HBO’nun The Last of Us serisiyle birlikte hemen hemen herkes zombi oyunu arayışına düşmüş olabilir. Zombi oyunları, oyuncuları her ne kadar korkutsa da atmosferi ve başarılı işlenen görevleriyle farklı bir deneyim sunar. Konsol oyuncusu değilseniz The Last of Us’ın 3 Mart tarihinde çıkacak olan Windows sürümüne kadar mutlaka denemek isteyeceğiniz birçok zombi oyunu vardır. Bunlar arasında artık efsane hale gelen Resident Evil serisinden Call of Duty ve Dying Light serisine kadar birçok mükemmel oyun vardır. Sizler için Metacritic skorlarıyla birlikte, tüm zamanların en iyi 14 zombi oyununu bu listede topladık. Lafı daha fazla uzatmadan Metacritic skorlarıyla birlikte en iyi 14 zombi oyunu listemize geçelim:
#14 State of Decay 2
- Çıkış Tarihi: Mayıs 2018
- Geliştirici: Undead Labs
- Yayıncı: Xbox Game Studios
- Sunulan Platformlar: Xbox One, Xbox X ve S Serisi, Microsoft Windows
- Metacritic Skoru: 69 (Microsoft Windows)
Listemize State of Decay 2 ile başlıyoruz. Esasında serinin ilk oyunu da oldukça başarılıdır. State of Decay size listedeki diğer oyunlardan daha farklı bir zombi deneyimi yaşatacaktır. State of Decay 2, bir zombi kıyametinin hemen ardından açık bir dünyada geçiyor. Diğer hayatta kalanları bulup grubunuza alıp, kamp kurmanız ve zombi ordularına karşı hayatta kalmanız gerekiyor. Ayrıca oyunda üssünüzü yükseltebilir ya da dışarı çıkıp silah, kaynak ve araç arayabilirsiniz.
Çetenize kimin katılacağı tamamen size kalmış durumda. Oyundaki her karakterin kendine özgü becerileri, yetenekleri ve deneyimleri vardır. Bu nedenle, iyi atış yapan birisi mi yoksa diğerlerine daha yardımcı olacak birini ekibe dahil etmek, istekleriniz ve ihtiyaçlarınız doğrultusunda sizin kararınızla gerçekleşir.
Bununla birlikte yerleşeceğiniz yeri de siz belirlersiniz. Co-op desteğiyle birlikte arkadaşlarınızla bir şeyler inşa edebilir, kaynaklar arayabilir ve üssünüzü savunabilirsiniz. Ayrıca oyunda zombi savunma modunun yanı sıra yaklaşık 10 saat süren bir hikâye modu da bulunuyor. Genel olarak, State of Decay serisi benzersiz bir oyun deneyimi sunar. Özellikle Xbox Game Pass’iniz varsa ve zombi oyunu hayranıysanız mutlaka oynamanız gereken bir seridir.
#13 Call of Duty: Black Ops Cold War
- Çıkış Tarihi: Kasım 2020
- Geliştiriciler: Treyarch, Raven Software, Beenox
- Yayıncı: Activision
- Sunulan Platformlar: PlayStation 4, PlayStation 5, Xbox One, Xbox Series X/S, Microsoft Windows
- Metacritic Skoru: 76 (PlayStation 5)
Call of Duty uzun yıllardır oyuncularına zombi modunu da sunuyor. İlk olarak Call of Duty: Zombies ile başlayan bu mod, sayısız oyuncu tarafından oldukça beğenildi. Call of Duty: Black Ops’taki çok oyunculu modların kalitesi kişiye göre değişiklik gösterse de zombi modu büyük yenilikleriyle beğenilir. Dürüst olmak gerekirse Call of Duty serisinin herhangi bir zombi sürümü bu listeye rahatlıkla girebilir. Örneğin bir diğer COD oyunu olan Black Ops 4’ün zombi modu da oldukça keyiflidir.
