Kahramanmaraş depremi gerçekleşmeden önce bölgedeki köpeklerin saatlerce uluduğu söylendi. Büyük 1999 depreminden sonra da aynı şeyler söylenmişti. Peki, hayvanlar afetleri gerçekleşmeden saatler önce hissedebilir mi yoksa bu ağızdan ağıza dolaşan bir şehir efsanesi mi? Milattan öncesine kadar giden bazı kayıtlar; fareler gelincikler, yılanlar ve böcekler gibi birçok hayvanın depremler yaşanmadan önce şehri terk ettiklerinden bahsediyor. Max Planck Hayvan Davranışları Enstitüsünde hayvan davranışlarını inceleyen Profesör Martin Wikelski, uzun araştırmaları sonucunda bu konudaki gerçekleri ortaya çıkardı. Detayları birlikte inceleyelim.
2016 yılında biyologlar, Kuzey İtalya’nın deprem riski yüksek bölgelerinden birinde araştırmalara başladılar
Bu araştırma, bölgedeki bir çiftlikte yaşayan 6 inek, 5 koyun ve 2 köpek üzerinde yapıldı. Hayvanlar üzerine hızlandırılmış hareketleri kaydeden oldukça hassas aletler bağlandı. Araştırmanın gerçekleştiği dönemde toplam 18.000’den fazla deprem meydana geldi. Bu depremlerden ilki 6,6 büyüklüğündeydi.
Yapılan araştırmadan sonucunda 3,8 ve daha büyük depremlerden önce ahırdaki ineklerin hareketlerinde değişiklikler olduğu fark edildi
Profesör Wikelski, “Bu bir tür karşılıklı etki sistemi” diye açıkladı. “Başlangıçta, inekler oldukları yerde donakalırlar, ta ki köpekler çıldırana kadar. Sonra inekler daha da çıldırır. Sonra koyunlar hareketlenir ve bu böyle devam eder.”
Çiftlik hayvanları 20 saat sonraki sarsıntıları bile hissediyor
Araştırmalar çiftlik hayvanlarının 1 ile 20 saat ilerideki depremleri önceden hissedebildikleri; yüzeye yakın olan sarsıntılarda daha önce, uzak olanlarda ise daha geç tepki verdikleri ortaya çıkardı.
Hayvanların hisleri deprem uyarısı olarak kullanılabilir
4 Şubat 1975’te Çin’in Haicheng kentinde meydana gelen 7,3 büyüklüğündeki depremden önceki haftalarda, dondurucu soğuklara rağmen çok sayıda yılanın kış uykusundan uyanıp inlerini terk ettikleri gözlenmişti. Bu ve bunun gibi birkaç garip olayın ardından yetkililer büyük depremden saatler önce şehri boşaltma kararı aldı.
20 ve 50 arası hayvanın aynı anda ilginç tepkiler vermesi deprem uyarı sistemi olarak kullanılabilir ve tıpkı Çin’de olduğu gibi, insanlar felaketten saatler önce güvenli yerlere gidebilir. Hala daha kapsamlı araştırmalara ihtiyaç olsa da hayvanların afetleri bir şekilde hissettikleri bir gerçek.
