Soyu tükenmiş olan her hayvanın, türünün yaşayan son üyesini temsil eden bir örneği vardır. Birçok hayvan, türlerini belgeleme şansı bulamadan yok olup gitse de, diğerleri dünya çapında ünlü olmuştur. Bu nedenle nesli tükenmekte olan türlerden bazılarının son örneklerini bir araya getirdik. İşte dünya çapında tanınan ve türünün son örneği olan hayvanlar.
Tasmanya kaplanları, 20. yüzyılda soyu tükenen sıra dışı türler arasındaydı. Modern çağın en büyük yırtıcı keselileri, bir kaplanın siyah çizgilerine ve bir kangurunun kesesine sahip olan köpeklere benziyorlardı. Avustralya’nın kolonizasyonunu takiben avlanma, hastalık ve habitat kaybı yüzünden sayıları azaldı ve 1933’ten 1936’ya kadar Tasmanya’daki Hobart Hayvanat Bahçesi’nde yaşayan bir Tasmanya kaplanı olan Benjamin’in ölümüyle soyları tükendi. Benjamin’in ölüm nedeni muhtemelen ihmaldi. Benjamin’den geriye hayvanat bahçesinde çekilen videoları kaldı.
2. Booming Ben – heath hen
Heath hen’lerin neslinin tükenmesi, zorlu bir koruma süreci devam ederken gerçekleşti. Çayır tavuğunun bir alt türü olan heath hen’ler, sömürgeciler tarafından habitatları değiştirildikten sonra kuzeydoğu ABD’de neredeyse tamamen yok oldular. 1870’e gelindiğinde, kalan son heath hen’ler Massachusetts’teki Martha’s Vineyard’da yaşıyordu. Ancak hayvan koruyucuları, onların bu kadar kolay ölmesine izin vermediler. Hayatta kalmaya çalışan heath hen nüfusu için bir koruma alanı oluşturdular ve 1916’da sayıları 100’den 2000’e yükseldi. Ne yazık ki, tüm bu ilerleme Mayıs ayında çıkan bir orman yangınında yok oldu. Çünkü bu yangın yüzlerce heath hen’in ölümüne neden oldu. Hayvan koruyucuları, grubu bir araya getirmek ve onların üremesini sağlamak için ellerinde geleni yaptılar. Fakat 1929’a kadar sadece bir heath hen hayatta kaldı: Türünün son örneği olan hayvanlar arasında bulunan Booming Ben isimli erkek heath hen, en son 1932 yılında görülmüştür. Yani bu, listemizdeki diğer hayvanların aksine Booming Ben’in ölümünün belgelenmediği anlamına geliyor.
3. Martha – yolcu güvercin
Yolcu güvercinler, çok önceden Kuzey Amerika’daki en yoğun nüfusa sahip olan kuşlardı. Ayrıca yüz milyonlarca yolcu güvercin sürü halinde uçardı. Ancak 20. yüzyılın başında, yaklaşık 6 milyar yolcu güvercinden sadece birkaç tane kaldı. Ormanların yok edilmesi ve avlanma soylarının tükenmesine neden oldu. Türünün son örneği olan hayvanlar arasında bulunan Martha, Cincinnati Hayvanat Bahçesi’nde doğdu ve 1914’te vefat etmeden önce 29 yıl orada yaşadı. Martha öldükten sonra hemen buza konuldu ve doldurulmuş vücudu Washington DC’deki Smithsonian Enstitüsü’ne gönderildi.
4. Celia – Pirene dağ keçisi
Celia’nın cesedi 2000 yılında İspanya’da bulundu ve önde gelen biyologlar, Pirene dağ keçisiniin neslinin tükendiğini ilan etti. Ancak bu, Celia’nın hikayesinin sonu değil idi. Bilim adamları, Celia’nın ölümünden kısa bir süre sonra toplanan deri örneklerini kullanarak, 2003 yılında onu başarılı bir şekilde klonladılar. Klonlanan dağ keçisi, maalesef doğduktan birkaç dakika sonra bir akciğer kusuru nedeniyle öldü.
