgili pek çok insan için türünün en önemli eserleri arasındaydı…
Milyonlarca insan için fantastik edebiyatın en güçlü eserleri arasında olan seri, elbette daha fazla insanla buluşmayı hak ediyordu! Böylece geçtiğimiz yıllarda Amazon Prime Video isimli dijital yayın platformunda Zaman Çarkı serisinin yayınlanacağı açıklanmıştı. Bu açıklama, 14 kitaplık seriyi yakından tanıyan fantastik edebiyat tutkunlarının büyük bir heyecan duymasına neden olmuştu. Ancak Kasım 2021’de izleyici ile buluşan dizi, ilk sezonu ile beklentilerin bir hayli altında kaldı. Özellikle de serinin tutkunları açısından. Ancak yakın bir gelecekte dizinin ikinci sezonu izleyici ile buluşacak. İşte, diziye başlamadan önce Zaman Çarkı kitapları hakkında bilmeniz gerekenler.
Zaman Çarkı ne anlatıyor?
14 kitap, binlerce sayfa ve milyonlarca kelimeden oluşan bu devasa külliyatta dostluk, kahramanlık, yolculuk, iyi ile kötünün kadim savaşı gibi pek çok konu işleniyor… Serinin ilk kitabı olan “Dünyanın Gözü” ile başlayan hikâye, fantastik bir dünyanın döngüsel tarihindeki çağlardan birinde geçiyor. Bir kez daha başlamak üzere olan iyi ile kötü arasındaki savaşta karanlık taraf ile çağlar boyunca ona karşı duran “Aes sedai” isimli topluluğun mücadelesi anlatılıyor…
Aes sedai’ler “Saidin” ve “Saidar” ismi verilen iki topluluğun birleşiminden oluşuyor. Saidin gücün eril kısmını, Saidar ise dişil kısmını oluşturuyor
Bu iki topluluk, Zaman Çarkı evrenindeki Tek Güç olarak isimlendirilen olguyu meydana getiriyor. Bu güç ise, iyi ile kötü arasındaki savaşın seyrini değiştirecek bir unsur olarak anlatılıyor. Ancak uzun zaman önce, karanlık güçlerin gücün eril kısmını kirletmesiyle Tek Güç yalnızca Saidin’ler tarafından kullanılabilir hale geliyor. Böylece Aes sedai topluluğu da yalnızca kadınlar oluşan bir topluluğa dönüşüyor. Bununla birlikte, güç kullanma yetisi olan erkekler, lekelendikleri için hem kendilerine hem de diğer insanlara büyük zarar verme ihtimali taşıyor. Bu nedenle gücün dişil tarafındakiler, eril taraftakileri bulmak ve onların güç ile olan bağlarını kesmekle görevliler…
Zaman Çarkı, onlarca ayrıntı ile dolu etkileyici atmosferinin yanında detaylı olarak anlatılan ve hemen hepsi birbiri ile bağlantılı binlerce karakteri ustalıkla yansıtmasıyla öne çıkıyor
Coğrafya, karakterlerin gündelik yaşamları, psikolojik tasvirler ve daha pek çok etkileyici unsur Zaman Çarkı’nı fantastik edebiyat severlerin gözünde ayrıcalıklı bir konuma yerleştiriyor. Bununla birlikte seride yer alan binlerce karakter ve birbirleri arasındaki ilişkiler de başarılı bir şekilde anlatılıyor. Ancak Zaman Çarkı serisinin odağında Rand al’Thor, Egwene al’Vere, Perrin Aybara, Nynaeve al’Meara ve Matrim Cauthon isimli karakterler var…
“İki Nehir” bölgesindeki bir köyde yaşayan beş gencin yaşamı “Moiraine” isimli gizemli bir kadınla tanışmalarıyla birlikte tamamen değişiyor
Çünkü Aes Sedai topluluğundan bir Saidar olan Moiraine, beş gençten birinin iyi ile kötü arasındaki savaşa son verebilecek kadim bir savaşçının reenkarnasyonu olduğuna inanıyor. Buna göre, binlerce yıl önce Tek Gücün hem erkekler hem de kadınlar tarafından kullanılabildiği çağlarda efsanevi bir savaşçı olan Lews Therin Telamon’un ruhu beş gençten biri aracılığıyla “Yeniden Doğan Ejder” olarak dünyaya gelecek ve kadim savaşta önemli bir rol oynayacak…
Zaman Çarkı, ilk bakışta Tolkien’in “Orta Dünya’sını” andırıyor
Ancak bu Jordan tarafından yapılan bilinçli bir tercih. Yazar, okuyucunun aşina olduğu bir dünyaya adım atması için böyle bir tercihte bulunduğunu belirtiyor. Ancak okuyucu bir anlamda “tanıdık” bir fantastik dünya ile karşılaşmayı beklerken karşısına çıkan yepyeni bir dünya ve bu dünyanın kodları, Jordan’ın eşsiz becerisi ile birleşince ortaya diğer tüm fantastik eserlerden sıyrılmayı başarabilen, özgün ve etkileyici devasa bir külliyat ortaya çıkıyor!
