Çocukların gelişimi ailede başlıyor. Başta aile olmak üzere çocuklar sosyal çevrelerinde gördüğü davranışlara göre karakterlerini şekillendiriyorlar. Dünyayı anlamaya ve anlamlandırmaya başladığı yaşlarda çocuklara iyi örnek olmak ve onları doğru bir şekilde yetiştirmek büyük önem taşıyor. Şimdi geçmişe baktığımızda ebeveynlerimizin bizi yetiştirirken bazı noktalarda hata yaptıklarını söylememiz mümkün. Çoğu ebeveyn çocukları söz konusu olduğunda ellerinden geleni yapıyor ancak maalesef bu kuralın bazı istisnaları var. Bazen anneler veya babalar çocuklara istemeden zarar verebiliyor ve onların psikolojileri üzerinde büyük rol oynayabiliyor. Geçtiğimiz günlerde sevgisiz bir anneyle büyüyen çocukların yaşayabileceklerinden bahsetmiştik. Bu kez ise toksik bir babanın çocuklar üzerindeki etkilerini aktaracağız. California Eyalet Üniversitesi Psikoloji Profesörü Kelly Campbell ve Michigan State Üniversitesi İletişim Profesörü, Aile İletişim ve İlişkiler Laboratuvarı Direktörü Elizabeth Dorrance Hall’a göre toksik bir babanızın olduğunun 10 işareti.
1. Size saygısızca davranır
Eğer babanız size sürekli ve kasıtlı olarak değersiz hissettirecek davranışlarda bulunuyorsa, bu sizin psikolojinizi kötü etkileyebilir. Michigan State Üniversitesi İletişim Profesörü Dr. Hall; “Bu toksik bir ilişkidir.” diyor. Refahınız içinse bunu ifade etmenizde fayda var.
2. Pasif agresif tavır sergiler
Bir konuyu tartışmanın ve ele almanın birçok sağlıklı yolu var. Ancak pasif agresif bir tutum bunlardan biri değil. Genel olarak sessizliğin sürdürüldüğü ve herhangi bir konunun tartışılmadığı bu durum Psych Central’da açıklandığı gibi kötü niyetli kontrol veya ceza belirtisidir. Sinir bozucu ve etkisiz bir taktik.
3. Tehdit etmekten çekinmez
Kontrol dışı tehditler sadece toksik bir babanın işareti değil. Aynı zamanda bu ağır sonuçlara da neden olabilir. Reuters’de yer alan bir habere göre bu tip tehditler büyük yaşlardaki çocukların yıkıcı davranışlar göstermesine neden olabilir. Sözlü düşmanlık potansiyel olarak zararlıdır.
4. Kötü alışkanlıklarını gösterir
Pek çok ebeveyn alkol bağımlılığı gibi sorunlar yaşayabiliyor. Eğer babanız alkol aldıktan sonra farklı bir kişiye dönüşüyor gibi görünüyorsa, bu onun toksik bir ebeveyn olduğunun göstergesi. California Eyalet Üniversitesi Psikoloji Profesörü Dr. Kelly Campbell; “Madde bağımlılığı ile ilgili konular kesinlikle kişinin ebeveynlik yeteneğini etkileyebilir.” diyor.
5. Büyümenizi istemiyor
Yetişkinliğe doğru düzenli adımlar atılması aslında kutlanacak bir şey. Çünkü çocukların büyüyüp kendi sorumluluklarını alabilen bireyler olmaları ve kendi ayakları üzerinde durabilmeleri gerekiyor. Ancak bazı durumlarda ebeveynler çocuklarının büyüdüklerini görmezden gelip, onların tek başlarına karar almalarına bile karşı çıkıyorlar. Aslında büyümek ve olgunlaşmak son derece doğal ancak toksik ebeveynler, çocuklarının onlara bağımlı kalmasını isteyebilir. Bu da çocuğun özgüven duygusunu etkileyebilir.
6. Şiddet eğilimi gösteriyor
Öfke gibi duygular insanlar için son derece normal. Ancak toksik bir ebeveyn düzenli olarak şiddet eğilimi sergileyebilir. Çocuk ise bu durumdan korkarak, içe kapanabilir. Hatta bazen toksik bir baba bu tip patlamalar için çocuğu suçlayabilir. Bu tamamen yıkıcı bir davranıştır.
7. Sevgisini koşula bağlar
İdeal olarak, bir ebeveynin sevgisi koşulsuzdur. Ancak daha toksik bir senaryoda, “ebeveyn yalnızca çocuk onun kurallarına uyduğunda onay verir veya sevgi gösterir” diyor Dr. Campbell. Bu şekilde ise çocuk yalnızca belirli kurallar altında sevildiğini düşünür ve kendi kimliğini bulamaz.
8. Korkuyu manipülasyon aracı olarak kullanır
Babanız korkuyu manipülasyon taktiği olarak kullandıysa, bu kesinlikle toksik ebeveynlik belirtisidir. Sizi korkutarak otoritesini sağlamaya çalışıp, sevginizi kazanmayı amaçladıysa bu son derece kötü bir durum. Unutmayın, korku sevgiye veya saygıya eşit değildir.
9. Narsist özellikler sergiler
Narsistler kendilerini dünyanın merkezi gibi görürler ve her şey onlarla ilgilidir. İstedikleri yapmadığınızda duygu sömürüsü yaparak size kendinizi kötü hissettirirler. Dr. Campbell, narsisistik eğilimleri olan ebeveynlerin de toksik olabileceğini belirtiyor. Yetişkinliğe ulaştıktan sonra bile, babanızın ihtiyaçlarını kendi hayatınızdan çok daha önemli gibi düşünebilir ve hissedebilirsiniz. Bu durumda manipüle olup olmadığınızı bir düşünün. Öte yandan Psychology Today’e göre, kontrolsüz narsisistik özellikler sergileyen babalar, muhtemelen çocukların ihtiyaç duyduğu sıcaklığı ve bakımı sağlayamaz. Potansiyel olarak zarar vericidirler.
10. Son derece kontrolcü davranırlar
Babanız her hareketini izledi ve sizi manipüle etti mi? Huffington Post’a göre, aşırı kontrolcü ebeveynlerin yetiştirdiği çocukların ilerleyen dönemlerde depresyon gibi bir sorun yaşaması çok daha fazla. Bu çocuklar memnuniyetsiz ve hayattan zevk almayan kişilere dönüşebilirler.
Eğer benzer problemler yaşadıysanız ya da hala yaşıyorsanız, mutlaka bir uzmana danışmanızı öneriyoruz.
Kaynak: 1