5. Toughie – Ecnomiohyla rabborum
Toughie, ecnomiohyla rabborum isimli kurbağa türünün son örneği değil idi. Aksine türünün şimdiye kadar keşfedilen ilk örneğiydi. Araştırmacılar onu 2005 yılında Panama’da vahşi amfibileri ormanda yayılan ölümcül bir deri mantarından kurtarmak için yapılan bir kurtarma çalışması sırasında buldu. Daha sonra onu Atlanta Botanik Bahçesi’ne götürdüler. Sonunda Toughie gibi daha fazla kurbağa bulundu ve yeni keşfedilen ecnomiohyla rabborum türü 2008’de resmen tanımlandı. Ancak ecnomiohyla rabborum olarak bilinen türün son örneği olan Toughie, 2016’da esaret altında öldüğü için neslinin tükendiği düşünülmektedir.
6. Turgi – Polinezya ağaç salyangozu (Polynesian tree snail)
Yerleşimciler, dev Afrika salyangozlarını 20. yüzyılın başlarında çim süsü olarak kullanmak üzere Pasifik adalarına getirdikleride, yerel partula turgida nüfusu zarar gördü. Daha sonra istilacı türleri dizginlemek amacıyla farklı bir etçil salyangoz türü getirdiler. Ancak bu salyangozlar, planlananın aksine Polinezya ağaç salyangozlarını yemeye başladılar. Türünün son örneği olan Turgi, 1996’da Londra Hayvanat Bahçesi’nde plastik bir kutuda öldü. Turgi’nin mezar taşında, temsil ettiği türün uzun ömürlülüğünün bir işareti olarak “MÖ 1.5 milyon yılından Ocak 1996’ya kadar” yazıyor.
7. Yalnız George – Pinta Adası kaplumbağası
Türünün son örneği olan hayvanlar arasında yer alan Yalnız George (Lonesome George), 1972 yılında Pinta Adası’nda bir çoban tarafından bulunmuştur. Türünün bilinen son örneği olması nedeniyle özel olarak korundu ve soyunun devamı için İspanyol adalarından getirilen türüne en yakın iki dişiyle çiftleşti ama yumurtalar boş çıktı. 100 yaşın üzerinde olduğu sanılan George, 24 Haziran 2012’de ölmüştür. Yalnız George’un ölümüyle türünün soyu tükenmiştir.
8. Son Kauai kuşu (Kauaʻi ʻoʻo)
1987’de Amerikalı kuşbilimci H. Douglas Pratt, erkek Kauai kuşunun şarkısını yakalamayı başardı. Kayıt sırasında Kauai kuşu, türünün son örneğiydi. Kauai kuşunun nesli, habitat kaybı ve yumurta yiyen fareler gibi istilacı türler yüzünden tükenmenin eşiğine gelmişti. 2009 yılında kaydın dijital versiyonu YouTube’a yüklendi ve o zamandan beri yaklaşık 1,5 milyon kişi onu dinledi. Yukarıdaki videoda asla cevap vermeyecek bir eş için şarkı söyleyen yalnız bir kuşun sesini duyacaksınız.
Adım Caner Cem Martı, 1996 yılında Bartın'da doğdum. 2010 yılında geçirdiğim kaza sonucunda vücudumun %99'u felç kaldı. 2015'ten bu yana bazı cihazlar yardımıyla internet ortamında çalışabiliyorum. İçerik editörlüğü ve sosyal medya uzmanlığı gibi alanlarda tecrübe sahibiyim, ancak asıl uzmanlık alanım SEO uyumlu makale yazmak. Ayrıca front-end tasarımlar yapıyorum. Sinema, spor ve tarih gibi konular çok dikkatimi çekiyor. Özellikle sinema tutkunuyum.