Zaman Çarkı’nda anlatılan kalıplaşmış bir fantastik hikâye değil
Serinin temelinde, bir bakıma “kahramanın yolculuğu” teması yatsa da Jordan, kullandığı yan unsurlar ve anlatım tekniği sayesinde fantastik edebiyatın alışılmış kalıplarından sıyrılmayı başarıyor. Kendilerini dünyayı kurtarmak gibi büyük bir yazgının gölgesinde bulan sıradan karakterler, kurtarıcı olmak istemezlerse ne olur? İşte bu soru, eseri benzerlerinden ayıran en önemli başlangıç noktası olarak karşımıza çıkıyor.
Robert Jordan, kendi fantastik evrenini oluştururken pek çok farklı kaynaktan besleniyor
Farklı kültürler, dinler, inançlar, mitolojiler ve tarihi dönemler Zaman Çarkı evreninin büyülü dünyasında ustalıkla harmanlanıyor. Böylece Zaman Çarkı, fantastik unsurları son derece gerçekçi bir şekilde okuyucuyla buluşturuyor. Evrenin kendi kuralları ve dinamikleriyle tutarlı bir bütün olarak ele alınması ve gerçek dünyadan ilham alınan farklı kaynakların evrene son derece başarılı bir şekilde yerleştirilmesi seriyi tarihin en iyi yapıtlarından birisi haline getiriyor…
Amazon Prime Video’da yayınlanan dizi neden beğenilmedi?
Zaman Çarkı’nın sıkı hayranları, bu fantastik evreni televizyon ekranlarında görmek için oldukça sabırsız ve heyecanlıydı. Ayrıca dizinin seriyi tıpkı Game of Thrones ve Yüzüklerin Efendisi’nde olduğu gibi geniş kitlerle buluşturacak olması da heyecan yaratıyordu. Ancak geçtiğimiz sene yayınlanan ilk sezon başta serinin hayranları olmak üzere pek çok kişi için hayal kırıklığı yarattı. Bunun sebebi ise Jordan tarafından yaratılan dünya ile televizyon ekranlarına yansıyan dünya arasında önemli farkların olmasıydı. Elbette, bir kitaptan uyarlanan edebiyat eserlerinde önemli değişiklikler yapılması son derece alışıldık bir durum. Ancak Zaman Çarkı dizinde anlatılanların orijinal hikâyenin atmosferini ve duygusunu aktarmadaki başarısızlığı eleştirilere neden oldu. Yine de Zaman Çarkı Amazon Prime Video’nun en fazla izlenen yapımlarından birisi olmayı başardı. Serinin ikinci sezonu ise ilerleyen dönemde gösterime girecek. Her ne kadar ilk sezon hayal kırıklığı yaratmış olsa da, serinin hayranları ve çok sayıda fantastik edebiyat okuyucusu, ikinci sezonun yayınlanmasını dört gözle bekliyor…
Kaynak: 1
