Kimi zaman bir formülün peşinde, kimi zaman yıldızlara bakarken, bazen bir satranç tahtasında ya da müzik notaları arasında… Sinema dünyası, dahi insanların öykülerini anlatan filmler aracılığıyla hem ilham veriyor hem de gerçeküstü zekâları beyaz perdeye taşıyor. Gerçek hayattan esinlenen ya da kurmaca dahilerle dolu bu filmler, zeka konulu filmler arasında ayrı bir yere sahip. İşte sizi ekran başında büyüleyecek, dahi insanları konu alan filmler arasında unutulmaz 12 yapım!
Good Will Hunting (Can Dostum) – 1997
Matematik dehası Will, Boston sokaklarında temizlikçi olarak çalışırken çözdüğü bir denklemle hayatı tamamen değişir. Ancak zekâ tek başına yetmez; insanın iç dünyasını da çözmesi gerekir. Bu film, yalnızca dahi insanların öykülerini anlatan filmler arasında değil, aynı zamanda duygusal derinliğiyle de dikkat çekiyor. Matt Damon ve Robin Williams performansı bir yana, filmin dahice senaryosu da hafızalara kazınıyor. Üstelik bu film Oscar ödüllü bir yapım olmayı başarmış. Bir dahinin, geçmişiyle ve kendisiyle yüzleşmesini izlemek isterseniz, Can Dostum tam size göre.
The Imitation Game (Enigma) – 2014
İkinci Dünya Savaşı sırasında Almanların şifreleme makinesi Enigma’yı çözmeye çalışan matematikçi Alan Turing’in hikayesi, yalnızca tarihsel bir dram değil, aynı zamanda gerçek bir zihinsel meydan okuma. Benedict Cumberbatch’in olağanüstü performansıyla hayat bulan Turing, bir dâhi ve sosyal normların dışında yaşayan bir figür. Eğer özel zekalı insanları konu alan filmler arıyorsanız, The Imitation Game’yi mutlaka izlemelisiniz.
A Beautiful Mind (Akıl Oyunları) – 2001
John Nash’in matematiksel teorilerle dolu zihnine hoş geldiniz. Nobel ödüllü matematikçi John Nash’in gerçek hayat hikâyesini konu alan bu film, dahilerin yaşamını anlatan filmler arasında en çarpıcı olanlardan. Paranoid şizofreniyle mücadelesi, dâhiliği kadar etkileyici. Russell Crowe’un performansı ve filmin akıl sınırlarını zorlayan anlatımı, bu yapımı zeka konulu filmler arasında zirveye taşıyor. Gerçek bir hayat hikâyesi, gerilimle harmanlanarak sunulunca ortaya çıkan şey işte tam da budur: sinema sihri.
The Man Who Knew Infinity (Sonsuzluk Teorisi) – 2015
Hindistan’dan Cambridge’e uzanan bir dehanın öyküsü: Srinivasa Ramanujan. Matematiğe olan doğal yeteneğiyle Avrupa bilim dünyasını sarsan bu genç adamın hayatı, inanç, azim ve zekânın birleşimini tam olarak gösteriyor diyebiliriz. Hindistan’ın yoksul bir kasabasında başlayan hikâyesiyle Ramanujan’ın Cambridge’e uzanan yolculuğunu anlatan film, onun matematiğe kazandırdığı önemli katkılara odaklanıyor. Dahi filmleri arasında yer almasının nedeni yalnızca zekâsı değil, içindeki sınırsız merak duygusu.
The Theory Of Everything (Her Şeyin Teorisi) – 2014
Stephen Hawking’in hayatını konu alan bu film, dahi insanların öykülerini anlatan filmler arasında en duygusal olanlardan biri. Stephen Hawking’in evreni çözme çabası ve ALS hastalığıyla mücadelesi, bilimsel ve duygusal anlamda derin izler bırakır. Eddie Redmayne’in performansıyla hayat bulan Hawking, dahi insanları konu alan filmler arasında ikon haline gelmiş durumda. Bu yapım sadece bir bilim adamının değil, aynı zamanda bir bireyin hayata nasıl tutunduğunun da anlatısı diyebiliriz.
Sherlock Holmes – 2009
Zeki insan filmleri dendiğinde akla ilk gelen isimlerden Sherlock Holmes, Sir Arthur Conan Doyle’un efsanevi karakteridir. Kurgu karakterler arasında belki de en zekisi. Sir Arthur Conan Doyle’un yarattığı dedektif, sinema perdesinde Robert Downey Jr. ile modern bir enerji kazanıyor. Keskin zekâsı, detaylara olan takıntısı ve alışılmadık yöntemleriyle zeki insan filmleri arasında kendine sağlam bir yer ediniyor. Gizemi çözmeye çalışırken kendinizi Holmes gibi hissetmeniz mümkün.