Black Ops Cold War, benzersiz ilerleme sistemi, paskalya yumurtaları ve farklı seviyeleriyle listemizde yer alıyor. Oyunda ayrıca bir açık dünya zombi modu da yer alıyor. Bu mod en fazla dört arkadaşınızla birlikte co-op’u desteliyor ve mücadele etme şeklinizi tamamen değiştiriyor. Birçok insan zombi modunun, kolay olduğunu söyleyebilir. Zombi oyunları daha düşük zorluk seviyesi, daha fazla zombi öldürerek oyundan alınan zevki artırıyor. Call of Duty tarihinin en iyi zombi modu olmasa da Call of Duty: Black Ops Cold War, aldığı birkaç güncelleme ve yükselmeyle listemizde yer almayı hak ediyor.
İlginizi Çekebilir:
Co-op Oyun Nedir? Arkadaşlarınızla Oynayabileceğiniz En İyi 20 Co-op Oyunu
#12 Death Road to Canada
- Çıkış Tarihi: Temmuz 2016
- Geliştiriciler: Rocketcat Games, Madgarden
- Yayıncı: Rocketcat Games
- Sunulan Platformlar: Nintendo Switch, PlayStation 4, Android, iOS, Xbox One, Microsoft Windows, MacOS
- Metacritic Skoru: 79 (Nintendo Switch)
Death Road to Canada listedeki diğer zombi oyunu örneklerinden tamamen farklıdır. Oyun, zombileri Oregon Trail benzeri bir hikâye ile karıştırıyor. Oyun oldukça zordur ve oyun müzikleri her öldüğünüzde sinir kat sayınızı daha da artırır.
Death Road to Canada, bir zombi kıyametinden kurtulan ve güvende kalmak için Kanada’ya yolculuğa çıkan iki kişiyi içeriyor. Hayatta kalan iki kişi ABD-Kanada sınırına ulaşmaya çalışırken oyun iki hafta sürer. Yol boyunca oyuncular, yolculuklarında onlara katılabilecek çeşitli karakterlerle tanışır. Bazen, oyuncunun bir zombi sürüsünden belirli bir süre hayatta kalması gereken “kuşatma” olayları meydana gelir. Basit fakat son derece eğlenceli olan Death Road to Canada, farklı türü ile denemek isteyeceğiniz bir zombi oyunudur.
#11 Red Dead Redemption: Undead Nightmare
- Çıkış Tarihi: Ekim 2020
- Geliştirici: Rockstar San Diego
- Yayıncı: Rockstar Games
- Sunulan Platformlar: PlayStation 3, Xbox 360
- Metacritic Skoru: 87 (Xbox 360)
Undead Nightmare, 2010’da Red Dead Redemption için yayınlanan bir DLC paketidir. Red Dead Redemption: Undead Nightmare, doğru yapılmış bir genişletmenin en güzel örneklerinden biri olabilir. Oyun bir genişleme için oldukça uzun süren, tamamen ayrıntılı, tek oyunculu bir hikâye ekler. Ayrıca 2 yeni çok oyunculu mod ile çevre ve karakterlerde uygun değişiklikler daha sonra DLC’ye eklendi.
Rockstar imzalı açık dünya batıda, zombiler o kadar iyi entegre edilmiş ki oyunun sıfırdan yapıldığını düşündürtüyor. Olay dizisi, artık kanunsuz hayatı geride bırakan ve bir aile kuran John Marston’u takip ediyor. Herkes zombiye dönüştü ve Marston, zombi vebasına çare bulmak için uğraşıyor. Bu DLC’nin ana hikayesi yaklaşık 6 saat sürecek. Genişlemenin uzunluğunu artıran yan görevler de mevcut. Genişletme için kaydedilen yeni seslendirmelerin yanı sıra müzik ve ara sahneler de bulunuyor.
#10 Project Zomboid
- Çıkış Tarihi: Kasım 2013
- Geliştirici: The Indie Stone
- Yayıncı: The Indie Stone
- Sunulan Platformlar: Microsoft Windows, Mac OS, Linux
- Metacritic Skoru: – (henüz erken erişimde)
Project Zomboid, ilk olarak 2013 yılında piyasaya sürüldü fakat halen erken erişim oyunudur. Listemizde X sırada yer almasının tek nedeni tam sürümün sunulmamasıdır. Aksi takdirde, oldukça eğlenceli çevrim içi çok oyunculu bir zombi oyunudur. 2D grafikler ve yukarıdan aşağıya bir görünümle oynanmasına rağmen, gerçekçi hayatta kalma oynanışa oldukça önem verir.
