Antik çağlardan günümüze kadar vücudun genel sağlığını geliştirmek ve bazı hastalıkları tedavi etmek için kökeni Hindistan’a dayanan Ayurvedik tıpta kullanılan Türkçe’ye karnıyarık otu tohumu olarak çevrilen psyllium husk, Plantago Ovata bitkisinin tohumlarının kabuğundan elde edilen bir lif türüdür. Vücuttaki suyu emme özelliği olan karnıyarık otu, kabızlık, ishal, kan basıncı, kolesterol ve kilo kaybına fayda sağlayan bir takviye edici gıdadır ve son yıllarda yapılan araştırmalar sonucunda karnıyarık otunun (psyllium husk), sindirim sisteminden kalp ve şeker hastalığına kadar birçok faydaya sahip olduğu kanıtlanmıştır. Bu içeriğimizde karnıyarık otunun genel sağlık üzerindeki etkilerini hep beraber daha yakından inceleyelim.
Karnıyarık otunun faydaları nelerdir?
Karnıyarık otu tohumu, sindirim sistemini destekleyen ve vücutta çözünen bir liftir. Daha çok ishal, kabızlık, hassas bağırsak sendromu gibi şikayetlerin hafifletilmesine yardımcı olan karnıyarık otu, dünyanın her yerinde yetişmesine rağmen Hindistan ile özdeşleşmiş Plantago Ovata bitkisinden elde edilmektedir. Hindistan ve Asya ülkelerinde geleneksel tıpta birçok farklı sağlık problemini tedavi etmek için kullanılmaktadır. Vücutta çözünen bir lif türü olan karnıyarık otu, suda çözünür ve dışkıyı yumuşatan, bağırsak hareketlerini kolaylaştıran ve şişkinlik hissini artırmadan bağırsaklarda düzenliliği sağlayan jel benzeri bir kütle haline gelir. Karnıyarık otu daha çok müshil olarak kullanılsa da yapılan araştırmalarla kalp hastalıklarına da iyi geldiği görülmektedir.
Karnıyarık otu tohumu sindirim sistemini düzenlemeye yardımcı olur
Karnıyarık otu tohumu vücutta çözünerek bir yığın oluşturduğundan bağırsaklardaki suyu emme özelliğine sahiptir. Bu yüzden de bağırsak hareketlerini çok kolay hale getirir ve sindirim sisteminin düzenlenmesine yardımcı olur. Crohn hastalığı, hassas bağırsak sendromu veya ishal-kabızlık gibi düzensiz bağırsak hareketlerinden şikayetçi olan kişiler, sindirim sistemini düzenlemek ve iyileştirmek için karnıyarık otundan faydalanabilirler. Ayrıca yeterli miktarda su tüketimiyle birlikte dışkının daha yumuşak bir hale gelmesine yardımcı olan karnıyarık otu, uzun süreli kabızlık şikayetlerinden sonra oluşabilecek hemoroid (basur) ve anal fissür (makat çatlağı) gibi sağlık problemlerinin yaşanmasının da önüne geçmeye yardımcı olur.
Karnıyarık otu tohumu kandaki kolesterol değerlerinin düşmesine yardımcı olur
Yapılan araştırmalara göre, suda çözünebilme özelliği olan lifler, kolesterol gibi kalp hastalığı olan kişilerin değerlerinin dengelenmesinde büyük bir etkiye sahiptir. Vücudumuzda karaciğerde safra asitleri yapmak için kolesterol kullanılır. Safra asitleri yediğimiz gıdalardaki yağın sindirimini desteklemek için bağırsağa salınır ve daha sonra vücut tekrar kullanılmak üzere safra asitlerini emer. Fakat karnıyarık otu tohumu, bir miktar safra asidini hapseden kalın bir jel tabaka oluşturur ve böylece tekrar kullanılmak için emilecek olan safra asidi vücut tarafından emilemez. Karnıyarık otunun jelimsi tabakasına hapsolmuş bu asitler, vücuttan dışkı yoluyla atılır. Bu işlemin sonucu olarak da karaciğer daha fazla safra asidi üretmek için LDL kolesterolü kan dolaşımından uzaklaştırır ve kanda daha az LDL kolesterol olmuş olur. Sonuç olarak, düzenli olarak karnıyarık otu tohumu tüketimi kandaki kolesterol değerlerinin düşmesine yardımcı olur.