Bradley Cooper’ın oynadığı bu film, bir yazarın zekâsını artıran bir hap sayesinde yaşadığı dönüşümü konu alıyor. Bir hapla zihninin tüm potansiyelini açığa çıkaran Eddie Morra’nın hikayesi, bilim kurgu ile gerilim arasında gidip gelirken, zeka konulu filmler kategorisini biraz daha uçlara taşıyor. Hayatını düzene sokmaya çalışan sıradan bir adamın bir anda bir dâhiye dönüşmesini izlemek hem eğlenceli hem düşündürücü. Ya gerçekten böyle bir hap olsaydı?
Amadeus – 1984
Mozart’ın müziği kadar hayatı da karmaşıktır. Kendisini kıskanan Salieri’nin gözünden anlatılan hikâye, dönem filmlerinin büyüsünü ve bir dâhinin kaotik ruhunu taşır. Müzikal deha ile tutkunun buluştuğu bu yapım, dahi insanların öykülerini anlatan filmler içinde özel bir yer tutuyor. Wolfgang Amadeus Mozart’ın yaşamını konu alan bu film, dehasını sanatla harmanlayan etkileyici bir anlatım sunuyor.
Hidden Figures (Gizli Sayılar) – 2016
NASA’da çalışan üç afro Amerikan kadının uzay yarışındaki kritik rolünü anlatan bu film, zeki insan filmleri arasında en ilham verici olanlardan. NASA’da görev yapan üç siyahi kadının gerçek hikâyesine odaklanan film, hem bilimsel başarılarını hem de verdikleri zorlu mücadeleyi anlatıyor. Erkek egemenliğindeki uzay yarışında arka planda kalmış dehaları sahneye taşıyan film, özel zekalı insanları konu alan filmler arasında sosyal mesaj gücüyle öne çıkıyor. Hem ilham verici hem de güçlendirici.
Matt Damon’ın oynadığı bu bilim kurgu filmi, bir astronotun Mars’ta mahsur kalması ve zekâsını kullanarak hayatta kalma mücadelesini anlatıyor. Mars’ta mahsur kalan bir astronot, hayatta kalmak için sergilediği problem çözme becerisi ile zekanın sınırlarını zorlamayı başarıyor. Mark Watney, bilimi yaratıcı şekilde kullanmayı başararak zeki insan filmleri listesinin belki de en gizemli üyelerinden birisidir. Bu yapım uzay, mizah ve bilim sevenler için birebir!
Gifted (Deha) – 2017
Gifted, matematikte olağanüstü bir yeteneğe sahip 7 yaşındaki bir kızın ve onu yetiştirmeye çalışan ailesinin dokunaklı öyküsünü anlatıyor. Üstelik bu yapım, dahilerin yaşamını anlatan filmler arasında en duygusal olanlardan. Henüz ilkokul çağındaki bir matematik dâhisi olan Mary’nin hayatı, vasisi Frank’in onun sıradan bir çocuk olarak büyümesini istemesiyle karmaşıklaşır. Dâhilik ile çocukluk arasındaki çizgi, bu filmde hassas bir dille işlenmeyi başarmış. Aynı zamanda bu yapım, dahi filmleri arasında duygusal yönüyle öne çıkarak, büyümek ne demektir sorusunu zekâ ekseninde sorgulatıyor diyebiliriz.
October Sky (Ekim Düşü) – 1999
Roket bilimine tutkuyla bağlı bir gencin hikâyesini anlatan bu film, zeki insan filmleri arasında en motive edici olanlardan biri. Küçük bir madenci kasabasında büyüyen Homer, Sputnik’in gökyüzünde süzülmesinden etkilenir ve kendi roketini yapmaya karar verir. Bilime ve hayallere olan inancın neye dönüşebileceğini gösteren bu film, dahilerin yaşamını anlatan filmler içinde umut aşılayan hikâyelerden biridir. Zekâ sadece doğuştan mı gelir, yoksa tutkuyla mı şekillenir? Bu film cevabı kendince verir.
Sinema, yalnızca eğlendirmekle kalmaz; ilham verir, düşündürür ve bazen hayata başka gözlerle bakmamızı sağlar. Bu listede yer alan yapımlar, dahi insanları konu alan filmler içinde farklı disiplinlerde parlayan yıldızlar gibi… Zihinsel bir yolculuğa çıkmak istiyorsanız, bu liste sizi uzun süre meşgul edecek.