Project Zomboid aynı zamanda 4 oyuncuya kadar yerel co-op desteği sunan nadir oyunlardan birisidir. Bu co-op özellikle günümüz oyunlarında pek sık gözükmeyen bir destektir. Gerçek zamanlı aydınlanan bir haritayı tek başınıza veya çevrimi çi olarak arkadaşlarınızla keşfedebilirsiniz. Sizi her an alt edebilecek özel bir yapay zekâ sürüsüne sahip yüzlerce zombi var. Bu nedenle, silah yapmak ve kendinize bir kale yapmak için tüm araçları ve öğeleri kullanmanız en iyi çözümdür.
#9 Dead Rising 2
- Çıkış Tarihi: Eylül 2010
- Geliştiriciler: Capcom, Capcom Vancouver
- Yayıncı: Capcom
- Sunulan Platformlar: PlayStation 3, PlayStation 4, Xbox 360, Xbox One, Microsoft Windows
- Metacritic Skoru: 82 (PlayStation 4)
Küreklere bağlı motorlu testereler gibi yaratıcı silahlarla zombi istilalarını yok etmek mi istiyorsunuz? Capcom’un bu değişik serisi sizin için yapılmış olabilir. Dead Rising 2, Las Vegas’ta bir kumarhanede geçiyor ve keşfetmeniz gereken devasa bir harita sunuyor.
Oyun size hayatta kalanları kurtarma ve kızınızı güvende tutma görevi veriyor. Kızının, bir zombiye dönüşmesini engellemek için hayati önem taşıyan düzenli ilaçlara ihtiyacı var. Etrafta bulabileceğiniz ve hatta kendiniz yapabileceğiniz çeşitli çılgın silahlarla zombileri öldürüyorsunuz. Oyunun tabiriyle kombo kartlar, kombo bir silah yapmak için farklı silahları birleştirmenize izin veriyor. Birleşik silahlar, normal silahlardan daha fazla hasar veriyor.
#8 Plants vs. Zombies
- Çıkış Tarihi: Mayıs 2009
- Geliştiriciler: PopCap Games, QLOC
- Yayıncılar: PopCap Games, Electronic Arts
- Sunulan Platformlar: Microsoft Windows, macOS, iOS/iPadOS, Xbox 360, PlayStation 3, Nintendo DS, DSiWare, Android, Windows Phone/Windows 10 Mobile, PlayStation Vita, BlackBerry Tablet OS, BlackBerry 10
- Metacritic Skoru: 87 (Microsoft Windows)
Plants vs. Zombies, adından da anlaşılacağı üzere bitkileri zombilerle karşı karşıya getiren bir zombi oyunu olarak karşımıza çıkıyor. Oyun, bahçenize savunma bitkileri dikmenizi sağlayan basit bir strateji oyunudur. Yaklaşan zombiler, çeşitli mermiler atan bitkiler tarafından öldürülür.
Oyundaki amaç kısaca, zombilerin evinize ulaşmasına asla izin vermemektir. Plants vs. Zombies, akıllı telefonlardan konsollara ve PC’de oynanabilen bir oyun olduğu için listedeki platform desteği en çok olan yapımdır. Basit, tatlı ve hızlı eğlence sağladığı için birkaç dakikalık zombi öldürmek için mükemmel bir çözümdür.
#7 Dying Light Serisi
- Çıkış Tarihi: Şubat 2016 – Şubat 2022
- Geliştirici: Techland
- Yayıncılar: Warner Bros. Interactive Entertainment
- Sunulan Platformlar: PlayStation 4, PlayStation 5, Xbox One, Xbox Series X/S, Nintendo Switch, Microsoft Windows, Linux, Mac OS
- Metacritic Skorları:
- Dying Light: The Following – Enhanced Edition 87 (Microsoft Windows)
- Dying Light 2: Stay Human 76 (PlayStation 5)
Dying Light 2, 2022’de çıkış yaptı. Klasik Dying Light diyebileceğimiz fakat orijinal oyunun belirlediği yüksek standartları karşılamadığı için eleştirilerden kaçamadı. Orijinal Dying Light 2015’te piyasaya sürülürken oyunun en iyi versiyonu ertesi yıl “The Following” DLC’si ile geldi. Bu genişletme, zaten popüler olan bir oyuna yeni silahlar, modlar ve çok daha fazlasını getirdi.
