ListeList
  • Ana Sayfa
  • Gündem
  • ListeList Özel
  • Alışveriş
  • Yaşam
  • Sinema
  • Seyahat
  • Diğer
    • Edebiyat
    • Sağlıklı Yaşam
    • Kadın
    • İş Yaşamı
    • Tiyatro
    • Hayvansever
    • Spor
    • İstanbul
    • Koronavirüs
    • Tarih
    • Müzik
    • Astroloji
    • Ekoloji
    • Tasarım
    • Dizi
    • Oyun
    • Teknoloji – Bilim
    • Yeme – İçme
    • Pürtelaş
    • Testler
    • Video
  • Yazı Gönder
Sonuç bulunamadı
Tüm sonuçları görüntüle
  • Ana Sayfa
  • Gündem
  • ListeList Özel
  • Alışveriş
  • Yaşam
  • Sinema
  • Seyahat
  • Diğer
    • Edebiyat
    • Sağlıklı Yaşam
    • Kadın
    • İş Yaşamı
    • Tiyatro
    • Hayvansever
    • Spor
    • İstanbul
    • Koronavirüs
    • Tarih
    • Müzik
    • Astroloji
    • Ekoloji
    • Tasarım
    • Dizi
    • Oyun
    • Teknoloji – Bilim
    • Yeme – İçme
    • Pürtelaş
    • Testler
    • Video
  • Yazı Gönder
Sonuç bulunamadı
Tüm sonuçları görüntüle
ListeList
Sonuç bulunamadı
Tüm sonuçları görüntüle

Ana sayfa » Edebiyat » Bram Stoker’ın Ölüm Yıl Dönümünde Vampir Kültürünün Tarihsel Gelişimi

Bram Stoker’ın Ölüm Yıl Dönümünde Vampir Kültürünün Tarihsel Gelişimi

Yağmur Yeşil Yazar: Yağmur Yeşil
20 Nisan 2016
Kategori: Edebiyat
Google Haberler'de ListeList'e Abone OlGoogle Haberler'de ListeList'e Abone Ol
0
Share on FacebookShare on Twitter

20 Nisan 1912’de Drakula’nın yaratıcısı Bram Stoker vefat etse de arkasında büyük bir mit bıraktı. Drakula ve vampir miti, onun yarattığından daha geniş bir yelpazeye yayılarak popüler kültürün içine girdi. İşte şimdi biz de, vampir kavramının evrimsel süreci nasıl oldu; bunu inceleyeceğiz.

1. Vampir efsanesi ilk olarak Babil kaynaklarında kendini gösterir

1. Babil

Önce Sümerlilerde yer alan Lilith miti, sonradan Tevrat’ta da geçer. Lilith, Havva’dan önce yaratılan kadındır; fakat Tanrı’ya isyan ettiği için Lucifer’le birlikte yer altı dünyasına gönderilir ve şeytanların, cinlerin yöneticisi olur. Havva’nın soyunu kurutmak isteyen Lilith geceleri evlere girerek yeni doğan bebekleri öldürür. Tabii ki bu mit, antik anaerkil kültürden dinlerin hakim olduğu ataerkil kültüre geçişte bu şekilde yorumlanır; sonradan Rönenans ile Lilith, özgürlüğün ve ilerleyen yıllarda da feminizmin sembollerinden biri olur.

2. Efsaneye göre Kabil, Lilith ile evlenir ve onların soyundan ilk vampirler doğar

2. Lilith

Tanrıya adak sunan Habil’le Kabil’den Habil’in adağı kabul olur, bunun üzerine sinirlenen Kabil, Habil’i öldürür. İnsanların onu öldürmek isteyeceğini bilen Tanrı, onun bedenine bir iz bırakır ve “Eğer ki kim onu öldürmek isterse intikam yedi katı fazlasıyla onu bulsun.” der. Bunun üzerine Kabil dünyayı dolaşır ve rivayete göre sonunda Urfa’ya yerleşir. Bu olaylar, Eski Ahit’te yazılıdır. Hikâyenin bundan sonraki kısmıysa kurgusal kaynaklarda mevcuttur. Lilith’in veya Enoch’un kitabı denilen bu kitaplarda Kabil’in lanetlenerek bir şey yiyemez hale geldiği, Lilith ile evlendiği ve Lilith’in onu kendi kanıyla beslediği anlatılır. Onlardan doğan çocuklardan bir vampir soyu türemiştir.

