Yalan, ne yazık ki gündelik yaşamda zaman zaman karşılaştığımız bir şey. Üstelik hemen her zaman ciddi sorunlara neden olduğu sugötürmez bir gerçek. Öte yandan bir insanın yalan söyleyip söylemediğini anlamak her zaman kolay değil. Peki, yalan nasıl anlaşılır? Bu hususta yapılabilecek bazı şeyler var. FBI tarafından eğitilen ve yüz ifadelerini okuma konusunda uzman olan Scott Taylor, uzun yıllar boyunca ABD’nin savaş suçları ile anılan Guantanamo Hapishanesi’nde baş sorgucularla çalıştı. Taylor yalan söylendiğini anlamak konusunda o denli başarılı ki “yaşayan yalan makinası” olarak anılıyor. Üstelik Scott Taylor’a göre birinin yalan söylediğini gösteren pek çok ipucu var. Bunlardan bazıları ise gözden kaçırılamayacak kadar bariz. İşte profesyonel bir istihbarat uzmanından bir kişinin yalan söyleyip söylemediğini anlamanın en kolay 7 yolu.
1. Hızlı şekilde göz kırpmak
Uzman isim bir insanın dakikada 12 ila 14 kez göz kırptığını belirtiyor. Ancak stres ve baskı altındaki insanların göz kırpma hızının arttığını ekliyor. Bu doğrultuda insanlar, yalan söyledikten hemen sonra daha çok ve hızlı göz kırpma eğilimindeler. Yani karşınızdaki kişinin yalan söylediğinden şüpheleniyorsanız gözlerini daha dikkatli bir şekilde takip etmeniz fayda sağlayabilir.
2. Dudak yalamak
Yalan nasıl anlaşılır sorusuna geçerli yanıtlar bulmak son derece önemli. Çünkü bazı yalanlar insan yaşamın derinden etkileyebilir. Bu doğrultuda, bir kişinin yalan söyleyip söylemediğini anlayabilmek için dikkatle incelenmesi gereken bazı belirtiler var. İşte “dudak yalamak” da onlardan biri. Yaşayan yalan makinesi Taylor’a göre dudak yalamak bir kişini dürüst olmadığına dair önemli bir işaret. Çünkü insanlar yalan söylediklerinde stres hormonu olan kortizol salgılıyor. Bu hormon, tükürük salgılarını yavaşlatıyor, ağzı ve dudakları kurutuyor. İşte bu sebeple yalan söyleyen insanlar kuruyan dudaklarını yalama eğilimi gösteriyor.
3. Zor yutkunmak
Yalan söyledikten sonra salgılanan kortizol hormonunun ağız kuruluğuna neden olabileceğini yukarıda belirttik. Bu durumu neden olabileceği şeylerden biri de yutkunma zorluğudur. Yani karşınızdaki kişinin yutkunma sorunu yaşaması yalan söylediği anlamına gelebilir.
4. Beden hareketleri
Bir kişinin yalan söyleyip söylemediğini anlayabilmek için bakılması gereken şeylerden biri de beden hareketleridir. Çünkü yalan söyleme reaksiyonu bilinçaltında oluşur ve insanların yüzleri ile beden hareketlerine yansır. Söz gelimi Taylor’a göre yalan söyleyen insanların çene, karın ve kasık gibi vücutlarının belirli bölgelerini koruyan lifleri kasılıyor. Bu doğrultuda, “vücudun yana kayması” veya “enenin yana yatırılması” pek çok durumda yalan söylendiğinin en belirgin işaretleri olarak karşımıza çıkıyor.
5. Zorlama bir dil
FBI uzmanına göre eğer karşınızdaki insan tuhaf, zorlama bir dil ile konuşuyorsa dikkatli olmanızda fayda var. Taylor, “doğru söyleyenlerin aktardığını, yalancıların ise ikna etmeye çalıştığını” belirtiyor. Yani doğruyu söyleyen bir insanın emin olduğu bir konuda ayrıca “yüzde yüz eminin” ifadesini kullanmasına hiç gerek yok, elbette şüpheleri üzerine çekmek istemiyorsa! Bu hususta Scott Taylor, yalan söyleyen insanların bir şeyi anlatmak yerine “satmaya çalıştığını” karşısındaki kişiyi ikna edebilmek için özel bir çaba içerisinde girdiklerini dile getiriyor. Kısacası zorlama bir dil ve doğal olmayan bir sohbet, yalanın en kesin delillerinden.
6. Beden dili işaretleri
Yalan nasıl anlaşılır sorunun cevabının gizli olduğu yerlerden biri de beden dili işaretleridir. Yüzün kızarması, vücudun ve çenenin hafifçe eğilmesi, sık sık yüze dokunmak ve dudakları sıkıştırmak bir yalancıyı istemsizce ele veren beden dili işaretleri arasında yer alıyor.
7. Üslup işaretleri
Alanında uzman kişilerin bir insanın yalan söylediğini anlayabilmesi için yalnızca sesini duyması yeterli. Çünkü profesyoneller bir yalancıyı konuşma üslubundan dahi ayırt edebilir. Elbette bunu bazı özel kelimeler ve kullanımlar sayesinde yapabiliyorlar. “Biliyorsun,” “kesin” veya “yüzde yüz” gibi bazı kalıplarla süslenmiş, aşırı şekilde ikna edici olmaya yönelik cümleler karşınızdakinin yalan söylediğine işaret edebilir.