Dying Light, zombi öldürdüğümüz hayatta kalma FPS oyunudur. Oyuncular deneyler yapmaya ve sonsuz zombi sürüsünden kaçmak için çevreyi kullanmaya teşvik edilir. Oyundaki gündüz-gece döngüsü, zombilerin gün boyunca daha yavaş hareket ettiğini göstererek, oyuncuların hava karardığında hazırlanmalarına olanak tanır. Bu, zombilerin en tehlikeli ve korkutucu oldukları zamandır. Dying Light, yoğun ama sürükleyici bir hayatta kalma deneyimidir.
#6 Resident Evil 2 Remake
- Çıkış Tarihi: Ocak 2019
- Geliştirici: Capcom
- Yayıncı: Capcom
- Sunulan Platformlar: PlayStation 4, PlayStation 5, Xbox One, Xbox Series X/S, Nintendo Switch, Microsoft Windows, Amazon Luna
- Metacritic Skoru: 91 (PlayStation 4)
Zombi oyunu dendiği zaman artık ikonik hale gelen Resident Evil serisini bu listede görmek sizi şaşırtmamıştır. Resident Evil’in bu saygın yeniden yapımı, modern ışıltıyı serinin yoğun oynanışı ve bulmacalarıyla sağlam bir şekilde harmanlıyor.
Resident Evil 2 ile sizi karanlık, ıssız bir polis karakolunu ya da diğer ürpertici yerleri ararken bolca gerginlik bekliyor olacak. Muhtemelen az cephaneli birkaç silaha sahip olacaksınız. Açgözlü bir zombinin karanlık bir köşeden atlamayacağını umarak, örtülü koridorlardan geçerken her zaman birkaç bitkiye veya birkaç mermiye daha ihtiyaç duyulacak gibi görünüyor. Orijinal oyunun 2019 remake sürümüyle birlikte oldukça güzel gözüken grafikler, hikâye ve oynanışı daha da korkutucu hale getiriyor. Özellikle partikül efektleri oyunun atmosferine daha da derinleştiriyor.
Oyunu Claire Redfield ve Leon S. Kennedy olarak oynuyorsunuz. İlki bir üniversite öğrencisi, ikincisi ise çaylak bir polis memuru. Resident Evil 2 Remake’deki yeni omuz üstü atış mekaniği ve 3. şahıs oynanış değişiklikleri oyunu biraz daha kolaylaştıran yenilikler. Ayrıca güvenli odalarda ilerlemenizi otomatik olarak kaydedebilir ve bu sıklığı istediğiniz sıklıkta kaydedebilirsiniz. Resident Evil 2 Remake, RE7’ye rağmen bize göre serinin en ürkütücü oyunu olarak listede üçüncü sırada yer alıyor.
#5 Left 4 Dead 2
- Çıkış Tarihi: Kasım 2009
- Geliştirici: Valve
- Yayıncı: Valve
- Sunulan Platformlar: Xbox 360, Microsoft Windows, Klasik Mac OS, Linux
- Metacritic Skoru: 89 (Xbox 360)
Left 4 Dead 2, muhteşem serinin ikinci yapımı olarak karşımıza çıkıyor. Fakat ikinci oyunda neler olduğunu anlamak için ilkini oynamanıza gerek yok. Amacınız oldukça basit: zombileri öldürmek, hayatta kalmak ve bölümlerin sonuna ulaşmak…
Bu 4 oyuncuya kadar co-op destekleyen nişancı oyunu sizi ve arkadaşlarınızı bataklık, mezarlık, şehir ve birçok farklı mekâna götürür. Oyunda kaçışlarınıza yardımcı olmak için birbirinizle koordine olmak, cephaneyi genişletmek ve yakıt bidonları gibi kaynakları toplamak isteyeceksiniz. Left 4 Dead 2 ayrıca alt edilmesi oldukça korkutucu olan uzman zombilere de sahiptir.
