Nepal ve Karadeniz’deki Çiçeklerden Elde Edilen Halüsinojenik Gıda: Deli Bal

Nepal ve Karadeniz’deki bazı dağlar, yılın yalnızca belirli bir döneminde açan beyaz orman gülü isimli bir çiçeğe ev sahipliği yapıyor. Apis laboriosa olarak adlandıran bir bal arısı türü ise bu özel çiçeklerin özü ile bir bal üretiyor. Bu noktaya kadar doğadaki alışılageldik işleyişe aykırı herhangi bir durum söz konusu değil. Fakat bu nadide çiçeklerin özü ile üretilen bu bal, bildiğiniz hiçbir bala benzemiyor. Deli bal adı verilen bu gıda, pek çok faydalı etkisinin yanında oldukça tehlikeli sağlık sorunlarına neden olabiliyor. Üstelik deli balın halüsinojenik etkileri var! Öyle ki psikoaktif etkileri sebebiyle binlerce yıldır insanlar tarafından keyif verici bir madde olarak kullanıldığı biliniyor. Bazı kadim belgeler incelendiği deli balın, kritik savaşlarda etkili bir silah olarak kullanıldığı dahi görülüyor! İşte, Nepal ve Karadeniz’deki çiçeklerden elde edilen halüsinojenik gıda, deli bal hakkında bilmeniz gerekenler.

Nepal ve Karadeniz’deki bazı dağlar, oldukça nadir bir bitkiye ev sahipliği yapıyor: Beyaz orman gülü

Genellikle beyaz pembe ve mor renge sahip bu nadide çiçeklerin özleri ise Apis laboriosa ismiyle de bilinen Himalaya bal arılarının gözdesi konumunda. Büyük cüsseleri ile dikkat çeken bu arılar, beyaz orman güllerinin özü ile bir bal üretiyor. Hayli ilginç özellikleri olan bu gıdanın adı ise deli bal!

Deli bal nedir?

Yukarıda da değindiğimiz gibi deli bal, çok özel bir çiçeğin özünden, Himalaya bal arılarının ürettiği bir gıda. Ülkemizde, “acı bal” veya “tutan bal” olarak da isimlendiriliyor. Uzmanlara göre bu sıra dışı gıda insan sağlığına faydalı pek çok özelliğe sahip. Ancak bilinçsiz tüketimi, hayli tehlikeli sağlık sorunlarına neden olabiliyor.

Deli balın faydaları neler?

Normal ballardan daha koyu bir renge ve acı bir tada sahip olan bu gıda günümüzde diyabet, tansiyon ve bronşit gibi hastalıkların tedavisinde kullanılıyor. Yine de uzmanlar deli balın son derece dikkatli bir şekilde tüketilmesi gerektiğini ifade ediyor. Çünkü vahşi doğanın bu tuhaf gıdası, göründüğü kadar masum değil!

Deli balın zararları neler?

Deli balı özel bir gıda haline getiren şey beyaz orman gülü çiçeğinin özünde yer alan grayanotoksin isimli bir madde. İşte deli bal zehirlenmesi olarak bilinen sağlık sorununa neden olan madde de bu. Deli bal zehirlenmesinin belirtileri ise kalp ritminde bozukluk, baş dönmesi, bulantı, deride ve gözlerde kızarma, kaşıntı, görme ve bilinç kaybı ve hatta geçici felç! Yani bu sıra dışı lezzet hakkındaki uzman tavsiyelerini dikkate almak son derece önemli. Öte yandan deli balı gerçekten ilginç hale getiren başka bir özelliği daha var.

Deli bal, tüm fayda ve zararları bir yana doğadaki halüsinojenik gıdalardan biri!

Çünkü grayanotoksin maddesi aynı zamanda psikoaktif özelliklere sahip. Bazı kadim toplulukların ise insanların halüsinasyon görmesine neden olabilen deli balı çeşitli ritüeller sırasında tükettiği biliniyor.

Binlerce yıldır keyif verici bir madde olarak da kullanılıyor!

Deli bal hakkındaki en eski kayıtlardan birine, milattan önce 400 yılında Antik Yunan filozofu Xenophon tarafından kaleme alınan bir kitapta rastlanıyor. Xenophon, bugünkü Trabzon’da deli bal kovanlarına rastlayan ve bu halüsinojenik balı mideye indiren bir Antik Yunan askeri birliğinin başına gelenleri detaylı bir şekilde anlatıyor. Xenophon bu baldan tadan askerlerin pek çoğunun ayakta durmakta dahi zorlandığını ve birkaç gün boyunca “genel bir üzüntü haliyle” yerde yattığını aktarıyor.

Deli balın psikoaktif özelliklerinden haberdar olan Pers ordusu ise bu gıdayı etkili bir silaha dönüştürmeyi başarmış!

Perslerin Roma ordusu ile olan savaş sırasında, düşmanlarının güzergahına deli bal petekleri yerleştirdiği, daha sonra bu balları tüketen ve “kendinden geçen” Roma birliklerini bozguna uğrattığı biliniyor.

Deli bal, halüsinojenik etkileri nedeniyle pek çok ülkede yasaklı bir gıda

Ancak bazı ülkelerde çoğunlukla tıbbı amaçlı olarak kullanılıyor. Bununla birlikte uzmanlar, bu ilginç gıdanın yalnızca doktor gözetiminde tüketilmesi gerektiğinin altını çiziyor.

Kaynak: 1