3. Vampir kelimesinin Türkçe’den ve Macarca’dan geldiğine dair iddialar mevcut

3. drakula

Fakat efsane olarak vampir, sadece bu kültürlere değil; Hint mitolojisinden, Avrupa’daki anlatılara kadar vampirlerin izini sürmek mümkün. Carl Jung’a göre vampir miti, ortak bilinçte yer alan kavramlardan biridir.

4. Vampir mitinde en çok bilinen isimlerden biri Vladimir Tepeş olsa gerek

4. vladimir tepeş

Kazıklı Voyvoda olarak da bilinen Eflak voyvodası Tepeş’in canilikleri saymakla bitmiyor. Fatih Sultan Mehmet’in başına bela olan Tepeş, Kazıklı Voyvoda ( Dracula ) 1400’lü yıllarda yaşamış bir Romanya hükümdarıdır. Hükümdar olduğu bölgenin ismi Transilvanya’dır. Babası, Kutsal Roma-Germen İmparatorluğu’nu ve Katolik mezhebini korumak için katıldığı “Ejderha Tarikatı” nedeniyle ejderha anlamına gelen “Drakul” ismiyle alınır. Oğulları da ejderhalar anlamına gelen “Drakula” ismiyle anılırlar. Voyvodanın üç oğlundan biridir Vlad Drakula. Osmanlı’ya rehin olarak verildiğinde henüz on bir yaşındadır ve bir prens olarak Osmanlı’da, 2. Mehmet ile eğitim gördükten sonra ülkesi Eflâk’a voyvoda olarak döner. Fakat Vlad, burada Fatih’in sözlerine uymaz ve haçlı seferleri örgütlemeye çalışır ve başarılı olamaz. İntikam duygusu körüklenen Vlad, Türkler’i diri diri kazığa oturtur, onların can çekişmelerini seyrederken içip eğlenir. Yaklaşık 20.000 kişiyi, çoluk çocuk ayırt etmeden kazığa diktiği rivayet edilir. Bazense insanların derilerini tamamen yüzdürdüğü, tuz döktürdükten sonra da keçilere yalattığı söylentiler arasında.

5. Drakula’nın işkenceleri çok çeşitli ve korkunçtur

5. kazık

Gravürde, kazığa geçirdiği insanların karşısında ziyafet çeken Vladimir’i görebilirsiniz. Vicdana sahip olmayan Drakula, bir gün evsizleri ziyaret bahanesiyle büyük bir binada toplar ve onları sarhoş ettikten sonra binayı ateşe vererek onları öldürür. Eflak’a gelen Almanları ve Macarları da akıl almaz işkencelerle öldüren Vlad’ın kötü şöhreti Avrupa’da da yayılır. İnsanları doğrama makinelerinde doğratır, etlerini çömleklere doldurup pişirir.

6. Fatih, Drakula’nın zalimliklerine sessiz kalamaz ve Eflâk’a bir kuvvet gönderir

6. fatih sultan mehmet

Fakat gözü açık Drakula, Fatih’in gönderdiği Hamza Paşa ve adamlarını yakalatır ve ellerini, ayaklarını kestikten sonra hepsini kazığa oturtur. Fatih bu sefer daha büyük bir birlik yollar Eflak’a. Ordu ile mücadele edemeyeceğini bilen Drakula, ormanlara ve dağlara kaçar. Bu sırada Osmanlı Ordusu başkente giderken yirmi bin kadar cesetle karşılaşırlar. Morali yıkılan ordu, yine de ilerleyişini sürdürür. Fatih, Vlad’ın kardeşi Radul’u başa getirir. Macaristan’da zindana atılmış Vlad oradan kaçıp geri döner ve darbe yapar; fakat bu da uzun sürmez ve kölelerinden birinin başını kesmesiyle ölür.