Karnıyarık otu tohumu insülin ve glikoz değerlerini dengeler
Lif takviyeleri almanın insülin ve kan şekeri seviyelerini düşürmek gibi vücudun glisemik tepkisini kontrol etmeye yardımcı olduğu bilinmektedir. Bu durum özellikle karnıyarık otu tohumu gibi suda çözünen lifler için geçerlidir. Aslında karnıyarık otu insülin ve kan şekeri değerlerini düşüren mekanizma için kepek gibi diğer liflerden daha başarılı bir şekilde çalışmaktadır. Bu başarının sebebi ise, karnıyarık otundaki jelimsi dokuyu oluşturan liflerin kan şekeri seviyelerini düzenlemeye yardımcı olan yiyeceklerin sindirimini yavaşlatabilmesinden kaynaklanmaktadır. Yürütülen bir çalışmaya göre, araştırmacılar Tip 2 diyabetli ve kabızlığı olan 51 kişiye günde iki kez 10 gram karnıyarık otu takviyesi verdi. Çalışmanın sonucunda ise, karnıyarık otunu düzenli bir şekilde tüketen bu 51 kişide kabızlık, vücut ağırlığı, kan şekeri seviyeleri ve kolesterol değerleri gibi şikayetlerin azaldığı gözlemlendi. American Journal of Clinical Nutrition dergisinde yayınlanan bir başka araştırmaya göre, günlük en az 10,2 gram karnıyarık otu tüketiminin kan şekeri değerlerini düşürdüğü sonucuna ulaşılmıştır.
Karnıyarık otu tohumu kilo vermeye yardımcı olur
Özellikle diyabet, PCOS gibi kronik rahatsızlıkları olanlar başta olmak üzere birçok kişi kendileri için sağlıklı olduğunu düşündükleri kiloyu korumak isterler. Sindirim sistemini düzenlemekten kalp ve kan şekeri seviyelerini dengede tutmaya kadar bir sürü alanda faydaları olan karnıyarık otu tohumu, ayrıca kilo vermeye de yardımcıdır. Vücuttaki sıvıyı emdiğinden dolayı kendinizi tok hissetmenize ve dolaylı olarak da yiyeceğiniz yemeğin miktarını kontrol edebilmenize olanak sağlar. İştah azaltma özelliği sayesinde de karnıyarık otu, sık sık yeme isteği olan bireylerin daha az yemek yemelerine ve böylece kilolarını kontrol altında tutmaya yardımcı olur. Fakat hatırlatmakta fayda var. Sağlıklı ve dengeli beslenerek ve düzenli egzersizler yaparak kilo vermek hedeflenirse, uzun vadede daha sağlıklı bir sonuç elde edilmiş olur.
Bağırsak sağlığı için prebiyotik etkilere sahiptir
Prebiyotikler bağırsak bakterilerini besleyen ve büyümelerine yardımcı olan sindirilmez bileşiklerdir. Bazı bilim insanlarına göre, karnıyarık otu prebiyotik etkileri olan bir lif türüdür. Fermantasyona karşı bir şekilde dirençli olan karnıyarık otunun bir bölümü bağırsak bakterileri tarafından fermente edilebilir özelliğe sahiptir. Fakat karnıyarık otu, diğer lif türlerine nazaran daha az fermente edildiğinden bağırsaklarda şişkinlik ve rahatsızlık hissi oluşturmaz. Hatta sürekli gaz problemi yaşayan kişilerin düzenli olarak karnıyarık otu tüketmesi şişkinlik ve gaz semptomlarının azaldığını göstermektedir.