#4 Days Gone
- Çıkış Tarihi: Nisan 2019
- Geliştirici: Bend Studio
- Yayıncılar: SIE Worldwide Studios, Sony Interactive Entertainment
- Sunulan Platformlar: PlayStation 4, Microsoft Windows
- Metacritic Skorları: 71 (PlayStation 4) 76 (Microsoft Windows)
Days Gone, diğer PlayStation özel oyunlarına nazaran daha az popüler olan bir oyundur. Burada oyunun çıktığı ilk zamanlarda oldukça hata dolu olması büyük bir etken olabilir. Fakat sağlam grafik, hikâye ve oynanışa sahip olan Days Gone, hak ettiği değeri almayı başardı. Bu açık dünya zombi oyununda hikâyeye oldukça yavaş bir anlatımla başlıyoruz. Oyundaki tek sorun zombi sürülerinin hikâye anlatımının ortasına konması olabilir. Hikâyeye odaklandığınız her an bir yerden zombi üzerinize atlayabiliyor.
Oyun açık bir dünya olan Oregon kentinde geçiyor. Oregan tamamen açık ve zombilerle dolu bir şekilde sizi bekliyor. Oyunu tam bir ödül avcısına dönüşen eski bir kanun kaçağı Deacon St. John olarak oynuyorsunuz. Ayrıca açık dünyada bir motosiklet binebilir ve sürüşü daha iyi hale getirmek için parçalarla yükselmeler yapabilirsiniz.
Hikâye daha önce belirttiğimiz gibi hızlanması gerekenden biraz daha yavaş ilerliyor. Fakat konu daha da ilerledikçe elinize ağır makineli tüfekler geçiyor. Ayrıca motosikletinizden zombi sürülerine Molotof kokteylleri de atabiliyorsunuz. Kısaca motosiklete hayransanız ve bu becerinizi zombilerden kaçmakla deneyimlemek istiyorsanız Days Gone tam size göre bir oyundur.
#3 The Walking Dead Serisi
- Çıkış Tarihi: 2012 – 2018
- Geliştirici: Telltale Games
- Yayıncılar: Telltale Games, Skybound Games, Activision, Howyaknow, LLC, Sony Interactive Entertainment
- Sunulan Platformlar: PlayStation Vita, PlayStation 3, PlayStation 4, Xbox 360, Xbox One, Nintendo Switch, Mac OS, Microsoft Windows, Android, iOS
- Metacritic Skoru: The Walking Dead: A Telltale Game Series 89 (Microsoft Windows)
The Walking Dead, karakter gelişimini merkeze koyan, anlatı odaklı, epizodik bir oyundur. Oyun, kendisine ilham veren çizgi romanlarla aynı kurgusal evrende geçse de oyundaki tüm karakterler yenidir. Üniversite profesörü olan Lee Everett ve genç bir kız olan Clementine, oyunun odak noktasıdır.
Oyundaki amacınız tahmin edilmesi çok zor olmayan zombi kıyametinde hayatta kalmaktır. Oyun hikâye tabanlı olduğundan burada yapılacak çok fazla savaş yoktur. Oyun boyunca size farklı seçenekler sunulur ve olasılıklarla etkileşime girme şekliniz hikâyenin sonucunu belirler. Alıştığımızdan daha yavaş tempolu bir oyun olmasına rağmen etkileyici bir yanı vardır. Harika karakterlere ve seslendirmeye sahip hikâye tabanlı oyunları seviyorsanız, The Walking Dead size göre bir oyun olabilir.
#2 Resident Evil 4 (2005)
- Çıkış Tarihi: 2005
- Geliştiriciler: Capcom, Armature Games, Capcom Production Studio 4
- Yayıncı: Capcom
- Sunulan Platformlar: GameCube, PlayStation 2, PlayStation 3, PlayStation 4, Xbox 360, Xbox One, Wii, Nintendo Switch, Microsoft Windows, Meta Quest 2, Android, iOS
- Metacritic Skoru: 96 (PlayStation 2)
Birçok insana göre Resident Evil 4, şimdiye kadarki en iyi zombi oyunu olarak gösteriliyor. Tabi Ashley’den nefret etmiyorsanız. Resident Evil 4, üçüncü şahıs nişancı oyunlarını oynamak için yepyeni bir yol buldu ve Capcom’un zaten efsanevi olan Resident Evil serisini yeniden canlandırdı. Örneğin omuz üstü nişan alma mekaniği, Resident Evil 4’ü sadece serideki önceki oyunlardan değil, aynı zamanda diğer 3. şahıs nişancı oyunlarından da ayırıyor. Bunu daha önce deneyen başka oyunlar olabilir fakat onu mükemmel hale getiren Resident Evil 4’tür. Ayrıca oyunda klasik nişangah da yoktur. Bunun yerine nişan almanıza yardımcı olmak için bir lazer tercih edilmiştir. Ayrıca daha iyi nişan almak için omuz değiştirebilirsiniz.