7. Vampir mitiyle bağlantılı bir diğer isimse Elizabeth Bathory’dir

7. elizabeth bathory

Macarca ismiyle Erzsébeth Báthory, 1560 yılında doğdu ve çocukluğunu Ecsed şatosunda geçirir. Çocukluğundan itibaren bakıcısı kara büyüyle uğraşır ve Elizabeth’in gözleri önünde küçük çocukları öldürür. Ayrıca. İşin ilginç yanıysa Elizabeth ve Vladimir Tepeş’in uzaktan akraba olmaları. Psikologlar ailelerindeki irsi bir akıl rahatsızlığı ve içinde bulundukları durumlar yüzünden bu hale geldiklerini ifade ediyorlar.

8. Bathory, sarayın aldığı kadınları çeşitli işkencelerden geçirip öldürür

8. kan banyosu

Köylü kadınlarla başlayan kan arzusu, zamanla soylu kadınlara da kayar. Yaklaşık 650 kadını öldürdüğü günlüklerinden kanıtlanan Bathory, bu suçlarından soylu olduğu için kurtulmuş ve sadece ev hapsine çarpılmıştır. Kurbanlarını canlı olarak yakar, öldüresiye döver, parçalar; onlara iğnelerle işkence eder. Fakat iddia edilenin aksine kan banyosu yaptığı kanıtlanmamıştır; 300’e yakın hiçbir tanık bundan bahsetmez.

9. Bram Stoker romanı ‘Drakula’yı 1897’de baskıya verdi

9. Dracula ilk baskı

Kitapta Kont Drakula, soyunun Kazıklı Voyvoda’dan geldiğini anlatır ve o dönemki savaşları yaşamışçasına anlatır. Romanın önermesine göre Voyvoda Dracula, öğrendiği kara büyü ve simya teknikleri sayesinde ölümden kurtulmuş, bir vampire dönüşmüş ve 400 yıl hayatta kalmayı başarmıştır. Popüler kültürdekinin aksine güneşe çıkabilir; fakat gündüzleri gücü daha azdır. Vampirlerin güneşe çıkamamaları, sinema ile bu mite giren öğelerden biridir. İlk olarak izinsiz bir şekilde “Nosferatu” ismiyle sinemaya aktarılan bu eserden günümüze sadece “vampir” kavramı kaldı ve vampir olmanın anlamı da kültürle birlikte evrimleşerek günümüze kadar geldi.

10. Bu mitin popüler kültürdeki yansımalarını hepimiz biliyoruz; kimimiz hoşlansak da kimimiz bunlardan hiç haz etmiyor

10. twilight

Bu filmlerdeki ve kitaplardaki ergen aşk teması, mitin gizemine zarar verse de son yıllarda vampir alt türünde güzel eserler de çıkmadı değil. Şimdi, biraz daha alternatif kültüre yönelerek son dönemde çıkmış üç değişik vampir filmi önereceğim.

11. A Girl Walks Home Alone at Night / Gece Yarısı Sokakta Tek Başına Bir Kız (2014)

Filmin konusu gayet ilginç: İran’da bir kadın vampir, kasabayı suçlulardan arındırmak için onların peşine düşer.

12. Only Lovers Left Alive / Sadece Aşıklar Hayatta Kalır (2013)

https://youtu.be/cZckc5N6Df0
Cannes Film Festivali’nde Palme D’or ödülü alan filmin başrollerinde Tilda Swinton ve son yılların sevilen aktörü Tom Hiddleston var. Film, iki aşığın yaşadıklarını Rock’n Roll, felsefe ve hayat ekseninde ele alıyor. Filmdeki müzikler ise filmden sonra dinlenmeye değer.

