Walt Disney çizgi filmlerinin aile ve çocuklara uygun değerler taşıdığı biliniyor. Fakat ünlü çizgi film şirketi İkinci Dünya Savaşı sırasında bu değerlerin önüne geçmeyi göze alarak, savaş yıllarında propaganda yapmayı ihmal etmemiş. İkinci Dünya Savaşı sırasında Hitler karşıtı çalışmalar yürüten Walt Disney, ABD ve Kanada hükümetleri tarafından savaş tahvilleri ve vergiler için savaş propagandası yapmak üzere görevlendirildi. Çoğunun ana karakteri Donald olan bu propaganda çizgi filmleri gelin örnekleriyle inceleyelim.
1. Führer’in Yüzü
”Führer’in Yüzü”, 1943’te ”En İyi Animasyonlu Kısa Film Konusu” Olarak Akademi Ödülü’nü kazandı. Filmin konusu, Naziler tarafından kontrol edilen bir dünyada uyanan Donald Duck’ı çevreliyor.
2. Hep Birlikte
Bu çizgi film, 1941’de Kanada Hükümeti’nin desteğiyle yapıldı. “Hep Birlikte” filmi İngiltere ve Kanada bayraklarının ortak olarak sergilendiği bir açılış sahnesi ile başlıyor. Filmin adında olduğu gibi, farklı filmlerden bir araya gelen karakterler, izleyicileri savaşı kazanmaya teşvik eden pankartlar taşıyan bir yürüyüş bandında “Hep Birlikte”dir.
3. Donald Geleceği Hazırladı
1942’de yapılan çizgi film Donald’ın, orduya üye olmayı teşvik eden ABD Ordusu propagandası üzerine kurulu. Donald, ordunun ofisine giderek, ABD Hava Kuvvetleri’nin bir parçası olmak için kayıt yapıyor. Donald’ın orduya girmesi ve eğitimde zorluk çekmesine değinen filmin; çıkış noktası ordu propagandası yapmak olmasına karşın birçok kişi bu filmi Anti-Ordu propagandası olarak yorumladı.
4. Donald’ın Kararı
Bu filmde iyi bir vatandaş olmanın, ülkesine yatırım yapması gerektiği üzerine bir propaganda mevcut. 1941 yapımı filmde ABD vatandaşı Donald radyodan duyduğu bir anonstan sonra yanında melek belirir ve ona parasını boşa harcamamasını, yatırım yapması gerektiği söyler. Yola çıkacakken, arkasından şeytan belirir ve bunun doğru bir karar olmadığını ifade eder. Filmin sonunda da anlaşılacağı üzere melek Amerika’yı, şeytan Naziler’i temsil etmekte.
5. Komando Ördek
1944’te yapılmış çizgi filmle paraşütle Japonya’daki düşman topraklarına yaklaşan Donald Duck ülkesi için savaşıyor. Amerikan kahramanlarının yenilmezliği üzerine kurulu senaryoya sahip çizgi filmin yapılma amaçlarından en önemlisi; askerlere cesaret vermek.
6. Tank! Dur!
Walt Disney, Kanada tarafından birden fazla propaganda çizgi film yapmak üzere görevlendirildi. Bunun sebebi Kanada’nın, Alman tanklarını yenmek için gerekli silahlara sahip olması halinde, Müttefik Kuvvetleri için savaşmaya hazır olduklarını ikna etmek düşüncesi yatıyor. Filmde Adolf Hitler, Alman askerlerini tanklarla götürüp bir köye saldırıyor. Savunmaya geçen Kanada askerleri ise saldırıyı bertaraf ederek kolayca Almanları savuşturuyor. Çizgi filmin sonunda savaşı kaybeden Hitler cehenneme düşüyor.
7. 43 Ruhu
”43 Ruhu”nda anlatıcı, vatandaşlara vergilerini ödemenin, hükümetin silah üreten fabrikalarını desteklemek ve savaş çabalarına yardım etmek vurgusunu yapıyor. Öte yandan; ABD’yi yok edebilecek silahlar üretmek için düşmanın gece gündüz kendi fabrikaları ile çalıştığı fikri verilerek, vatandaşların savaşı kazanmak adına vergi vermesi teşvik ediliyor. Hatta daha açık bir şekilde, Walt Disney’in vergi ödemeyen kişilerin Nazilere destek verdiklerini söyleyecek kadar ileri gittiğini söylemek mümkün.
8. Akıl ve Duygu
Anlatıcı, Hitler’in gücünün Alman halkı üzerine saldığı korku ve nefret yoluyla manipüle etmekten geldiğini açıklıyor.
9. Ölümüne Eğitim
Bu kısa film Nazi Almanya’sında yaşayan insanların durumunu özetliyor. Walt Disney bu filmi, Almanlar o sırada düşman olsalar bile, savaşın sorumlusunun sivil Alman vatandaşının hatası olmadığını anlatıyor. Hitler’in Alman gençliğinin beynini yıkamış olduğunu ve aslında onların savaşın esas sorumlusu olmadığını dile getiriyor.
