Çağlar boyunca milyonlarca insanın vatanı olmuş, yeşerttiği kültürün müthiş izlerini hala taşıyan, medeniyetlerin doğup geliştiği ülke İran, bundan çok kısa bir süre önce İslam’la yönetilmeye başladı. Bu ülkenin tüm dünyaya eski yıllardan beri kattıkları göz önünde bulundurulunca, bağnaz bir yönetim biçimine dönüşümünün birçok insanı şok etmesi normaldi.
Bu olayla ilgili pek çok kez yazılıp çizildi, ama rejimin değişim sürecini anlatan en etkileyici eserlerden biri Fransız yapımı animasyon filmi Persepolis oldu. Komşumuz İran’ın geçirdiği çarpıcı toplumsal ve politik dönüşümü konu edinen bu muhteşem filmden bizi derin sorgulamalara iten birkaç replik derledik.
1. “Atatürk gibi yapacağım! Ülkeyi modernleştireceğim. Bir cumhuriyet yaratacağım!”
“…Ama İngiliz bunu duymuştu. Merhaba! Neden bir cumhuriyet yaratmak istiyorsun! Bir imparator olabilirsin!”
2. “Özgürlüğün her zaman bir bedeli vardır.”
3. “Dünyada intikam ve garez hissinden daha kötü bir şey yoktur.”
4. “Yeni rejimimizde politik suçlardan hüküm giyen kimse kalmadı. Büyük bedeller ödemiş olsak da özgürlüğümüzü kazandık.”
Marji: “Öğretmenim.”
Öğretmen: “Yine ne var Marji?”
Marji: “Şah zamanında amcam politik tutukluydu ama yeni rejim onu idam etti. Şah zamanında 3.000 tutuklu vardı sizin rejiminizde 300.000’e çıktı. Nasıl olur da bize bu şekilde yalan söylersiniz.”
5. “Asla unutma. Korku farkındalığımızı yitirmemize neden olur. O da bizi birer korkağa çevirir.”
6. “Ağlıyorsun çünkü yanıldığını düşünüyorsun. Yanlışlarını kabul etmek hiç kolay değil, öyle değil mi?”
7. “Avusturya’dayken bir yabancıydım, şimdi kendi ülkemdeyim ve yine bir yabancıyım.”
8. “Artık dayanamıyorum, hayat beni aşağı çekiyor. Konuşacak kimsem yok.”
9. “Aşk, küçük burjuvalara özgü saçma bir duygu.”
10. “Bu gerçekten çok saçma. Bütün açılardan aynı görünüyor. Güya anatomi dersindeyiz. Tek bir şey görebiliyoruz, o da koca bir burun.”
(Çarşaf giymiş bir kadının resmini çizerken)
11. “Batıda sokakta düşüp ölsen kimsenin umurunda olmaz.”
12. “Biz kadınları eleştiriyorsunuz ama buradaki erkek kardeşlerimiz her türlü saç ve kıyafetle gezebiliyor…”
“…Bazen öyle bir giyiniyorlar ki, iç çamaşırları dışarıdan belli oluyor. Nasıl ki bizim kısa baş örtümüz onları tahrik ediyor, ben de bir kadın olarak onların kıyafetlerinden etkilenemez miyim? Kadınların nefsi yok mu? Yoksa, bir-iki santimlik bir parçasından tahrik olunur mu?”
13. “Ben, Marjane, geleceğin peygamberi, kararımı verdim:”
“Bir, herkes iyi huylu
olmak zorunda.
“İki, herkes güzel
kelimeler kullanmalı.”
“Üç, herkes bir iyilik
yapmak zorunda.”
“Dört, fakirler günde en az bir kez
kızarmış tavuk yiyebilmeliler.”
“Beş, yaşlı kadınlar
bir daha acı çekmeyecek.”
– Marji, eğer kuralların böyle olacaksa, ilk müridin ben olacağım.
14. “Halkın % 99,99’u özgürce İslam Cumhuriyeti için oy kullanmıştır.”
-“Gayet normal. Her devrimin geçiş evreleri vardır. Ülkenin yarısının okuma yazması yok. Sadece milliyetçilik veya din insanları canlandırıyor.”
15. “Türban özgürlükle eş anlamlıdır. Saygın bir kadın, erkeklerin gözlerinden kendisini korur. Açık giyinen kadın günahkardır. Cehennemde yanacaktır.”
16. – “Bayan, neden koşuyorsunuz?”
+ “Geç kaldım.”
– “Bu şekilde koşmamalısınız. Koştuğunuz zaman, arkanız uygunsuz hareket ediyor.”
+ “Öyleyse kıçıma bakmayın!”
17. “Üzülme. Bu rejim çok uzun sürmez.”