13. Låt den rätte komma in / Gir Kanıma (2008)

https://youtu.be/wLonapFbi50
John Ajvide Lindqvist’in çok satan kitabından uyarlanan film, Tribeca Film Festivali’nde büyük ödüle layık görüldü. Filmde, çocuk bir vampirin hayatta kalmak için yaptıkları anlatılıyor.

PaylaşTweetleGönder
Yağmur Yeşil

Yağmur Yeşil

İleri
Çağımızın Yetiştirdiği Önemli Düşünür Halil Cibran’dan Her Biri Hayat Dersi Niteliğinde 21 Söz

Çağımızın Yetiştirdiği Önemli Düşünür Halil Cibran'dan Her Biri Hayat Dersi Niteliğinde 21 Söz

Yorum yapabilmek için bir ListeList hesabınız olması gerekmektedir. Aşağıdaki bağlantı ile hemen bir hesap oluşturabilirsiniz.

Listelist'e üye ol

Lütfen tartışmaya katılmak için giriş yapın

İlgili İçerikler

Raelizm: Dünyadaki İnsanların Uzaylılar Tarafından Yaratıldığını İddia Eden Din
ListeList Özel

Raelizm: Dünyadaki İnsanların Uzaylılar Tarafından Yaratıldığını İddia Eden Din

Bilim İnsanları Açıklıyor! Bulutlar Neden Beyaz Renktir?
Teknoloji - Bilim

Bilim İnsanları Açıklıyor! Bulutlar Neden Beyaz Renktir?

Bir Vatandaş Hayatını Kaybetti: Balıkesir’de Gerçekleşen 6,1 Büyüklüğündeki Deprem Hakkında Neler Biliniyor?
Gündem

Bir Vatandaş Hayatını Kaybetti: Balıkesir’de Gerçekleşen 6,1 Büyüklüğündeki Deprem Hakkında Neler Biliniyor?

Misokinezi: Sıradan Hareketlerden Nefret Edercesine Rahatsız Olma Durumu
Sağlıklı Yaşam

Misokinezi: Sıradan Hareketlerden Nefret Edercesine Rahatsız Olma Durumu

Haftalık Burç Yorumları: 11-17 Ağustos Haftasında Sizi Neler Bekliyor?
Astroloji

Haftalık Burç Yorumları: 11-17 Ağustos Haftasında Sizi Neler Bekliyor?

Bir Şarkının Gün Boyunca Dile Dolanmasıyla Ortaya Çıkan “Earworm” Nedir? Nasıl Geçer?
ListeList Özel

Bir Şarkının Gün Boyunca Dile Dolanmasıyla Ortaya Çıkan “Earworm” Nedir? Nasıl Geçer?

Ekranların Sessiz Kahramanları: Herkesin Tanıdığı Ama İsmini Bilmediği Türk Oyuncular
Sinema

Ekranların Sessiz Kahramanları: Herkesin Tanıdığı Ama İsmini Bilmediği Türk Oyuncular

Penis Hakkında Muhtemelen Daha Önce Duymadığınız 8 Bilimsel Gerçek
Sağlıklı Yaşam

Penis Hakkında Muhtemelen Daha Önce Duymadığınız 8 Bilimsel Gerçek

Matruşka Gibi! Bir Adanın İçindeki Gölün İçindeki Adanın İçindeki Gölde Yer Alan Vulcan Point Adası
Seyahat

Matruşka Gibi! Bir Adanın İçindeki Gölün İçindeki Adanın İçindeki Gölde Yer Alan Vulcan Point Adası

Kadim Zamanların Bilgi Tapınakları: Antik Dönemlerde Kurulan En Önemli 8 Kütüphane
Tarih

Kadim Zamanların Bilgi Tapınakları: Antik Dönemlerde Kurulan En Önemli 8 Kütüphane