Oyunda, Resident Evil 2’den aşina olduğumuz çaylak polisimiz Leon S. Kennedy artık bir ABD özel temsilcisi olarak ana karakterimiz olarak karşımıza çıkıyor. Leon S. Kennedy, başkanın kızı olan Ashley Graham’ı kurtarmak için görevlendirilir. Ashle, İspanya’da faaliyet gösteren bir tarikat tarafından kaçırılmıştır ve bu tehlikeli kurtarma görevi sadece Leon’a verilir. Oyun ayrıca zombilerden gerçekçi tepkileri de içeriyor. Eğer bir zombiyi ayağından vurursanız, tökezleyip düşecektir. Nişan almada iyiyseniz, basit ama sert bir dokunuşla size atılan baltaları da durdurabilirsiniz.
Son olarak artık bir Capcom efsanesine dönüşen Resident Evil 4, yıl içerisinde yeniden yapımını yayınlamak için hazırlanıyor. 2005 sürümünü oynamaktan kaçınıyorsanız Remake versiyonunu beklemeyi tercih edebilirsiniz. Resident Evil 4 Remake sürümünün çıkış tarihi ise 24 Mart 2023 olarak belirlendi. Umarız Ashley bu sefer baş belası değildir.
İlginizi Çekebilir:
2023 Oyunları: Yıl İçinde Çıkacak Oyunların Tam Listesi
#1 The Last of Us Serisi
- Çıkış Tarihi: 2013 – 2022
- Geliştirici: Naughty Dog
- Yayıncılar: Sony Interactive Entertainment, SIE Worldwide Studios
- Sunulan Platformlar: PlayStation 3, PlayStation 4, PlayStation 5
- Metacritic Skoru: The Last of Us Remastered 95 (PlayStation 4)
The Last of Us, 2013 yılında piyasaya sürüldü. Listemizde Resident Evil serisi gibi güçlü oyunlar olmasına rağmen zombi ve kıyamet sonrası temalı açık ara en iyi oyun The Last of Us serisidir. Oyunun karakterleri, hikayesi, grafikler ve oynanışı gibi birçok başlıkta zirvede The Last of Us bulunuyor. Oyun sizi kıyamet sonrası ABD’de ülke çapında uzun bir yolculuğa çıkarıyor. Not olarak; oyundaki zombiler, mantar enfeksiyonu ile enfekte oldukları için teknik olarak zombi değildir.
Oyunda birkaç farklı türde zombi vardır. Ayrıca oyundaki tek düşmanlarınız zombiler değildir. Sizi silahlanan bazı çeteler de bekliyor olacak. Üstesinden gelmeniz gereken baskıcı bir hükümet, çok sayıda asi ve çevresel tehlike var. Erzak sınırlı miktarda olduğundan, savaşlarınızı dikkatli bir şekilde seçmelisiniz. The Last of Us, silahlanarak zombileri öldürdüğümüz klasik bir oyun değildir. Bu yüzden bölümleri geçmek için gizlilik ve sabır oyunun en temel isteklerindendir.
Oyunun merkezinde, orta yaşlı Joel ve Ellie vardır. Aksiyonu bol ve gerçekçi bir hayatta kalma korku deneyimi arıyorsanız, The Last of Us’ı mutlaka denemelisiniz. The Last of Us Part 2 de aynı ilk oyundaki gibi mükemmeldir. Ancak, ikinci oyunu anlamak için ilk oyunu oynamanız gerekecek, yani hikâye bütünlüğü için ilk oyundan başlamanız gerekecek.
The Last of Us ile birlikte en iyi 14 zombi oyunu listemizin sonuna geliyoruz. Listemizde favori zombi oyununuzu göremediyseniz bunu bize aşağıdaki yorumlar bölümünden yazabilirsiniz. Son olarak HBO uyarlaması The Last of Us ile oyun arasındaki farkları ele aldığımız habere aşağıdaki bağlantı üzerinden ulaşabilirsiniz.
The Last of Us 1. Bölüm: HBO Uyarlaması Dizi ile Oyun Arasında Ne Gibi Farklar Var?