Hava Durumunu Kontrol Etmek Mümkün Mü? Bulut Tohumlama Hakkında Bilmeniz Gereken 6 Şey
Teknoloji - Bilim

Hava Durumunu Kontrol Etmek Mümkün Mü? Bulut Tohumlama Hakkında Bilmeniz Gereken 6 Şey

Addams Ailesi Hayranları Buraya! Burcunuza Göre Hangi Wednesday Karakterisiniz?
Astroloji

Addams Ailesi Hayranları Buraya! Burcunuza Göre Hangi Wednesday Karakterisiniz?

Kendi Döneminin Çehresini Değiştiren Tarihin En Ünlü 20 Kadın Lideri
Kadın

Kendi Döneminin Çehresini Değiştiren Tarihin En Ünlü 20 Kadın Lideri

Okurken Keyfinizi Yerine Getirecek Haftanın En Komik Tweetleri
ListeList Özel

Okurken Keyfinizi Yerine Getirecek Haftanın En Komik Tweetleri

Filenin Sultanları 2025 FIVB Dünya Kadınlar Voleybol Şampiyonası Maç Programı
Gündem

Filenin Sultanları 2025 FIVB Dünya Kadınlar Voleybol Şampiyonası Maç Programı

Sessiz Bir Gece Uykusu Mümkün! Horlamayı Durdurmak İçin Denemeniz Gereken 9 Şey
Sağlıklı Yaşam

Sessiz Bir Gece Uykusu Mümkün! Horlamayı Durdurmak İçin Denemeniz Gereken 9 Şey

Tartarya: Dünyanın Dört Bir Yanındaki Görkemli Yapıları İnşa Ettiği İddia Edilen Uygarlık
Tarih

Tartarya: Dünyanın Dört Bir Yanındaki Görkemli Yapıları İnşa Ettiği İddia Edilen Uygarlık

Görünce Sarılmak İsteyeceksiniz! Japonya’nın Hokkaido Adası’na Özgü 7 Sevimli Hayvan
Hayvansever

Görünce Sarılmak İsteyeceksiniz! Japonya’nın Hokkaido Adası’na Özgü 7 Sevimli Hayvan

Mikrodalga Fırından Aynalara: Wi-Fi Sinyalinizi Bozabilecek 7 Eşya
Teknoloji - Bilim

Mikrodalga Fırından Aynalara: Wi-Fi Sinyalinizi Bozabilecek 7 Eşya

Kadınlar Ne İster Diye Merak Eden Erkeklerin Bilmesi Gereken 19 Şey
Kadın

Kadınlar Ne İster Diye Merak Eden Erkeklerin Bilmesi Gereken 19 Şey

İnsan Bedeni, Hastalıklar Ve Bilimin Karanlık Yüzüne “Işık Tutan” Tartışmalı Mütter Müzesi
Seyahat

İnsan Bedeni, Hastalıklar Ve Bilimin Karanlık Yüzüne “Işık Tutan” Tartışmalı Mütter Müzesi

Toplanın Açıklıyoruz! Burcunuza Göre Hangi Klasik Tablosunuz?
Astroloji

Toplanın Açıklıyoruz! Burcunuza Göre Hangi Klasik Tablosunuz?

1 Temmuz 2025
Sivilcelere Elveda! Daha Sağlıklı Bir Cilt Görünümü İçin 6 Doğal Yöntem
Sağlıklı Yaşam

Sivilcelere Elveda! Daha Sağlıklı Bir Cilt Görünümü İçin 6 Doğal Yöntem

16 Kasım 2021
Evde İngilizce öğrenmek
ListeList Özel

Evde İngilizcenizi Geliştirmek İçin Yapabileceğiniz 12 Şey

2 Ocak 2021
Eski Türkçe Kelimeler: Kulağa Hoş Gelen ve Az Bilinen 53 Kelime
Edebiyat

Eski Türkçe Kelimeler: Kulağa Hoş Gelen ve Az Bilinen 53 Kelime

25 Şubat 2021
Raelizm: Dünyadaki İnsanların Uzaylılar Tarafından Yaratıldığını İddia Eden Din
ListeList Özel

Raelizm: Dünyadaki İnsanların Uzaylılar Tarafından Yaratıldığını İddia Eden Din

11 Ağustos 2025
Bilim İnsanları Açıklıyor! Bulutlar Neden Beyaz Renktir?
Teknoloji - Bilim

Bilim İnsanları Açıklıyor! Bulutlar Neden Beyaz Renktir?

11 Ağustos 2025
Bir Vatandaş Hayatını Kaybetti: Balıkesir’de Gerçekleşen 6,1 Büyüklüğündeki Deprem Hakkında Neler Biliniyor?
Gündem

Bir Vatandaş Hayatını Kaybetti: Balıkesir’de Gerçekleşen 6,1 Büyüklüğündeki Deprem Hakkında Neler Biliniyor?

11 Ağustos 2025
Misokinezi: Sıradan Hareketlerden Nefret Edercesine Rahatsız Olma Durumu
Sağlıklı Yaşam

Misokinezi: Sıradan Hareketlerden Nefret Edercesine Rahatsız Olma Durumu

11 Ağustos 2025
Haftalık Burç Yorumları: 11-17 Ağustos Haftasında Sizi Neler Bekliyor?
Astroloji

Haftalık Burç Yorumları: 11-17 Ağustos Haftasında Sizi Neler Bekliyor?

10 Ağustos 2025
Bir Şarkının Gün Boyunca Dile Dolanmasıyla Ortaya Çıkan “Earworm” Nedir? Nasıl Geçer?
ListeList Özel

Bir Şarkının Gün Boyunca Dile Dolanmasıyla Ortaya Çıkan “Earworm” Nedir? Nasıl Geçer?

10 Ağustos 2025
Kokusuyla Hafızalara Kazınan 16 Erkek Parfümü Önerisi
Alışveriş

Kokusuyla Hafızalara Kazınan 16 Erkek Parfümü Önerisi

10 Şubat 2024
Evde Canı Sıkılanlara Birbirinden Keyifli 18 Hobi ve Aktivite
Alışveriş

Evde Canı Sıkılanlara Birbirinden Keyifli 18 Hobi ve Aktivite

25 Mart 2020
Evde Hijyen Sağlamanın En Pratik Yolu: Buharlı Temizleyiciler
Alışveriş

Evde Hijyen Sağlamanın En Pratik Yolu: Buharlı Temizleyiciler

10 Nisan 2020

Sosyal Medya'da ListeList

  • Hakkımızda
  • Künye
  • Gizlilik Politikası
  • Muvafakatname
  • Yazı Gönder
  • Reklam
  • İletişim

© 2021 ListeList - Yeni Nesil Medya Platformu

Welcome Back!

Login to your account below

Forgotten Password? Sign Up

Create New Account!

Fill the forms bellow to register

All fields are required. Log In

Retrieve your password

Please enter your username or email address to reset your password.

Log In

Add New Playlist

Sonuç bulunamadı
Tüm sonuçları görüntüle
  • Ana Sayfa
  • Gündem
  • ListeList Özel
  • Alışveriş
  • Yaşam
  • Sinema
  • Seyahat
  • Diğer
    • Edebiyat
    • Sağlıklı Yaşam
    • Kadın
    • İş Yaşamı
    • Tiyatro
    • Hayvansever
    • Spor
    • İstanbul
    • Koronavirüs
    • Tarih
    • Müzik
    • Astroloji
    • Ekoloji
    • Tasarım
    • Dizi
    • Oyun
    • Teknoloji – Bilim
    • Yeme – İçme
    • Pürtelaş
    • Testler
    • Video
  • Yazı Gönder

© 2021 ListeList - Yeni Nesil Medya Platformu